Борбор Азия

Коронавирус пандемиясында кирген үч жылдык катаал чектөөлөрдөн кийин Кытай өз экономикасына эшигин кенен ачып, тышкы дипломатиялык мамилелерин активдештирүүгө батыл киришти.

Аналитиктердин пикиринде, азыр расмий Бээжин Борбор Азияны “бутага” алган учур.

Казакстан жакында эле Кытай жарандары үчүн визасыз режимди 30 күнгө чейин узартты, Кыргызстан андан үлгү алууга ооп турган чак. Бул кадамдар артында эмне турат жана булар Борбор Азиянын келечегине кандай таасир этет?

Бээжин менен Борбор Азиянын беш мамлекет ортосундагы соода жана коммерциялык байланыштары пандемиядан кийин токтоп калган.

18-19-майда Сиань шаарында Кытай лидери Си Цзинпин Борбор Азия өлкөлөрүнүн башчылары менен бетме-бет саммит өткөрөт.

Кытай бул жыйындан пайдаланып коңшулардын өкмөттөрү менен визасыз каттоо келишимин түзүп, акыркы мезгилде жетишкен олуттуу ийгиликтерин бекемдөөгө аракет кылат.

Ушул айда Казакстан менен Кытайдын ортосунда эки мамлекеттин жарандары коңшу өлкөдө визасыз 30 күн жүрүүгө мүмкүндүк бере турган жаңы келишимге кол коюлмакчы.

Азыр Казакстанда Кытай туристтери үчүн коңшу Өзбекстандагыдай эле 14 күндүк визасыз режим иштеп жатат. Кыргызстан дагы Бээжин менен визасыз каттам боюнча сүйлөшүүлөрдү баштады, анын арты менен расмий Бишкек чек арадагы соода-сатыкты көбөйтүп, инвестициянын көлөмүн өстүрүп, туристтерди арбытуу аркылуу өлкөнүн экономикасын жакшыртууга үмүттөнүүдө.

Кыргызстандын тышкы иштер министри Жээнбек Кулубаев кытайлык кесиптеши Цинь Ган менен болгон жолугушуусу тууралуу 3-майда Жогорку Кеңеште айтып жатып “жолугушууда жарандарыбызга, анын ичинде айдоочуларга виза берүү, визасыз каттам режимин талкууладык. Эми ишти аткарышыбыз керек, бирок Кытай жалпысынан талкууга даяр жана диалогго ачык", - деди.

Борбор Азиядагы мамилелерди өнүктүрүү боюнча азыркы аракеттер Кытай өзүнүн миллиарддаган долларлык "Бир алкак - бир жол" тышкы саясий долбооруна жаңы дем киргизүүгө үмүттөнүп, Казакстан, Кыргызстан, Тажикстан менен чектеш Батыш Шинжаң провинциясындагы кырдаалды жөнгө салууга аракет кылып жатканынан келип чыгууда.

Кытай Борбор Азияны Евразия үчүн узак мөөнөттүү экономикалык стратегиясынын ажырагыс бөлүгү катары карайт. Эксперттердин айтымында, Бээжин чөлкөмгө чек аралары ачылып, экономикасы өр алып бараткан чакта жаңы салам дубайын жөнөтүүгө үмүт артууда.

"Пандемия маалында Бээжин [Борбор Азия менен] чек араларын жапканда Кытайдын кадыры жана анын соода алакалары жабыркады", – деп белгилейт Сингапурдагы Раджаратнама эл аралык изилдөөлөр мектебинин улук илимий кызматкери Рафаэлло Пантуччи “Азаттыкка” берген комментарийинде.

"Бул Кытайга экономикалык пайда алып келиши мүмкүн, ошол эле маалда Борбор Азия үчүн Кытайдын эшиги ачык, ишкерликке ыңгайлуу экенин айгинелейт", - деди Пантуччи.

