Борбор Азия

Казакстанда бензиндин ордуна газ куйган айдоочулардын саны жылдан жылга көбөйүүдө. Анткени суюлтулган газдын баасы эки эсе, кээ бир аймактарда үч эсе арзан.

Энергетика министрлигинин маалыматында, былтыр газ менен жүрүүчү унаалардын саны 582 миңге жеткен. Бул 2022-жылга салыштырмалуу 18% көп.

Автогазга болгон суроо-талап күчөгөн сайын анын баасы көтөрүлүп, тартыш болуп жатканы казакстандыктардын көкөйүнө тийди.

"Мен үч-төрт май куюучу жайга бардым, эч жерде жок. Кезекте бир сааттан бери турам. Бензин ансыз деле кымбат, жеткиликтүү эмес. Мурда 4 миңге толтурсам, азыр 4500-5000 теңгеге толтурам".

"Кымбат болсо да сатылса кана. Бар болсо, сатылса куябыз да".

"Азыр 70 теңге болду. Мага эле эмес, бардык элге таасир этет. Азык-түлүк кымбаттайт".

"Бардык суроо-талапты аткаруу мүмкүн эмес"

Казакстанда 11 ишкана жылына 1,5 миллион тоннага жакын суюлтулган газ өндүрөт. Алыскы заводдон чыккан газ карапайым калкка кантип жетет? Биринчиден, ар бир шаардын жана райондун администрациясы өлкөнүн Энергетика министрлигине өз аймагына канча суюлтулган газ керек экенин билдирет. Анан министрлик ар бир аймакка талапка жараша газ бөлүштүрө баштайт. Бирок акимчилик канча газ сураса, министрлик ошончо берет деген түшүнүк жок.

Чымкент шаардык администрациясынын маалыматында, айдоочуларга айына 9 миң тонна газ керектелет. Бирок Энергетика министрлиги бул шаарга 6 миң тонна гана берген. Министрлик "бардык суроо-талапты аткаруу мүмкүн эмес" дейт.

Учурда суюлтулган газ күнүмдүк турмушта маанилүү товарга айланды. Ошондуктан анын кымбатташы кызуу талкууланып, көпчүлүктүн нааразылыгын жаратууда.

Белгилей кетсек, 2022-жылы Казакстандагы январь айындагы кандуу калаба дал ушул газдын кымбатташына каршы нааразылык акциясынан башталган. Анда Жаңы-Өзөн шаарынын тургундары көчөгө чыгып, "Газ 50 теңге болсун!" деп талап кылышкан. Жаңы-Өзөндүн тургундарын Казакстандын башка аймактары да колдоп, акция башаламандыкка айланып, 238 адам набыт болгон.

Январь окуясынан кийин казак бийлиги суюлтулган газдын баасын төмөндөтүп, арзан бааны койгон. Бирок ал көпкө кармалган жок.

Жарым жылдан кийин Энергетика министрлиги газдын баасын көтөрүү боюнча атайын план бекитип, "газдын азыркы баасы өндүрүштү таптакыр актабайт" деп билдирген. Ошондон бери баа акырындык менен болсо да тынымсыз өсүп турду.

1-июлдан тарта суюлтулган газдын баасы дагы 10% кымбаттады. Акордо ар бир жарым жылда газдын баасын 12% көтөрө турганын убадалайт. Бирок бул аракет казакстандыктардын нааразылыгын жаратары шексиз.

"Бааны дароо көтөрө албайт. Акырындап элди алаксытып, көндүрүп атат. Элди өздөрү көтөрүлүп чыгууга түртүп жатышат. Анан дагы эл күнөөлүү дешет, бирок биз күнөөлүү эмеспиз... Кайрадан эле ошол Январь окуяларынын ары-бери жагы көрүнүүдө".

"Элдин көбү газга өттү. Колдон келсе, газ баасы ушундай бойдон калса деген ой бар. Бир калыпта турганы жакшы эмеспи".

"Мангыстаудагы автоунаалардын 80% автогаз менен жүрөт. Андыктан эл мунун аркасы менен баа көтөрүлөбү деген ойдо. Мангыстауга товарлардын баары сырттан ташылып келет", - дейт Мангыстау шаарынын тургундары.

