Линктер

ЧУКУЛ КАБАР!
1-Ноябрь, 2024-жыл, жума, Бишкек убактысы 10:40

Борбор Азия

Дилшод Назаров
Дилшод Назаров

Үч жыл мурда Рио-де-Жанейродогу Олимп оюндарында салмоор таш ыргытуу боюнча дүйнө чемпиону болгон тажик спортчусу Дилшод Назаров кызытмага байланыштуу шек саналууда.

Жеңил атлетикадагы жагымсыз көрүнүш менен күрөшкөн - Athletics Integrity Unit уюму 24-сентябрда Дилшод Назаровду кызытма эрежесин бузган спортчулардын тизмесине киргизген.

Уюм cпортчунун 2011-жылы Түштүк Кореядагы чемпионатта алынган анализдери кайрадан текшерүүдөн өткөндөн кийин канынан "туринабол" деген стероид табылганын, буга байланыштуу Назаров мелдештерден убактылуу четтетилгенин маалымдады.

Белгилүү тажик спортчусу Дилшод Назаров ушу тапта салмоор таш ыргытуу боюнча 27-сентябрдан 6-октябрга чейин өтө турган мелдешке катышуу үчүн Катарда жүрөт.

- Дохададагы Дүйнө чемпионатынан четтеп калганыма нес болуп турам. Мен спорттун тазалыгы үчүн дайыма күрөшүп келгем. Бардык сыйлыктарды өз күчүм жеңип алгам деп ишенимдүү айта алам. Азыр спорттук уюмдар менен кызматташып, кызытма тууралуу айыпты жокко чыгарууга аракет кылып жатам. Европалык белгилүү адвокатты да жалдадым. Жакын арада өзүмдүн таза атымды кайтарып, эл аралык мелдештерде мекенимдин туусун көтөрөм деп ишенем», - деп жазылган Назаровдун маалымат каражаттарына таркаткан билдирүүсүндө.

Жеңил атлетика боюнча эл аралык ассоциациянын – IAAF расмий сайтындагы Дохадагы чемпионаттын катышуучуларынын тизмесинен Назаровдун аты азырынча алына элек.

Тажикстандын президенти Эмомали Рахмон спортчуну сыйлоодо, 2016-жыл
Тажикстандын президенти Эмомали Рахмон спортчуну сыйлоодо, 2016-жыл

Тажик бийлиги Назаровдун дисквалификация болгонун маалымат каражаттарынан гана уккан.

Жаштар, спорт жана туризм комитетинин төрагасы Ахтам Абдуллозода «Азаттыктын» тажик кызматына бул боюнча расмий билдирүү ала элек экенин айткан:

«Дилшод - белгилүү спортчу, расмий документти күтөлү».

Ал эми Кызытмага каршы улуттук уюмдун башчысы Мухаммадшо Абдуллоев Назаров 2016-жылкы Олимпиадада антидопинг көзөмөлүнөн ийгиликтүү өткөнүн белгиледи:

- 2016-жылдын 19-августунда, Олимпиада оюндарынан кийин эле ага допинг-көзөмөл жасалган. WADA уюмунун эрежелери боюнча спортчунун канынан шектүү зат табылса, бул тууралуу он күндүн ичинде ачык айтылат жана спортчу жазага тартылат. Дилшод Назаровго эч кандай айып коюлган эмес.

Буга чейин кызытма колдонууга бир нече тажикстандык спортчу айыпталган.

Быйыл жаз айында Самбо боюнча эл аралык федерация - FIAS Умед Хасанбековду 2023-жылга чейин мелдештерден четтеткен. Тажикстандык самбист былтыр Индонезияда өткөн жайкы Азия оюндарында күмүш медалга ээ болуп, кийин кызытмага байланыштуу сыйлыгынан кол жууган.

2015-жылы Биргелешкен күрөш дүйнөсү - UWW Зелимхан Юсуповду Катардагы Азия чемпионатында кызытма колдонгон деп, төрт жылга мелдештерден четтеткен.

Ага чейин 2014-жылы Футбол боюнча Азия Конфедерациясы –AFC жаштар курама командасынын оюнчусу Хуршед Бекназаровду "WADA тыюу салган "метилгексанамин" затын колдонгон" деп айыптаган.

Кызытма чатагы Кыргызстанды кыйгап өтпөй, 2016-жылы Рио-де-Жанейродо өткөн Олимп оюндарында коло медалга ээ болгон Иззат Артыковдун жетишкендиги жокко чыгарылган.

«Азаттыктын» материалдарына пикир калтырууда төмөнкү эрежелерди так сактоону өтүнөбүз: адамдын беделине шек келтирген, келекелеген, кордогон, коркутуп-үркүткөн, басмырлаган жана жек көрүүнү козуткан пикирлерди жазууга болбойт. Эрежени сактабай жазылган пикирлер жарыяланбайт.

Хорезм милициясы 21-сентябрда Махмуд Ражабды кармаганга аракет кылган, бирок аларга журналисттин тууган-уругу каршылык көрсөткөн.
Хорезм милициясы 21-сентябрда Махмуд Ражабды кармаганга аракет кылган, бирок аларга журналисттин тууган-уругу каршылык көрсөткөн.

