Линктер

ЧУКУЛ КАБАР!
19-Ноябрь, 2024-жыл, шейшемби, Бишкек убактысы 03:43

ӨЗБЕКСТАН ГАЗДЫН БААСЫН ДАГЫ КЫМБАТТАТУУДА


Жаңы жылдан тарта Өзбекстан жаратылыш газын Кыргызстанга азыркыдан дагы бир жарым эсеге кымбаттатып, миң кубометрин 140-145 доллардан сата турган болууда. Бийлик өкүлдөрү Кыргызстан башка мамлекеттерге караганда Өзбекстандан газды арзан алууга жетишкенин айтууда. Бирок айрым серепчилер газдын баасы кымбатташын эки өлкө ортосундагы экономикалык алаканын начардыгынан, кыргыз бийлигинин өзбек тарап менен теңата сүйлөшө албаганынан көрүп жатышат.

Газдын баасы боюнча өзбек тарап менен сүйлөшүүлөр акыркы бир канча күндөн бери жүрүп, кыргыз тарап алгач эмки жылы газдын миң кубометрин 130 доллардан алууну болжоп жаткан. Сүйлөшүүлөр кыйынчылык менен жүрүп, өзбек тарап акыры Кыргызстанга газдын миң кубометрин 140-145 долларга сатууга токтогон. Маалыматтарга караганда, Ташкенде сүйлөшүүлөрдү жүргүзүп жаткан «Кыргызгаздын» башчысы Саламат Айтикеев өкмөт менен макулдашуу үчүн кечээ Бишкекке келип, бүгүн келишимге кол коюу үчүн кайра Өзбекстанга жөнөп кеткен.

Газдын баасы боюнча кыргыз тарап Өзбекстан менен макулдашууга жетишкенин премьер-министр Игорь Чудинов бүгүн «Азаттыкка» берген маегинде билдирди:

- Өзбекстан менен газ боюнча келишимге бүгүн кол коюлат. Келерки жыл үчүн газдын миң кубометринин баасы 140-145 доллар боло турган болду.

Премьер-министр ошондой эле кыргыз тарап газды башка өлкөлөргө караганда арзан алууга жетишкенин белгиледи. Маалыматтарга караганда, Өзбекстан бул бааны Орусияга 160 долларга, Тажикстанга 180 долларга чейин көтөргөн.

Бирок айрым серепчилер баанын кымбатташын кыргыз бийлиги Өзбекстан менен теңтайлаша сүйлөшө албаганынан көрүүдө. Маселен, Кыргызстандын мунай сатуучулар ассоциациясынын төрагасы Базарбай Мамбетовдун пикиринде, бизде да бул маселеде кошуна өлкөгө таасир көрсөтүүчү экономикалык таянычтар бар:

- Кептин баары биз жогорку деңгээлде сүйлөшө албаганыбызда болуп жатат. Кыргызстанда көп рычагдар бар да, эң негизгиси суу, арзан электр кубаты жана биздин аймак аркылуу Өзбекстанга өткөн газ, мунай куурлары. Ушуларды колдонуп туруп эле өзбек тарапка «силердин Орусия, Тажикстан менен болгон мамилеңерди билбейбиз, бирок биз менен башкача мамиле кылгыла», - деп айта албай жатпайбызбы. Биздин бийликтин алсыздыгы ушунда болуп атат, баарын салмактап туруп, «силер адеп эле газдын баасын көтөрө бергениңер болбойт» деп айтканга биздин бийликтегилердин тили да бурулбай, күчү да жетпей жатпайбы…

Дагы бир экономикалык серепчи Айылчы Сарыбаевдин пикиринде, газдын баасынын кымбатташы эки өлкө ортосундагы мамиленин начардыгынын жана өкмөттүн экономиканы башкара албаганынын натыйжасы болууда

- Кыштын кыраан чилдесинде минтип газдын баасы бир жарым эсеге кымбатташы биздин мамлекеттин экономикалык жана энергетикалык саясатын жүргүзгөн адамдардын компетентсиздигин көрсөтүп жатат. Бул жерде эки мамлекеттин ортосундагы экономикалык мамилелердин начардыгы көрүнүп турат. Маселени эки тарап үчүн ыңгайлуу кылып чечсе болот эле, андай механизмдер бар. Тек гана биздин өкмөт экономиканы башкара албаганынан улам ушундай жыйынтыкка келип жатабыз.

Айылчы Сарыбаев ошондой эле газдын баасы кымбатташы башка баалардын кымбатташына да таасир этип, элдин акыбалын ого бетер начарлатышы мүмкүндүгүн кошумчалады.

Ошентип Өзбекстан газдын баасын жыл санап кымбаттатууда. Маселен, Кыргызстан 2005-жылы бул өлкөдөн газдын миң кубометрин 42 доллардан сатып алган болсо, 2006-жылы бул баа 55 долларга, быйылкы жылы 100 долларга жеткен. Эми келери жыл үчүн бул баа ошентип дагы бир жарым эсеге көбөйө турган болууда.
  • 16x9 Image

    Шайырбек Эркин уулу

    "Азаттыктын" Прагадагы кеңсесинин кызматкери, журналист, интернет редактор. Кыргыз Улуттук университетинин журналистика факультетин аяктаган.

XS
SM
MD
LG