Жаңы-Өзөндүн тургуну, активист Муратбай Жумагалиев газдын кымбатташына нааразы. Ал Фейсбук баракчасына баанын көтөрүлүшүнө каршы пикирин жазганы үчүн жергиликтүү прокурордон эскертүү алган.

"Газдын баасы 54 теңге бойдон калсын. Колдон келсе 50 теңгеге түшсүн. Себеби Жаңы-Өзөн - туңгуюкта жайгашкан шаар, азык-түлүк, чөп-чар, жем - баары сырттан ташылат. Бизде газдан башка завод, өндүрүш жок", - дейт активист.

Эмне үчүн Казакстанда газ кымбат?

Энергетика министрлиги суюлтулган газдын кымбатташын "аргасыз чара" деп белгилейт. Газдын баасын көтөрүү - биринчи кезекте мунай өндүрүүчү компаниялардын талабы. "Анткени газ элге өз баасынан үч эсе арзан сатылып жатат", - дейт министрликтин өкүлү Элтай Алиев.

"Биз ыйгарым укуктуу орган катары чекти койдук. Бирок логистика жагын ишкерлер өздөрү карашат. Мангыстау облусунда автогаз 59 теңге. Мунун логистикасы да бар. 59га келсе, 59 теңге деп баа коёт. Биз жогорку чегин коюп беребиз, алар төмөндөтө алат, башкача айтканда бааны кармап турат", - дейт Алиев.

Ал эми Казакстандын өкмөтү газдын арзандыгы менен анын элге жетпей калышынын ортосунда түздөн түз байланыш бар экенин белгилеп келет.

Өлкөнүн премьер-министри Олжас Бектенов 16-июлдагы өкмөттүн жыйынында "Казакстандан арзан газ сатып алып, чет өлкөгө мыйзамсыз ташып кеткендер көбөйдү" деген.

"Анын (газдын) Казакстандагы чекене баасы Орусия, Өзбекстан, Кыргызстан жана алыскы чет өлкөлөргө салыштырмалуу эки эсе арзан. Баанын арзандыгы суюлтулган газдын ири өлчөмдө коңшу өлкөлөргө мыйзамсыз сатылышына алып келди. Улуттук коопсуздук комитетинин маалыматында, суюлтулган мунай менен газды чет мамлекеттерге мыйзамсыз алып чыгуу боюнча 14 фактыга бөгөт коюлган", - деди Бектенов.

Деген менен Казакстандын Энергетика министрлиги азыр көтөрүлгөн баанын өзү, коңшу мамлекеттердин ортосундагы баанын айырмасын жоё албасын белгилейт. Министрлик оболу күйүүчү май өндүрүүчүлөрдүн чыгымын толтурууну көздөөдө.

"Долбоорубуз боюнча бааны жарым жыл сайын көтөрөбүз. Эми кийинки көтөрүү маселеси январь айында каралат. Менимче, баа өзгөрбөйт. Биздин план боюнча заводдун чыгымын эсепке алып келебиз", - дейт министрликтин өкүлү Алиев.

Энергетика тармагы боюнча эксперт Асет Наурызбаевдин айтымында, бааны бийлик бекиткени туура эмес. "Муну базар чечиши керек", - дейт ал.

"Жаратылыш газынын баасы көтөрүлө берет. Анткени Казакстандын ички баасы тышкы рынокко салыштырмалуу өтө төмөн. Албетте, логистика артыкчылыктары бар. Бул да газдын арзандыгына таасирин тийгизип жатканы анык. Бирок ички рынокто газдын баасын аныктоочу механизм керек. Азыр андай механизм жок. Бир кезде бийлик биржа түзүүгө аракет кылган, бирок андан майнап чыккан жок. Эми бааны биржа эмес, Энергетика министрлиги аныктайт. Министрликке ишеним жок. Анткени алар бааны өздөрү каалагандай коюшат. Менин сунушум, Казакстандын мунай жана газ өндүрүүчүлөрүнө стимул, аларга сатылган газдын көлөмүнө жараша экспорттук квота берүү керек. Анан газды экспорттойбуз деген ниетте аны көбүрөөк сатуу үчүн баасын түшүрүүгө аракет кылат. Мындай жол менен бааны Энергетика министрлигинин бир тараптуу чечими эмес, базар аныктайт", - дейт казакстандык серепчи.

