Азыркы тапта Беларустун экономикасы стабилдүү өнүгүп жатат, бир гана жери ал Орусиянын арзан энергетика ресурстарына көз каранды. Стюарт Хензел - Лондондо жайгашкан Экономикалык Чалгын борборунун экспертинин айтымында келерки эки жылда Лукашенко бир катар экономикалык кыйынчылыктарга туш болот.
- Менимче, негизги кыйынчылык ушунда, Беларустун экономикасы соңку бир нече жылдардагыдай темпте өсө берээринде ишеним жок,- дейт Стюарт Хензел.
Беларустун экономикасы Орусиядан келген арзан мунай-газдан өтө көз каранды. Беларус учурда газдын 1 миң куб метрине 47 доллар төлөйт, бул КМШдагы эң арзан баа. Ал эми Батыш Европалык өлкөлөр миң кубометрине 240 доллар төлөйт.
Жакында Газпромдун Беларуска газды европалык баа менен сата тургандыгын жарыялашы өлкөдө бир топ тынчсызданууну пайда кылды. Белгилүү болгондой, өткөн кышта Украина, Молдова жана Грузия Орусия менен соодалашып жатып, акыры баанын кескин өсүшүнө макул болушту. Бирок Лукашенко бул ирет да суудан кургак чыгышы толук мүмкүн:
Татяна Маненок Минскиде чыгуучу «Беларустар жана базар» журналынын экономикалык баяндамачысы. Анын ишениминде, Орусия өзүнүн көзгө басар союздашы болгон президент Лукашенкону ара жолдо калтырбайт, ошондуктан акыры мунай-газдын баасы боюнча мунаса жетишилет. Канткен менен Беларус Маскөө үчүн аскердик кызматташтык жаатында да, өз товарын ташууда да маанилүү өлкө. Анын үстүнө мурдагы советтик жумурияттардан бир гана ушул жумурият Орусия менен биригүүнү кааларын да унутууга болбойт.
Ошол эле убакта эл чарбасынын 80 пайызы мамлекеттин колунда кала берип жаткан Беларуста завод-фабрикалардын дээрлик 60 пайызы чыгаша менен иштейт. Мунун оорчулугун бир канча чакан ишканалар көтөрүп келишет. Мындай кырдаал көпкө созулаарын болжолдоо кыйын, ошондуктан лондондук аналитик Хензел Лукашенко өзүнүн экономикалык саясатынын кулу болуп калды дейт:
- Анын экономикалык саясаты инвестицияларга жана экономиканын узак мезгилдүү өсүшү үчүн зарыл болгон реформаларга жагымдуу шарт түзө алган жок. Лукашенконун саясий модели жана келечекте саясий көзөмөлүн сактап кала алаары ал өзү курган экономикалык структурага көз каранды, бул структура болсо мамлекеттин өтө катаал көзөмөлүнө негизделген.
Базар реформасын жүргүзүү үчүн, Лукашенкого чыгашалуу ишканаларды жабууга туура келмек, бул жумушсуздуктун кескин өсүшүнө алып келет. Бирок Лукашенко антип, өзүнө болгон колдоого шек келтире албайт. Жеке менчиктин жана ортоңку класстын күч алышы да ал үчүн коркунучтуу. Ошондуктан Хензелдин пикиринде Лукашенко мурдагыдай уланта албаган, бирок алга жыла албаган ыңгайсыз ахвалда калды.
- Менимче, негизги кыйынчылык ушунда, Беларустун экономикасы соңку бир нече жылдардагыдай темпте өсө берээринде ишеним жок,- дейт Стюарт Хензел.
Беларустун экономикасы Орусиядан келген арзан мунай-газдан өтө көз каранды. Беларус учурда газдын 1 миң куб метрине 47 доллар төлөйт, бул КМШдагы эң арзан баа. Ал эми Батыш Европалык өлкөлөр миң кубометрине 240 доллар төлөйт.
Жакында Газпромдун Беларуска газды европалык баа менен сата тургандыгын жарыялашы өлкөдө бир топ тынчсызданууну пайда кылды. Белгилүү болгондой, өткөн кышта Украина, Молдова жана Грузия Орусия менен соодалашып жатып, акыры баанын кескин өсүшүнө макул болушту. Бирок Лукашенко бул ирет да суудан кургак чыгышы толук мүмкүн:
Татяна Маненок Минскиде чыгуучу «Беларустар жана базар» журналынын экономикалык баяндамачысы. Анын ишениминде, Орусия өзүнүн көзгө басар союздашы болгон президент Лукашенкону ара жолдо калтырбайт, ошондуктан акыры мунай-газдын баасы боюнча мунаса жетишилет. Канткен менен Беларус Маскөө үчүн аскердик кызматташтык жаатында да, өз товарын ташууда да маанилүү өлкө. Анын үстүнө мурдагы советтик жумурияттардан бир гана ушул жумурият Орусия менен биригүүнү кааларын да унутууга болбойт.
Ошол эле убакта эл чарбасынын 80 пайызы мамлекеттин колунда кала берип жаткан Беларуста завод-фабрикалардын дээрлик 60 пайызы чыгаша менен иштейт. Мунун оорчулугун бир канча чакан ишканалар көтөрүп келишет. Мындай кырдаал көпкө созулаарын болжолдоо кыйын, ошондуктан лондондук аналитик Хензел Лукашенко өзүнүн экономикалык саясатынын кулу болуп калды дейт:
- Анын экономикалык саясаты инвестицияларга жана экономиканын узак мезгилдүү өсүшү үчүн зарыл болгон реформаларга жагымдуу шарт түзө алган жок. Лукашенконун саясий модели жана келечекте саясий көзөмөлүн сактап кала алаары ал өзү курган экономикалык структурага көз каранды, бул структура болсо мамлекеттин өтө катаал көзөмөлүнө негизделген.
Базар реформасын жүргүзүү үчүн, Лукашенкого чыгашалуу ишканаларды жабууга туура келмек, бул жумушсуздуктун кескин өсүшүнө алып келет. Бирок Лукашенко антип, өзүнө болгон колдоого шек келтире албайт. Жеке менчиктин жана ортоңку класстын күч алышы да ал үчүн коркунучтуу. Ошондуктан Хензелдин пикиринде Лукашенко мурдагыдай уланта албаган, бирок алга жыла албаган ыңгайсыз ахвалда калды.
