Оппозиция 2008-жылды саясий куугунтуктоолор менен кысым көрсөтүүлөрдүн жылы болду деп жарыялады. Саясий куугунтукка каршы күрөш комитетин түзүп жаткан саясатчы Топчубек Тургуналиев “Азаттыкка” берген интервьюсунда тоталитардык доордон бери өнөкөткө айланып келаткан саясий куугунтук президент Курманбек Бакиевдин бийлиги тушунда айрыкча күчөп кетти деди:
- Саясий майданда бийликке каршы ачыктан-ачык күрөшүп аткандарга, бийликте туруп, анан бийликтен кеткен адамдарга каршы ар кандай шылтоолор менен кылмыш иш козгоп, куугунтук сала баштады да.
Оппозиция саясий куугунтук деп тааныгандардын катарында көз карандысыз маалымат каражаттарынын жабылышы, аларга каршы кылмыш иштеринин козголушу, жоон топ журналисттердин чет өлкөлөргө баш калкалап кетиши өңдүү фактылар бар. Саясатчылардын өздөрүнө каршы кысымдардын ичинде мурдагы министрлер Исмаил Исаковго, Аликбек Жекшенкуловго, Равшан Жээнбековго каршы козголгон кылмыш иштери, Курулуш жана архитектура агенттигинин мурдагы башчысы Ишенбай Кадырбековдун камакка алынышы, айрым оппозициялык лидерлердин туугандарынын мамлекеттик кызматтардан четтетилиши өңдүү мисалдар аталууда.
СДПнын парламенттеги фракциясынын төрага орун басары Иса Өмүркуловдун айтымында, маселен:
- Куугунтук жасалып атат деп айткан эмесмин. Бирок, куугунтукту мен көрүп атам. Баламды мамлекеттик кызматтагы жумушунан айдады. Үйгө граната ыргытты. Коркутуп-үркүтүүлөр болуп атат, мурунку иштеген жеримди текшерип, иш козгогонго аракет кылып атышат.
Депутаттын айтымында, башкача ой жүгүрткөн адамдарга, оппозициялык күчтөргө ар тараптуу кысым көрсөтүлүп жатат. Маселен, акыркы жылы мамлекеттин көзүн караган бир да маалымат каражаты, анын ичинде УТРК оппозициянын караанын жолоткон жок.
Бийликтеги тиешелүү тараптар, анын ичинде тергөө кызматтары тигил же бул саясатчыга байланышкан кылмыш иштеринин саясатка тиешеси жок экендигин маал-маалы менен айтып келатышат.
Ал эми Жогорку Кеңештин Коргонуу, коопсуздук, укук жана сот реформалар комитетинин башчысы, “Ак жол” партиясынын мүчөсү Лейла Сыдыкова Кыргызстанда саясий куугунтук жүрүп жатат дегенге ишенбейт:
- Өзүнүн өткөндөгү кылмышын жашыруу үчүн азыркы кырдаалды саясий куугунтук катары көрсөткүсү келиши мүмкүн. Көпчүлүгү өткөнүн жаап-жашыруу үчүн саясатка бараарын да мен жокко чыгара албайм. Ошондуктан, менимче, саясий куугунтук бар деп айтыш өтө кыйын.
Лейла Сыдыкованын ишениминде, эл аралык келишимдерге кол койгон, демократиялык нукта өнүгүп бараткан Кыргызстанда саясий куугунтукка мыйзамдар жол бербейт:
- Бардыгы саясий куугунтук деп кыйкырып атышат. Сотко кайрылса бардыгы орду-ордуна келет да. Бизде болсо мыйзамдуу жолго барып, өзүнүн күнөөсүз экенин далилдөө ордуна өздөрүн көрсөтүп калууну, пиар жасоону каалашат. Эгер күнөөң болсо кадырың жан болгур, мыйзамга жооп бер да. Мыйзамдан ашыкты эч ким талап кылбайт.
СДП фракциясынын депутаты Иса Өмүркулов болсо мындай көз карашты кескин сынга алды:
- Мына Кадырбековдун үстүнөн жүрүп аткан процесс эмне соттун акыйкаттыгыбы же пиарбы? Кадырбековго, мен ойлойм, андай пиардын кереги жок. Мисалы үчүн дагы бир эки айдан кийин саясат эмес, анын ден соолугу проблема болушу мүмкүн. Карап көрсөңөр, ар бир саясатчы үчүн иш козгоп, жакындарынан бери коркутуп-үркүтүп атат.
Ушундай көз караштагы оппозиция лидерлери азыр саясий куугунтукту токтотуунун бир аргасын дал ушул комитет түзүүдөн көрүп турушат. Революциялык кыймылдын лидерлеринин бири Топчубек Тургуналиевдин “Азаттыкка” айтканына караганда, комитет бир аптанын ичинде куралып, ага саясатчылардан тышкары, юристтер, адвокаттар, укук коргоочулар, журналисттер кирчүдөй.
Кыргыз оппозициясы Адам укуктары жана эркиндиктери институтунун алдында саясий куугунтукка каршы комитет түзүүгө кам көрүүдө. Бийликчил саясатчылар оппозиция өз атын даңазалап жатканын айтышууда.