КМШ өлкөлөрүнүн ичинен автогаз эң арзан сатылган өлкө - Казакстан. Анда 1-июлга чейин суюлтулган газ 54-86 теңге (9,60- 15 сом) аралыгында сатылып келген. Ал эми көгүлтүр отун Орусияда 24,55 рубль (23,65 сом), Кыргызстанда 29,70 сом, Өзбекстанда 1800 сум (12 сом), Тажикстанда 6 сомониден (55 сом) сатылууда.

Автогаз таппай кыйналган кыргыз айдоочулар

Белгилей кетсек, 25-июндан бери Бишкектеги ири май куюучу жайлардын айрымдарында газ тартыштыгы жаралган. Бекеттердин кээлеринде көгүлтүр отун таптакыр түгөнүп, калгандарында автоунаалардын кезеги узарган.

"Азаттыкка" Бишкектен тышкары айрым облустардын тургундары да кайрылып, автогаз жок болуп жатканын айтышкан.

"Кыргызнефтетрейдерлер" ассоциациясы муну сезондук боло жүргөн көрүнүш катары сыпаттап, буга газ ташуучу вагондордун жетишсиздиги негиз болгонун билдирген. Уюм мындан сырткары Казакстан газ экспорттоого тыюу салгандан улам кыргызстандык компаниялар Орусиядан гана ташып келип жатканын, автогаз тартыштыгы айрым ишканаларда гана байкалып жатканын кошумчалаган.

3-июлда аталган ассоциация Кыргызстандагы соңку автогаз тартыштыгынын фонунда Орусиядан аны жүктөп, жолго чыккан вагондордун алгачкы бөлүгү Бишкекке келип түшкөнүн билдирген. Ассоциациянын президенти Канат Эшатов "Азаттыкка" ырастагандай, адатта автогаз жүктөлгөн 20-30 вагон бир келет. Ар кайсы компанияларда буюртмасына ылайык ар кандай көлөмдө болот.

"Кыргызнефтетрейдерлер" бирикмесинин жетекчиси ушул тапта Бишкектеги автогаз бекеттеринде тартыштык дээрлик жоюлганын, Орусиядан жөнөгөн жүк толук келсе, дефицит болбой каларын белгилеген.

Аталган ассоциациянын маалыматында, Кыргызстанда жалаң автогаз менен жүргөн машинелердин саны жалпы автоунаалардын 10% жетпейт. 90% ашуун машине күйүүчү май менен жүрөт.

Кытайлык тарыхчылар тобу Кыргыз Республикасынын Президентинин кеңсесине караштуу “Мурас” фондунун чакыруусу менен дээрлик бир аптадай Кыргызстанда болду. Алардын илимий сапары ишембиде (20-июлда) карыды. Ханзу тарыхчылары менен баарлашуудан кийинки тарыхчынын блогу.

Ушул аптада Кытай Коомдук илимдер академиясынын байыркы жана орто кылымдардын тарыхын жана чек аралаш өлкөлөр менен алакаларды иликтөө институттарынын өкүлдөрү Бишкекте жана Ошто жолугушуулар өткөрүштү. Алар Ала-Тоого Кыргыз Республикасынын Президентинин кеңсесине караштуу “Мурас” фондунун чакыруусуна ылайык келишкен.

Илимпоз конокторду Кыргызстандын Президентине караштуу Тарых илимдерин өнүктүрүү боюнча комиссиянын башчысы, Кыргызстандын Президентинин кеңешчиси, тарыхчы жана жазуучу Арслан Капай уулу Койчиев, Кыргыз Республикасынын Президентинин кеңсесине караштуу “Мурас” фондунун жетекчиси, тарыхчы Кыяс Сатар уулу Молдокасымов кабыл алышты. Бээжиндик кесиптештер менен алатоолук бир катар тарыхчы окумуштуулар жолугушуп, эркин баарлашты.

Бишкектеги баарлашууларды ханзуча суудай билген кытайлык кыргыз илимпоз Дабыт Абдылбаары мырза которуп берип жатты.

Бээжиндик топту Кытай Коомдук илимдер академиясынын Байыркы тарыхты изилдөө институтунун өкүлү, доктор, профессор Сун Хао (Sun Hao) мырза жетектеп жүрдү. Аны менен англисче да баарлаша алдык. Сун Хао ушуну менен үчүнчү ирет Кыргызстанга келип жатканын айтты.