Жаңы бөлүм

COVID-19 пандемиясы трансчекаралык соодага сокку гана урбастан Кытайда катуу чектөөлөрдүн киришине себеп болду. Шинжаң провинциясында Бээжин уйгурларга, этникалык казактар жана кыргыздар баштаган мусулман азчылыктарына колдонулуп келген көп жылдык репрессиялык кампанияга кошумча чек ара көзөмөлүн күчөттү.

Шинжаңдагы “эмгек лагерлери” деп аталган жабык мекемелер менен түрмөлөр, адамдарды мажбурлап иштетүү, төрөттү көзөмөлдөө сыяктуу адам укуктарын чектеген катаал эрежелер Бириккен Улуттар Уюмунун 2022-жылдагы отчетунда "адам укуктарын олуттуу бузуу" катары көрсөтүлүп, кээ бир мамлекеттердин парламенттери аны “геноцид” катары баалаган.

Кытайда абакта жатып чыккандан кийин Казакстанга барган этникалык казактар өз башынан өткөргөн кордук, муңун ачык айткандан кийин бул тема Борбор Азиядагы активисттер арасында кызуу талкууланган темага айланган.

Казакстан менен аймактагы башка өлкөлөрдүн бийликтери адатта Шинжаңга байланышкан кандай гана жарандык активдүүлүк болбосун аны басууга аракет кылып келет. "Дамокл кылычындай" уланып келаткан бул репрессияга карабай Шинжаңда дайынсыз жоголгондордун саналуу туугандары акциясын токтото элек.

Ал учурда Борбор Азия мамлекеттеринин өкмөттөрү эми жаңы ачыла баштаган Кытайдан экономикалык пайда табууну жана коңшу Шинжаң менен соода байланыштарын тереңдетүүнү көздөп турат.

"Бул казакстандык бизнестин ийкемдүүлүгүн арттырып, өз товарлары менен жергиликтүү эле эмес, Борбор Азия, Евразия жана Кытай рынокторун да камсыздоо мүмкүнчүлүгүн кыйла жогорулатат. Өз кезегинде инвестициялык мүмкүнчүлүктөрдү кеңейтет", - деп белгиледи 13-апрелде Астанадагы Казакстан стратегиялык изилдөөлөр мамлекеттик институтунун эксперти Адил Каукенов.

Шинжаңдын маанилүүлүгү ушунда - Казакстандын мамлекеттик статистикасына ылайык кытай-казак соодасынын жалпы көлөмүнүн 40 пайызы ушул провинцияга туура келет.

Жыйынтыктай келгенде пандемиядан келип чыккан ийгиликсиз иштерге карабай Кытайдын Борбор Азия экономикасындагы ролу жана орду өсүүдө. Муну фактылар да көрсөтөт - эгер 2020-жылдын аягында Кытайдын аймакка салган инвестициясынын жалпы көлөмү 40 миллиард доллар болсо, 2022-жылдын аягында бул көрсөткүч 70 миллиард долларга жетти.

Кытай капиталынын аймактагы негизги үлүшүн Казакстан ээлейт. Буга сандар да күбө - 2022-жылы кытай-казак соодасы 33 пайызга өсүп, жаңы рекорддук чекти - 24 миллиард долларды түздү, бийликтер аны дагы көбөйтүүнү көздөп жатат.

Быйыл март айында Казакстандын президенти Касым-Жомарт Токаев Шинжаң Коммунисттик партиясынын катчысы Ма Синжуй башында турган делегацияны Астанада кабыл алып, 565 млн. долларлык жаңы келишимге кол коюшту.

Казакстан Кытай менен Европанын ортосундагы жер аркылуу жүк ташуучу негизги транзиттик аймак бойдон калууда. Ошол эле маалда Казакстан Орусия Украинага басып киргенден кийин санкциялык тобокелдиктен чочулаган жүк ташуучу компаниялардын негизги транзиттик каттамына айланган.

