Өзбекстандын Сох анклавы менен чектеш Чарбак айылында чек ара тозотуна электр чубалгысын тартуу маселесинен чыккан жаңжалдан кийин Сох анклавынын айланасындагы жолдордун баары жабык турат.
Жергиликтүү бийлик абалды жөнгө салуу, андан аркы аракеттер тууралуу сүйлөшүүлөрдү жүргүзүп, барымтадагылар толугу менен бошотулган. Алардын бир тобу ур-тепкиге алынгандыктан ооруканада жатышат.
Баткендин Чарбак айылына кыргыз тарап чек ара тозотуна 5-январда электр мамыларын орното баштаганда тутанган жаңжал Чарбак айылы менен Өзбекстандын Хушяр айыл ортосунда нааразылыктарды жаратты. Анткени бир топ киши барымтага алынып, айыл электр жарыгысыз калды. Жума күнү кечке жуук барымтадан бошотулган кишилердин сегизи ооруканада жатат.
Бул окуялардан кийин азыр аймакта абал негизинен турукташып калды. Бирок кээ бир чек аралаш аймактарда 100-150дөн кишилер топтошуп, абалга байкоо салып, жолугууга барган жергиликтүү бийликке тез арада чечүү зарыл маселелерин айтышууда.
Облус губернаторунун коргонуу маселелери боюнча орун басары Саитжан Эратов аймакта абал тынч экенин, бирок маселелер толтура экенин айтты:
- Аймакта абал тынч, бийликтин көзөмөлүндө. Анча-мынча эл топтолуп, социалдык маселелерин айтып жатышат, аларды чечип беришибиз керек.
Өзбекстандын чек ара кызматы 5-январда болгон тополоңдо 5 өзбек жаранга ок тийгенин айтып чыккан. Шаршембиде “Азаттыктын” өзбек кызматы Сохто жашагандар менен байланышып, 26 жаштагы Шакаржон Абдуватаев оор абалда райондук оорукананын реанимация бөлүмүндө, дагы 3 жараат алган киши хирургия бөлүмүндө дарыланып жатканын маалымдайт.
“Азаттыктын” өзбек редакциясына Сохто жашаган тургун чалып, Фергана облус губернатору Шухрат Ганиев Сохтон чыга албай калганын, өткөрмө бекеттер жабык тургандыгын айтты:
- Эки тараптын тең посттору жабылган. Кыргыз тараптын да, биздин да машинелер өтпөй турат. Айрым сөздөргө караганда, Бүргөндү деген айылда кыргыз калкы чыккан, тополоң чыгарып, бир топ машинелерди сындырган. Мага караштуу машине да бузулган.
Миң жылдык ынтымак
Чарбак айылынын айланасындагы бир топ айылдардан келген тургундар абалды мындан ары жөнгөрүү, абалды кайра калыбына келтирүү маселелерин талкуулашты. Алар жергиликтүү бийликке өз сунуштарын да айтып жатышты. Дара аймагынан келген жашы 80ден ашкан Маматали аксакал кошуналардын абийирдүү аксакалдары менен жолугуп, маселени талкууга алалы деген сунушун айтат.
- Мени менен кошо ушул Чарбак айылындагы абалды билүү үчүн айылдардан аксакалдар келдик. Биз Сохтун аксакалдары менен отуруп сүйлөшөлү. Себеби биз буга чейин миңдеген жылдар бою катташып, бир болуп келгенбиз. Базарыбыз бир. Ислам Каримов айткандай, мазарыбыз бир болуп келген. Анан ушул 4 бузуку кишинин айынан эл согушуп калабы? Талкуулайлычы.
Учурда Чарбак айылындагы жаңжалдан кийин Сох анклавына кирген-чыккан жолдордун баары жабык турат. Сох анклавындагы 60 миңдей калк Өзбекстандын негизги бөлүгү менен байланышы жок турат. Чарбактык Жолдош Айткозуев маселелерди чечмейинче жолдор ачылбай турганы эле оң деген пикирин айтат.
- Азырынча Өзбекстан менен маселелерибизди чечип алганга чейин Сохтун жолдорун ачпашыбыз керек. Ошондо алар биз менен сүйлөшүүгө, макулдашууга келет.
Губернатордун орун басары Саитжан Эратов өзбек тарап келтирилген чыгымдардын баарын калыбына келтирип, маселе жөнгөрүлмөйүн жолдор ачылбай турганын айтып, эми мындан ары башкача тартип орной турганын билдирди.
- Сохтун жолу качан алар бизге чыгымдардын баарын калыбына келтирип бергенден кийин сүйлөшүлөт. Анда ача турган болсок эл аралык макамы бар Кызыл-Кыя шаарынын жанындагы бекетибизди ачабыз. Ошол мыйзамга туура келет. Ага чейин ачылбашы керек.
Учурда Өзбекстан менен абалды талкуулап, чек арадагы каттамдарды калыбына келтирип, кечээки окуялардын натыйжасы менен ким кимге төлөм төлөп, ким кантип жоопкерчиликке тартыла турганын талкуулоо үчүн Кыргызстандын чек ара жетекчилери өзбекстандык кесиптештери менен жолугушууларды өткөрүүдө. Анын жыйынтыгы мындан ары чек арадагы тартип кандай болоорун көрсөтөт.
Өзбекстандын Сох анклавында барымтада жаткан Кыргызстандын бардык жарандары бошотулду. 6-январда Хушяр айылынын тургундары Кыргызстандын Чарбак чек ара тозотуна (заставасына) электр зымын тартышына каршылык билдирип чыккан эле. Кыргыз тараптан 30дан ашык киши барымтага алынып, 4 автоунаа өрттөлгөн. Окуя боюнча Баткен облустук прокуратурасы 2 кылмыш иш ачты. "Азаттыктын" кабарчысы Жеңиш Айдаров Чарбак айылына барып, соңку кырдаалды көрүп келди. 7.01.2013