Топтун курамында Кытай Коомдук илимдер академиясынын Кытайдын чек ара аймактарын изилдөө институтунун профессору, доктор, орусча дурус сүйлөгөн адис Чу Доңмей (Chu Dongmei) айым, Цин сулалеси доорундагы булактардын негизинде казак, тыргоот (калмактын бир уруусу) жана кыргыз тарыхын изилдеп жаткан, монгол тилин да билген доцент, доктор Фан Цзичиаң (Fan Zhiqiang) мырза жана Жапонияда илимий изилдөө жүргүзгөн, жапон тилин билген жана Кытайдын айтылуу Таң сулалесинин доорундагы кыргыз жана уйгур тарыхына таандык булактарды иликтеп жаткан доцент, доктор Чи Хүйжун (Qi Huijun) айым бар.

Бээжиндик коноктор оболу Жусуп Баласагын атындагы Кыргыз улуттук университетинде, андан соң Ош мамлекеттик университетинде кыргызстандык тарыхчылар менен жандуу пикир алмашкандыгын белгилөө керек.

Кытайлык тарыхчылар “Мурас” фондунун жетекчиси Кыяс Молдокасымовдун кытай жана манжу тилдериндеги булактардан кыргыз тарыхы жаатындагы бөлүмдөрдү топтоо жана кыргызчага которуу иштери боюнча келишим алдыдагы беш жылга карата узартылгандыгы жөнүндөгү маалыматын тастыкташты жана бул келишимди жогору баалашты.

Дагы караңыз

"Кытайлар тарыхты бурмаласаңар архивге жол жабылат дешти"

Азыркы тапта кыргызстандык жаш синолог Канат Абдыжапар уулу Бээжинде ханзуча тексттерди которуу иштеринен тышкары манжу тилин жана манжу булактарын изилдөө ишине киришүүдө.

2019-жылы кытайлык жана кыргызстандык тарыхчылардын көөнө жана орто кылымдардагы кыргыз тарыхы жаатындагы илимий макалалары Кытай Коомдук илимдер академиясынын Байыркы тарыхты изилдөө институту тарабынан атайын журналдык сандын алкагында англис жана кытай тилдеринде жарык көргөн.

Эми бул журналдык маалыматтарды кеңейтүү менен кыргыз тилине которуу иштери дээрлик аяктап калды.

Айтмакчы, дал ушул илимий журналдын санында бээжиндик профессор Ю Тайшандын көөнө кыргыз тарыхынын мезгилдик алкагын б.з.ч. X кылымга чейин кеңейткен илимий жоромолу камтылган ханзуча макаласы да жарык көргөн.

Байыркы кытай тарыхчылары Сыма Цян, Бан Гу ж.б. авторлор көөнө кыргыздардын этнонимин ханзу иероглифтеринде киан-кун (Jiankun 堅昆), кек-кун, гекун (Gekun 鬲) ж.б. түрлөрдө транскрипциялап жазышкан эле. Ал эми профессор Ю Тайшандын 2019-жылы маалымдашынча, бул байыркы түрк тилдүү элдин – кыргыздардын этностук аталышы Сыма Цянга чейинки ханзуча жазмаларда “кивэн-хэн” (Juanhan 鄄韓) деп транскрипцияланып берилген деп эсептөө керек:

“"Juanhan 鄄韓" [кивэн-хэн] жана "Gekun 鬲昆" [кек-кун], же болбосо "Jiankun 堅昆" [киан-кун] – бирдей, б.а. ошол эле этностук аталыштын өз ара айырмалуу транскрипциялары катары көрүнгөнсүйт”, – деп жазат Ю Тайшан.

Дагы караңыз

Көөнө кыргыз тарыхынын кең мейкиндиги

Профессор Ю Тайшандын кыргыз таануу жаатында жаңы саамалык болуп калган бул макаласынын урунттуу бүтүмдөрү тууралуу ушул саптардын ээси Кыргызстан, Түркия, Орусия, Казакстан сыяктуу өлкөлөрдө илимий жыйындарда шардана кылып, кыргыз, англис, түрк, орус тилдериндеги макалаларында да чагылдырган эле.

Бээжиндик конокторго профессор Ю Тайшанга Жусуп Баласагын атындагы КУУнун ардактуу профессору наамы ыйгарылгандыгы жөнүндө да маалымдалды.

Дагы караңыз

Бартольд эмнеге кубанмак жана кыжаалаттанмак?

