Жогорку Кеңештин эки жолку депутаты, оппозициячыл саясатчы, «Ата мекен» партиясынын катарында парламенттик шайлоого катышкан Кубатбек Байболов ээлик кылган «Оберон» фирмасы ишмердүүлүгүн Кыргызстан аймагында он жылдан бери жүргүзүп келатат. Фирманын башкы директору Мира Атаканованын билдиргенине караганда, соода жана өндүрүш жаатында иш жүргүзгөн бул фирма мамлекетке жылына 10 миллион сомдон ашык салык төлөйт. Анткен менен бүгүн Баш прокуратура жаңы козгогон кылмыштын жана Ленин райондук соту берген уруксаттын негизинде республикалык каржы полициясы фирманын баш кеңсесин тинтүүгө алып, текшере баштады. Мунун себеп-жайы тууралуу каржы полициясынын кызматкерлери түшүндүрмө берүүнү ылайык көргөн жери жок. Бул тууралуу каржы полициясынын директорунун жардамчысы Зулкайнар Сарытаев «Азаттыктын» кабарчысына билдирди. Ал эми Кубатбек Байболовдун «Азаттыкка» жагдайды минтип түшүндүрдү:
- 1 млн. 200 миң салык төлөнбөптүр деп бизге 2005-жылдын жыйынтыгы боюнча доо коюлган. Биз апелляциялык арыз берип, ал бүтүм туура эмес экендигин далилдегенбиз. Ошого карабастан, кылмыш ишин козгоп, 2006-жылдан бери сүйрөп келатышат. Ал иш эми кыскартылып, документтерди бербей жатат деп, каржы директорубузга иш козголуп. Ал дагы кыскартылганына карабастан, эми жаңы жылдын башында кайрадан ошол ишти жандандырып, биз ошол Жогорку Сотко чейин жетип утуп алганыбызга карабастан, өкүмзөрдүк менен документтерди тартып алып, дагы текшеребиз деп аракет кылып жатышат.
Байболов мындай аракеттерди бийлик тарабынан жасалган саясий куугунтук катары баалады. Саясатчынын партиялашы, «Ата мекен» партиясынын лидери Өмүрбек Текебаев бул аракеттерди бийликтин саясий айдыңдан атаандаштарды сүрүп чыгаруунун жолу деп баалады:
- Саясий аренаны бөлүштүрүү, тартып алуу, оппонентин сүрүп чыгаруу дегендин өзү куугунтук дегенди билдирет.
Текебаевдин көз карашында, чарбалык териштирүүнү бийлик акыркы жылдары саясий кысым жасоонун натыйжалуу ыкмасы катары пайдаланып келатат. Буга мисал катары саясатчы бийликке ыңгайлуу тыянак берген «Кристалл» ишканасына, «Пирамида», НТС, КООРТ, «Сентябрь» телеканалдарына байланышкан чарбалык териштирүүлөрдү кошту.
Байболов ээлик кылган «Оберон» фирмасынан тышкары «Ата мекен», «Ар намыс», Жашылдар партияларынын каржылык ишмердүүлүгүн салык кызматтары текшерүүгө ала баштагандыгы маалымдалды. Соцфонддун доо арызынын негизинде карап, чыгарган райондор аралык сот чечиминин негизинде 11-январда Улуттук Банк «Кыргызөнөржайкурулушбанкында» банкрот жараянын баштады. Бул иш кынтыксыз мыйзам чегинде жасалып жаткандыгын бир күн мурда журналисттерге Улуттук Банктын төрага орун басары Кубанычбек Бөкөтаев билдирди:
- «Кыргызөнөржайкурулушбанкын» консервация режимине киргизүү жөнүндөгү Улуттук Банктын чечими анын укуктарынын жана республика мыйзамдарынын чегинде, ишке ашууда.
Анткен менен банктын төрагасынын кеңешчиси, ноябрь митингисинде «Реформа үчүн!» кыймылын колдогон экс-депутат Муратбек Мукашев банкка жасалган мамилени басып алуучулук катары баалап, мунун артында саясат бар деген ойдо:
- Кыргызстанда болгон референдумга, парламенттик шайлоого көз карашым түз эмес, - деп билдирди маалымат жыйынында Мукашев.