Азербайжан, Грузия жана Түркия сыяктуу өлкөлөр менен тең катар Казакстан дагы Чыгыш Азия менен Европаны Борбор Азия жана Кавказ аркылуу байланыштырган транзиттик Транскаспий эл аралык автоунаа каттамы болууда, аны менен бул орто жолго инвестиция тартып, кызыгууну арттырууда.

"Негизинен Кытайдын Борбор Азияга мамилеси андай деле өзгөргөн жок", - дейт “Синостан: Кытайдын максатталбаган империясы" китебинин автору Пантуччи. - "Борбор Азия мамлекеттери Шинжаңдын коопсуздугунун жана өнүгүүсүнүн ажырагыс бөлүгү катары каралат жана бул, Си Цзинпин менен Кытай өкмөтү өздөрүн ыңгайлуу сезип, тыгыз байланыштарды өнүктүрүүнү улантып жаткан аймак".

Тарыхый саммит

Жакында Сианда Си Цзинпиндин төрагалыгы астында Борбор Азия мамлекет башчыларынын катышуусу менен жогорку деңгээлдеги саммит өтөт. Негизги көңүл аймактык инфраструктураны жана коммуникациялык мүмкүнчүлүктөрдү өнүктүрүүгө бурулат.

Советтер Союзу кулагандан кийин биринчи жолу Кытай лидери Борбор Азиянын бардык беш мамлекет башчысын кабыл алат.

Кытай аткаминерлери бул саммит Бээжин менен аймактын ортосундагы соода-сатыктын дүркүрөп өсүшүн көрсөтөт дешет. Ал эми Кытайдын Тышкы иштер министрлигинин расмий өкүлү Ван Вэньбин 8-майда журналисттерге саммит "кызматташтыктын жаңы доорун" белгилеген маанилүү окуя болуп каларын айткан. Ал "Кытай менен Борбор Азия ортосундагы мамилелердин жаңы планын иштеп чыгуучу маанилүү саясий документке" кол коюу күтүлүп жатканын кошумчалады.

"Ван жолугушуунун күн тартибинин ийне-жибине токтолгон жок. Бирок бул саммитке кызыгуу зор, себеби Борбор Азия Орусия Украинага басып киргенден кийинки саясий жана экономикалык кесепеттерди жеңип жаткан маал", - деп эсептейт Фростбург мамлекеттик университетинин профессору Хайюн Ма.

Манын пикиринде, жаңы визасыз келишимдин экономикалык түздөн-түз пайдасы азырынча белгисиз. Мындай кадамдар Бээжиндин таасиринин өсүшүнүн белгиси, анын үстүнө Кытай Москва менен байланышын бекемдеп жатканда Борбор Азияда кайра куруулар жүрүп жатат. Салттуу түрдө Орусия Борбор Азияда өз таасирин сактап, кызыкчылыктарын көздөп келет.

Украинадагы согуш Борбор Азия мамлекеттери үчүн ыңгайсыз болуп чыкты. Алар дүйнөнүн башка өлкөлөрү менен узак мөөнөттүү экономикалык мамилелерди түзүп, Кремлден алыстоону көздөп турат. Бирок Орусия аброю төмөндөгөнүнө карабай аймактагы негизги оюнчу бойдон калууда.

Ал таасир Борбор Азиянын беш лидери бирдей 9-майда Жеңиш күнүн майрамдоо салтанатына катышуу үчүн Москвага чукул келгенде толук байкалды. Бул окуяны көптөгөн талдоочулар Кремлдин кысымынын жемиши катары баалады.

Муну эске алган Ма алдыдагы саммитти расмий Бээжин аймактагы мамлекеттердин саясий эгемендигин колдоруна ишендирүү үчүн колдонуп жатат, аны менен бирге Евразияда "борбору Кытайда жайгашкан экономикалык чөйрөнү" түзүү боюнча жаңы кадам таштамакчы деп кошумчалады.