Учурда 79 жаштын чайын ичип жаткан профессор Ю Тайшандын ханзуча жана англисче эмгектеринин жыйнагы быйыл Бээжинде 12 томдук болуп жарык көрдү. Бул аалым байыркы кытай иероглифтерин мыкты чечмелеген өзгөчө беделдүү адис экендигин бизге бээжиндик кыргыз илимпоздор Жаркын Турсун айым жана Адыл Жуматурду уулу мырза дагы тастыкташкан болчу.

Кыяс Молдокасымовдун маалымдашынча, Ош мамлекеттик университетинде 18-июлда өткөн илимий баарлашуу дагы өзгөчө кызыктуу жүрдү.

Кытайлык коноктор мындан ары Ала-Тоодогу ар кыл илимий мекемелер жана окумуштуулар менен ар тараптуу кызматташтыкты өөрчүтүүгө ынтызар экендиктерин билдиришти жана кыргыз кесиптештерин Бээжиндеги өз мекемелерине келип, дарстар окуп, илимий жыйындарга катышып кетүүгө чакырышты.

Дагы караңыз

Профессор Цэнгэлдин Ала-Тоодогу сапары

Ал эми Кыргызстандын Президентине караштуу Тарых илимдерин өнүктүрүү боюнча комиссиянын башчысы Арслан Капай уулу Койчиев Кытайдын чек ара аймактарын изилдөө институту Кытайдын коңшу өлкөлөр менен чек араларын тактоосунун тарыхы боюнча ханзу булактарынын маалыматтары менен үлөшсө мыкты болоор эле, өз кезегинде кыргыз окумуштуулары да өз карамагындагы архивдик жана башка тарыхый булактардын маалыматтары менен бөлүшүп турмак; мындай биргелешкен илимий долбоорлорду жүзөгө ашыруу эки тарап үчүн тең алгылыктуу болоор эле, деп айтты.

Дагы караңыз

Фу-Йү кыргыздары – Шибер кыргыздарынын урпактары

Кыргызстан УИАсынын Бегимаалы Жамгырчинов атындагы Тарых, археология жана этнография институтунун жетекчиси, этнограф, академик Абылабек Асанканов өзүнүн Кытайдагы кыргыздар тууралуу монографиясы КЭРде кыргыз жана орус тилдеринде жарыялангандыгын, эми анын ханзуча котормосу да басмага берилип жаткандыгын айтып, орток этнографиялык изилдөөлөрдү ургаалдуу улантуу зарылдыгын белгиледи. Ал Женевадагы эл аралык бир жыйындагы өз сөзүндө КЭРдеги кыргыздардын маданий кызыкчылыктары дурус корголуп жаткандыгы тууралуу баса айткандыгын да кошумчалады.

Биз азыркы тапта Кытайдын археологдору Кыргызстанда кыргыз кесиптештери менен биргелешкен казууларды байсалдуу жүргүзүшүп жаткандыгын белгилеп, эми ушундай эле ыраатта кыргызстандык археологдор ШУАРдын аймагында гана эмес, Дунхуан, Ордос сыяктуу чыгыштагы аймактарда дагы орток археологиялык казууларга чакырылышы талапка ылайык болоор эле, деп айттык.

Дагы караңыз

Кытайлык данакер илимпозго колдоо керек

Сөз арасында биз кытайлык кыргыздардын ичинен чыккан таанымал окумуштуу, фолклор таануучу, адабиятчы жана этнограф, профессор Мамбеттурду Мамбетакун дагы эле ШУАРда абакта кармалып жатат, кытайлык айдыңдар аны бошотууга салым кошсо жакшы болоор эле, деген тынчсызданган пикирибизди да кошумчаладык.

Кыргыз тарыхы жалаң гана азыркы Кыргызстандын аймагы менен чектелбестигин, Евразиянын кеңири аймагындагы кыргыздар жайылган тарыхый аймактарды иликтөө иштери ар тараптуу жүрүп жаткандыгын бээжиндик кесиптештерге маалымдадык.

Дагы караңыз

Илим: “Кутадгу билиг” жана "Кең Алтай"

Айтмакчы, Кыргызстандын окумуштуулары Барнаул шаарындагы Алтай мамлекеттик университети жана башка орусиялык, казакстандык ж.б. шериктер менен бирдикте “Кең Алтай” илимий долбоорун жүзөгө ашырып жатышат. КУУда “Кең Алтай” илимий долбоорунун өкүлчүлүгү ачылган.