Мукашев сыяктуу эле Байболов да өзүнүн менчик фирмасында мыйзам бузуу бар деп эсептебейт. Ошондуктан, фирма кыскартылган ишти туура эмес козгоду деп баш прокуратураны, каржы полициясына фирманын кеңсесин тинтүүгө уруксат берди деп Ленин райондук сотун сотко берди. Бирок, Байболов соттук териштирүүлөрдөн майнап чыгарына жана менчиги сакталып каларына ишенген жери жок. Куугунтук улана берсе башка өлкөлөрдөн саясий баш калка суроо зарылдыгы пайда болот деди «Азаттыкка» берген интервьюсунда Байболов.
- 1 млн. 200 миң салык төлөнбөптүр деп бизге 2005-жылдын жыйынтыгы боюнча доо коюлган. Биз апелляциялык арыз берип, ал бүтүм туура эмес экендигин далилдегенбиз. Ошого карабастан, кылмыш ишин козгоп, 2006-жылдан бери сүйрөп келатышат. Ал иш эми кыскартылып, документтерди бербей жатат деп, каржы директорубузга иш козголуп. Ал дагы кыскартылганына карабастан, эми жаңы жылдын башында кайрадан ошол ишти жандандырып, биз ошол Жогорку Сотко чейин жетип утуп алганыбызга карабастан, өкүмзөрдүк менен документтерди тартып алып, дагы текшеребиз деп аракет кылып жатышат.
Байболов мындай аракеттерди бийлик тарабынан жасалган саясий куугунтук катары баалады. Саясатчынын партиялашы, «Ата мекен» партиясынын лидери Өмүрбек Текебаев бул аракеттерди бийликтин саясий айдыңдан атаандаштарды сүрүп чыгаруунун жолу деп баалады:
- Саясий аренаны бөлүштүрүү, тартып алуу, оппонентин сүрүп чыгаруу дегендин өзү куугунтук дегенди билдирет.
Текебаевдин көз карашында, чарбалык териштирүүнү бийлик акыркы жылдары саясий кысым жасоонун натыйжалуу ыкмасы катары пайдаланып келатат. Буга мисал катары саясатчы бийликке ыңгайлуу тыянак берген «Кристалл» ишканасына, «Пирамида», НТС, КООРТ, «Сентябрь» телеканалдарына байланышкан чарбалык териштирүүлөрдү кошту.
Байболов ээлик кылган «Оберон» фирмасынан тышкары «Ата мекен», «Ар намыс», Жашылдар партияларынын каржылык ишмердүүлүгүн салык кызматтары текшерүүгө ала баштагандыгы маалымдалды. Соцфонддун доо арызынын негизинде карап, чыгарган райондор аралык сот чечиминин негизинде 11-январда Улуттук Банк «Кыргызөнөржайкурулушбанкында» банкрот жараянын баштады. Бул иш кынтыксыз мыйзам чегинде жасалып жаткандыгын бир күн мурда журналисттерге Улуттук Банктын төрага орун басары Кубанычбек Бөкөтаев билдирди:
- «Кыргызөнөржайкурулушбанкын» консервация режимине киргизүү жөнүндөгү Улуттук Банктын чечими анын укуктарынын жана республика мыйзамдарынын чегинде, ишке ашууда.
Анткен менен банктын төрагасынын кеңешчиси, ноябрь митингисинде «Реформа үчүн!» кыймылын колдогон экс-депутат Муратбек Мукашев банкка жасалган мамилени басып алуучулук катары баалап, мунун артында саясат бар деген ойдо:
- Кыргызстанда болгон референдумга, парламенттик шайлоого көз карашым түз эмес, - деп билдирди маалымат жыйынында Мукашев.
Мукашев сыяктуу эле Байболов да өзүнүн менчик фирмасында мыйзам бузуу бар деп эсептебейт. Ошондуктан, фирма кыскартылган ишти туура эмес козгоду деп баш прокуратураны, каржы полициясына фирманын кеңсесин тинтүүгө уруксат берди деп Ленин райондук сотун сотко берди. Бирок, Байболов соттук териштирүүлөрдөн майнап чыгарына жана менчиги сакталып каларына ишенген жери жок. Куугунтук улана берсе башка өлкөлөрдөн саясий баш калка суроо зарылдыгы пайда болот деди «Азаттыкка» берген интервьюсунда Байболов.