"Бул эми “бир ок менен эки коён атуу” стратегиясы: бир чети Орусиянын таасирин алсыратып, Борбор Азияны Кытай менен, жана анын аймактагы башка долбоорлору менен тыгыз байланыштыруу", – дейт Ма.

Кыргызстанда кудайдын куттуу жылында ар кыл этностордун жана уруулардын өкүлдөрү өз алдынча жыйын куруп калышат. Айрым жыйындар чөлкөмдүк деңгэлде да өткөрүлүп жүрөт.

Ал эми кээ бир жыйындар эл аралык деңгээлде деле уюштурулуп келет. Ал иш-чаралардан дароо эле өөн табуу ылайыксыз.

Дагы караңыз

Тил дүйнөсүнүн чындыгы...

Кыпчактардын кереге кеңеши

Жакында ошондой чогулуштардын бирин өздөрүн “кыпчак урпактарыбыз” деп санаган замандаштарыбыз жана алардын үзөңгүлөштөрү уюштурушканын казакстандык илимпоз Жаксылык Сабитовдун “Фейсбуктагы” жарыясы аркылуу окуп калдым.

Саясат таануучу Жаксылык Муратович Сабитов “Казакстандын чет өлкөлөрдөгү эл аралык бейнеси” (“Международный имидж Казахстана в зарубежных странах”) деген темадагы диссертацияны 2009-жылы Астана шаарында ийгиликтүү жактап, бул постсоветтик көйгөйлөр жаатындагы эмгеги үчүн саясий илимдер боюнча философия доктору (PhD) даражасына ээ болгон.

Ж.М.Сабитов орто кылымдардагы ар кыл чыгыш тилдердеги кайсы булактарды түп нускасында окуй алаарынан, ошондой эле биология, медицина жана генетика жаатында кошумча кесиптик билим алган-албагандыгынан эч кабарым жок, бирок ал өзүнүн саясат таанууга арналган диссертациялык темасы менен катар эле бери дегенде 2007-жылдан тартып байыркы жана орто кылымдардагы түрк жана башка евразиялык элдердин этностук тарыхына байланыштуу изилдөөлөрдү генетикалык маалыматтар менен айкалыштырып жүзөгө ашырып, өзүн палеогенетика боюнча адис катары да тааныштырып келет.

Жаксылык Сабитов мырза “Фейсбуктагы” жарыяларынын биринде өзүнүн Бишкекте кыпчактардын ар кыл элдерге чачыраган урпактарынын ортосунда отуруп калганын азилдеп жазган экен.

“Кыпчактар Евразиянын тарыхында: Тарых, тил илими жана генетика” деп аталган эл аралык кереге кеңеш (тегерек үстөл баарлашуусу) 2023-жылы 7-майда Кыргыз Республикасынын Улуттук тарых музейинин имаратында өткөн.

Бул эл аралык баарлашуунун жарнагына караганда, иш-чараны жогорудагы музейден тышкары “Улуу Кыпчак” этномаданий бирикмеси, И.Арабаев атындагы Кыргыз мамлекеттик университети, Кыргыз Республикасындагы Венгриянын элчилиги, “Өзден” Бүткүл дүйнөлүк кумуктар коомдук бирикмеси жана Орусиядагы Томск мамлекеттик политехникалык университети биргелешип уюштурушкан экен.

Бул илимий иш-чаранын алкагында казакстандык илимпоздор Б.Е.Көмековдун (Кумековдун) жана Н.Е.Кузембаевдин “Кыпчак таануучулардын бибиблиографиялык сөздүгү” (“Бибиблиографический словарь кыпчаковедов”) деген орусча жаңы эмгеги да окурмандарга саамалык катары тааныштырылган экен.