Андан тышкары башкеңсеси Монголиянын ордосу Улаан-Баатар шаарында жайгашкан жана ЮНЕСКОнун колдоосу астында иш жүргүзүп жаткан Көчмөндөр цивилизациясын изилдөө институту да эл аралык кызматташтыкты өөрчүтүүдө.

Дагы караңыз

ЮНЕСКО: Көчмөндөр цивилизациясы жигердүү иликтелип жатабы?

Бул эки башка эл аралык илимий топ тең Кытайдагы кесиптештери менен тыгыз кызматташуу үчүн ачык, деп баса белгиледик.

“Мурас” фондунун жетекчиси Кыяс Сатар уулу Молдокасымов Кытайдагы баалуу тарыхый булактардын кыргыз тарыхына таандык бөлүктөрүн иргеп, изилдөө багытында салым кошуп жаткан бардык кытайлык кесиптештерге жана бул булактарды кыргызчалоого астейдил каржылык көмөк көрсөтүп жаткан Кыргызстандын азыркы бийликтерине терең ыраазычылык билдирди.

Дагы караңыз

Манас дарыясы жана көөнө кыргыз журту

Албетте, бул өтө зор көлөмдөгү булактык маалыматтарды көз ачып-жумгуча иликтеп салууга эч мүмкүн эмес. Ошондуктан чыгыш таануучулардын жаңы муунун тарбиялоону ырааттуу жүзөгө ашыруу милдети күн тартибинде турат.

Бул – көп тарамдуу ишмердик. Кытайдын мекемелери жогоруда сөз кылынган Канат Абдыжапар уулу сыяктуу дагы далай чыгыш таануучу адистерди даярдап бере алышат.

КУУнун Тарых жана чөлкөм таануу институтунун директору, профессор Туратбек Сырдыбаев мырза өзү жетектеген мекеме дагы кытайлык жаш адистерди магистратурага жана PhD диссертациясын жактоо үчүн аспирантурага кабыл алууга ынтызар экендигин баса айтты.

Бээжиндик кесиптештер өз ара пайдалуу илимий кызматташтыкты мындан ары дагы улантуу керек, деген ойлорун байма-бай билдирип жатышты.

Алар 20-июлда оболу Чүй боорундагы Кызыл-Суу (Красная Речка) шаар чалдыбарына келишти. Орто кылымдардагы Невакет шаарынын орду болгон бул жайда учурда кыргыз жана кытай археологдору казуу жүргүзүшүүдө. Коноктор археологдор менен баарлашты.

Карлук мамлекети доорунда мында бутпарас ыбаадатканасы да орун алган эмеспи.

Андан соң бээжиндик тарыхчылар орто кылымдардагы Суйаб шаарынын орду болгон Ак-Бешим шаар чалдыбарын кезишти. Кытайлык уламыштардын бирине караганда, бул шаарда Таң сулалеси доорунда жашаган айтылуу кытай акыны Ли Бо (Ли Бай; 701—762/763) туулган делет.

Кытай тарыхчылары андан кийин Бурана шаар чалдыбарын кезишти. Мында X кылымдын ортосу – XII кылымдын башында Карахандар каганатынын түндүк ордо шаары – Баласагын (Куз-Ордо, Куз-Улуш) шаары жайгашкан. 1128-жылдан тартып Теңир-Тоону каратып алган кара кытайлар (кытаңдардын Батышка журт которгон бөлүгү) Баласагын шаарын өздөрүнө борбор кылышып, анын атын “Куз-Балык” деп атап алышкан эмеспи.

Бурана тарыхый архитектуралык музей комплекси да бээжиндик конокторго чоң таасир тийгизди.

Күнүмдүк саясат тигил же бул өлкөдө маал-маалы менен өзгөрүп тураары айдан ачык. Бирок узак мөөнөттүү илимий кызматташтыкты тигил же бул өлкөдөгү күнүмдүк саясаттагы убактылуу алай-дүлөй, бороон-чапкындарга алдырбастан, ырааттуу улантууга жетишүү – илимий мекемелердин жетекчиликтеринин жана карапайым окумуштуулардын парызы болуп саналат.

Редакциядан. Автордун пикирин сөзсүз эле редакциялык турум катары кабылдоого болбойт.