Өзбекстанда журналист Махмуд Ражаб менен кошо анын 20дай тууганы камакка алынды. Алардын арасында кичинекей балдар, төрт айлык наристе да бар.

Кармалгандар ички иштер министрине даттаныш үчүн Хорезм облусунан Ташкентти көздөй жөө бараткан.

Махмуд Ражабга быйыл жазында Түркиядан өзбекстандык оппозициячыл саясатчы Мухаммед Салихтин китептерин алып келгени үчүн кылмыш иши козголгон эле. Журналист күнөөсү жок экенин айтып келет.

Журналист 22-сентябрда тууган-уругу менен кошо Хорезм облусунун Ташкентти көздөй жөө жолго чыккан. Жөө жүрүштү Шабнам Оллошукурова аттуу блогер «Фейсбуктагы» баракчасы аркылуу түз чагылдырып жаткан. Ага ылайык журналист бала-чакасы, тууган-уругу менен орточо 50 чакырымды басып өткөндөн кийин милиция аларды күч менен кармап кетти. Блогердин социалдык тармактарга түз берүүсү 23-сентябрда жергиликтүү убакыт менен саат 11лер чамасында үзүлдү.

Мунун алдында Махмуд Ражаб жедеп арга-амалы калбай калганда жөө жүрүшкө чыкканын түшүндүргөн:

Биздин максатыбыз - Ташкентте министр Пулат Бабажановдун өзү менен көзмө-көз жолугуу.

- Биздин чыдамыбыз түгөндү. Биз Хорезм облустук милициясынын зордук-зомбулугуна, басымына тоюп бүттүк. Биз жогору жакка жазган бир да кайрылуубузга жооп ала албагандан кийин Ташкентке чейин жөө баралы деп чечтик. Биздин максатыбыз - Ташкентте министр Пулат Бабажановдун өзү менен көзмө-көз жолугуу. Хорезмде мени негизсиз каралап салышты. Өзүмдүн ак экенимди далилдегенге мүмкүнчүлүк беришкен жок. Ошон үчүн Ташкентке жол тартууну чечтик.

Хорезм облустук милициясы Махмуд Ражаб тугандары менен кошо кармалганын ырастады жана аларды «митинг жана тынч жыйындар тууралуу мыйзамды бузду» деп айыптап жатат.

Облустук ички иштер башкармалыгы тараткан билдирүүдө​ «Үргөнч шаарынын акими аларга демонстрацияга чыгыш үчүн атайын уруксат алышы керек экенин, бул акция башка адамдарга терс таасирин тийгизбеши зарыл экенин түшүндүргөн. Бирок жөө жүрүшкө чыккандар мамлекеттик бийликтин кадыр-баркына көлөкө түшүрүү максатында жарандардын өз мамлекетине болгон ишенимин азайтканга аракет кылышты. Алар өз акциясын социалдык тармактар аркылуу түз чагылдырып, коомчулуктун көңүлүн бурушту», деп айтылат.

Махмуд Ражабга ушул жылдын апрель айында кылмыш иши козголгон. Ал ошол маалда Стамбулдан Түркияда бозгунда жүргөн өзбекстандык оппозициячыл саясатчы Мухаммед Салих менен анын иниси Мухаммад Бекжандын китептерин ала келген. Буга байланыштуу журналистке «өлкөдө тыюу салынган буюм-тайымдарды алып келген» деген айып коюлган.

Жергиликтүү милиция 21-сентябрда журналистти үйүнөн кармап кеткенге аракет кылган. Бирок Махмуд Ражабдын кошуналары, туугур-уругу каршылык көрсөтүп, аны карматпай коюшкан.

Оппозициячыл саясатчы Мухаммед Салих Махмуд Ражабдын кармалышын бийликтин куугунтугу катары сыпаттады жана бул окуяларды декабрда өтө турган парламентик шайлоо менен байланыштырды:

Мухаммед Салих.
Мухаммед Салих.

- Журналистти кармап жоопко тартуу туурлуу жогору жактан буйрук келди. Бул саясий иш. Өзбек оппозициясына каршы күрөштүн жаңы толкуну башталды. Оппозиция кайрадан улуттун жана азыркы бийликтин душманы деп жарыяланды.

Мухаммед Салих - белгилүү өзбек оппозиционери. Маркум президент Ислам Каримов Өзбекстанды башкарган жылдары ал Түркияга кетип, башпаанек алган.

Эгер журналистти сот күнөөлүү деп тапса беш жылдан 10 жылга чейин эркинен ажыратылышы мүмкүн.

«Азаттыктын» материалдарына пикир калтырууда төмөнкү эрежелерди так сактоону өтүнөбүз: адамдын беделине шек келтирген, келекелеген, кордогон, коркутуп-үркүткөн, басмырлаган жана жек көрүүнү козуткан пикирлерди жазууга болбойт. Эрежени сактабай жазылган пикирлер жарыяланбайт.

Дагы жүктөңүз

XS
SM
MD
LG