Албетте, коомчулукта “кырк уруу түгүл, андан да көп сандагы этносторду өзүнүн 3 миң жылдык тарыхында жуурулуштурган кыргыз улуту үчүн, ошондой эле азыркы казактар, өзбектер, мажарлар ж.б. улуттар үчүн мындай шеринелер, кереге кеңештер, курултайлар, маданий чаралар зыяндуубу же пайдалуубу, анын канчалык кажети бар эле?” деген сыяктуу суроолор айтылып келээри да жашыруун эмес.

Бул маселеге этнограф катары караган бир жөн, саясатчы катары караган таптакыр башка.

Дагы караңыз

Дөөт Кара Шомфайинин Иштван Мандоки Коңур тууралуу даректүү тасмасы

Этнографиялык иш-чаралар – алгылыктуу

Этнографтар үчүн мындай жыйындар жана баарлашуулар – табылгыс окуя, анткени өзүн тигил же бул уруунун же этностун өкүлү катары санаган жана ар башка мамлекеттерде жашаган кишилердин ыктыярдуу чогулушун пайдалануу менен ошол тийешелүү уруунун же этностун тарыхый өңүттөрүн, каада-салттагы, диалектилик жана башка этнографиялык өзгөчөлүктөрүн иликтөөгө жаңы маалымат алуу – бул заманбап этнография жана антропология илимий тармактарынын демейдеги милдеттеринин бирине кирет.

Кыпчактардын мындай маданий курултайлары жыл сайын жай мезгилинде Венгрияда (Мажарстанда) өткөрүлүп келет жана ага кыргыз түркологдору дагы катышып, илимий маалымат жыйнап жүрүшөт.

Бул өзгөчөлүктөрдү астейдил изилдөө Евразиядагы этностук жалпы кубулуштардын арасындагы мозаикалуу айырмачылыкты аныктоого көмөкчү кызмат аткарат.

Дагы караңыз

Мандоки: Кыргыздын ар бир боёгунда тарых бар

Тар кызыкчылыктан жогору болуу

Ошол эле учурда мындай этностук жана уруулук чогулуштарды жана курултайларды көбүртүп-жабыртып, тар саясий кызыкчылыктарды канааттандыруу үчүн жикчил маанайды тымызын таңуулоого далаалат кылуу – илгерки унутулган этносаясий жүрүмдөрдүн ичиндеги тар уруучул жана жердешчил (трайбалисттик) агымдын бир “атависттик” калдыгы болоору айдан ачык.

Казакстандагы эл аралык кыпчак таануу институтунун башчысы, тарыхчы, чыгыш таануучу, этнолог академик Болот Көмеков (Болат Ешмухамедович Көмеков) агай жаштайынан эле орто кылымдардагы кимак жана кыпчак тарыхын арап, парсы жана башка жазма булактардын маалыматтарынын негизинде ырааттуу изилдеп келе жаткан бараандуу адис.

Дагы караңыз

Кыпчак таануу илиминин чыгаан устаты 80 жашта

Биз Болот агайга Бишкекте болуп өткөн кереге кеңеш жаатында кайрылып, анын жүрүшү жана максаты жөнүндө пикирине кызыктык.

Болот Көмеков агай бул кереге кеңеш Евразиядагы ар кыл өлкөлөрдүн калктарынын арасына жуурулуп, чачыраган кыпчактардын тарыхын астейдил үйрөнүүгө чакырык жасагандыгын дурус иш-аракет катары баалады.

Албетте, кыраакы илимпоз биздин сурообуздагы көлөкөдө катылып турган кошумча маанини да аңдап, ар бир этнос таануу жыйынынын жалпы мамлекеттерибиздин эгемендигин чыңдоодогу олуттуу маанисин баса белгиледи.

Академик Болот Көмековдун баса белгилешинче, кыргыздарга жуурулуп кеткен кыпчактар азыркы тапта кыргыз улутунун ажырагыс бөлүгү, ошондуктан кыргыз-кыпчак уруусу кыргыз улутунун бүтүндүгү, Кыргызстандын жалпы эгемендиги жана бакыбаттыгы үчүн гана салым кошуусу зарыл.

Казактардын арасындагы кыпчактар, Венгриядагы (Мажарстандагы) кыпчактар, Өзбекстандагы кыпчактар да өз эгемен мамлекеттеринин кызыкчылыктарын эң жогору коюшу керек, дейт Б.Көмеков.

Мен Ташкенде аспирантурада окуп жүргөнүмдө самаркандык кыпчак окумуштуу жигитке көп кезикчүмүн. Ал өзбек тили боюнча кандидаттык диссертациясын жактаган, өзбек тилинде мыкты сүйлөгөн тамашакөй адис эле. Өзүнүн түпкү теги кыпчак экендигин ал сыймыктана айтчу, ошол эле учурда Өзбекстандын нагыз патриоту болчу.

Дагы караңыз

Кокондогу ар кыл этносторду бириктирген колбашчы

Эсиме айтылуу кыргыз кыпчак баатыры Алымкул аталык түштү. Анын бейнесин кыргыздар алгач Төлөгөн Касымбековдун “Сынган кылыч” романы аркылуу, б.а. көркөм каражат аркылуу тааныган. Тимур Бейсенбиев жана башка тарыхчылар иликтегендей, Алымкулдун тарыхый жазмалардагы чыныгы бейнеси да каарман, акылман, дипломат, чечкиндүү колбашчы жана ар кыл этносторду ынтымакка чакырган мамлекеттик ишмер экендигин тастыктайт.

Алымкул аталык көп этностуу Кокон хандыгынын падышалык Орусиянын оторчул өкүмүнөн эгемен бойдон калышы үчүн күрөшүп жатып баатырларча мерт тапкан.

Дагы караңыз

Кокон хандыгынын чыгаан булак таануучусу Тимур Бейсембиевдин элесине

Улут жана жарандык ынтымак

Уруулардын, ошондой эле, чакан диаспоралык топтордун этнографиялык, туугандык жыйындары, шеринелери өткөрүлгөн учурларда да, тиешелүү өлкөдөгү жалпы ынтымакты башкы назарга коюу зарыл.

Бир ирет Оштон Жалал-Абат облусу аркылуу өтүп келе жатып, бир кыргыз уруусунун өкүлдөрүнүн туугандык курултайына капысынан катышып калдым. Ошондо тарыхчы Өскөн Осмонов: “Силердин урууңардан мынча кишини тарых боюнча окуу китебине киргизип бердим!” деп мактанганда, чынында, чыдабай кеттим да, сөз алып сүйлөп, элди мындайча жиктөө туура эмес экендигин, жалпы өлкө тарыхы боюнча окуу китептерге ар кандай татыктуу тарыхый инсандар тегине карабастан киргизилиши керектигин ачык айттым.

Дагы караңыз

Жүрөгү Ала-Тоо деп соккон чехтин тукуму

Маселен, сөздүкчү Константин Юдахин, синолог Галина Супруненко, музыка таануучулар Виктор Виноградов, Александр Затаевич, астронавт Салижан Шарипов, альпинист Рудольф Маречек, бедизчи Ласло Месарош сыяктуу залкарларды, спорт тарыхын жазганда, Валентина Шевченкону, машыктыруучу Семён Иткинди, ж.б. кантип сыймыктана эскербей коё алабыз?

Дагы караңыз

Кыргыз жараны - баарынын башын кошчу сыймыктуу белги

Тээ 1990-жылдардын башында кыргыз-кыпчактарды өзүнчө этнос катары расмий каттатуу далаалатын жасагандар болгон, дешет. Алардын бардыгы эми эгемендик доорунун алгачкы учурундагы “балалык оору” сыяктуу артта калышты.

Айрым фолк-хисторичи калемгерлердин кыргыздарды “жалаң гана кыпчактардын бир бучкагы болчу”, Алтайда “кыргыз” этнонимин кокусунан өздөштүрүп алып, кийинчерээк, XV кылымдан кийин гана Теңир-Тоого журт которуп келген, деген сыяктуу жоромолдору да четке кагылды.

Ал эми ушул этнологиялык илимде четке кагылган жоромолду ДНК маалыматтарына таянымыш этүү аркылуу кайра тастыктагысы келгендер деле генетикалык маалыматтарды бир тараптуу чечмелегендерге, илимий жактан үстүрт маңыздагы жоромолдорду “жаңы чапанга жамынтып” курулай таңуулагандарга кирет ко деп санайм.

Дагы караңыз

Бишкекти сүйгөн Мануйлованын мурасы

Эгемендик – этностордун ынтымагына таянып чыңдалат

1990-жылдары өлкөбүздө айрым жерлерде шайлоо өнөктүгү маалында уруусуна карата жаатташуу аракеттери да болгон. Көп партиялуу система андайларга чекит койду, ар бир партиялык тизмеде ар кыл этностордун өкүлдөрүнөн да болушу керек, деген талаптар да ысык сүткө күйгөн соң, айранды үйлөп ичкен коомдук тажрыйба болду да.

Айтмакчы, академик Болот Көмеков агай 2023-жылы 15-майда Казакстанда онлайн шартында өткөрүлгөн "Түрк каганаттары доорундагы мамлекеттүүлүктүн өзгөчөлүктөрү” деген аталыштагы эл аралык илимий жыйын маалында тигил же бул уруу аталыштарын азыркы тапта эч качан саясий чайкоочулукта колдонбоо керектиги тууралуу оюн кайталады.

Анын бул баалуу оюн андан ары улантсак, Кыргызстанда кыргыз улутунун ичине эчак жуурулушуп кеткен этностук бөлүктөр гана эмес, азыркы алатоолук азербайжан, алтай-кижи, балкар, башкыр, дунган, немис, орус, казак, корей, өзбек, тажик, татар, түрк, уйгур, украин, ж.у.с. этностор да биздин демократиялуу жумуриятыбыздын келечеги үчүн кыргыздардан кем калышпай жарандык салымдарын кошуп келишет.

Дагы караңыз

Түркиядагы шайлоо: Жарнамалардын атаандаштыгы

Курама темир курч болот, дегендей, коомубузда ар кыл тектүү үй-бүлөлөр да арбын.

Боордош Түркиядагы 14-майда өткөн соңку президенттик жана парламенттик шайлоолордун мүнөзү тастыктагандай, түбүнөн ар кыл этностук тектүү жарандар саясий көз караштары боюнча өз ара ынтымакка ширелишип, жалпы өлкө тагдырын тар топтук кызыкчылыктардан жогору коё алышат тура.

Алардын арасында түпкү ата-теги ар кыл түрк калктарынын өкүлдөрү, ошондой эле түрктөшкөн грек, грузин, армян, арап, күрт, черкес жана башка этностордун урпактары да бар.

Дагы караңыз

Нацизм деген эмне? Улутчулдуктун чектен чыккан түрлөрү

Кыргыз Республикасында этностук теги башка болгон мекендештерибизди кыргыз жараны катары арабызга теңата жана жигердүү камтуу аркылуу өлкөбүздөгү жарандык коомду мыкты деңгээлде калыптандыра алабыз жана ал аркылуу келечектүү, демократиялуу жумуриятыбызды андан ары чыңдай алабыз.

“Манас” эпосунда баяндалган курама жыйып журт кылган кезеңдин, – б.а. көп этносторду Кыргыз мамлекетинин жалпы кызыкчылыгы үчүн баш коштурган доордун – жаңы сереси көз алдыбызда жаралууда.

Редакциядан. Автордун пикирин сөзсүз эле редакциялык турум катары кабылдоого болбойт.