Ыңкылаптан берки бир жыл аралыгында коомдук-саясий чөйрөдө Үсөн Сыдыковдун дарегине жылуу сөзгө караганда, ачуу сын арбын болуп, кадр саясатына байланышкан кесепеттүү иштердин көбү Үсөн Сыдыковдун ысымы менен кошо айтылып келатат. Муну айрыкча парламент депутаттары байма-бай көтөрүп, Сыдыковду көшөгө артындагы саясий оюндардын ана башында турат деп, аны кызматтан кетирүүнү президенттен нечен курдай талап кылганы бар.
Бирок, президенттин карамагындагы адам укугун коргоо комиссиясынын башчысы Турсунбек Акун бийлик алмашуу учурунда Сыдыковдун көкжалдыгы көп жерде ишке жараганын айтат:
- Такыр эле начар адам деген болбойт. Ошол Акаевдин режиминин учурунда Каракулжа окуясы болду. Депутаттыкка өткөрбөй койду. Мени менен кошо үч күн камалып чыкты. Ушунун баарына көкжалдык кылып чыдап келди да. Март революциясына чоң эмгек сиңирди. Анан ал кишинин тажрыйбасынын арты менен ыңкылап учурунда президенттик администрация тарабай сакталып калды.
«Демократия жана жарандык коом үчүн» коалициясынын президенти Эдил Байсалов тескерисинче, Сыдыков Акаевдин бийлигине каршы күрөштө биригүүгө жол бербей коюп, бул кийин саясий кризисти күчөттү дейт:
- Оппозиция биригели, 2005-жылкы президенттик шайлоого жалпы бир талапкерди даярдайлы, Бакиев болсо, анын саясий платформасын даярдап берели, Кулов, Текебаев өңдүүлөр менен чогуу иштешели дегенде дал ушул Үсөн Сыдыков Бакиевди чөнтөгүнө салып койгондой, башкаларды жолотчу эмес.
Укук коргоочунун оюнда ыңкылаптын өз максатына жетпей калышына ушунун кесепети тийди.
Үсөн Сыдыковдун дагы бир одоно катачылыгын анын атаандаштары Ош окуясы менен байланыштырып жүрүшөт. Маселен, мурдагы партиялык кызматкер Кемел Ашыралиевдин оюнда ал кездеги обкомдун биринчи катчысы Үсөн Сыдыковдун «туура эмес жетекчилигинен» жер талаш чыгып, ал чынчыл жетекчи Апсамат Масалиевдин аброюна көлөкө түшүрдү. Анын айынан Масалиев президент болуп шайлануу мүмкүнчүлүгүнөн ажырады. Бул өз кезегинде кыргыз мамлекетин башкарууга ыплас жетекчилердин келишин шарттады:
- Азыр жер талаш болуп атат. Экинчи адам болуп туруп кантип барып, ай жерди туура эмес бөлүпсүңөр деп айта алат. Башында жерди туура эмес бөлгөн адам эч кимге эч нерсе айта албайт. Менин айтайын дегеним жетекчинин жолу да, колу да таза болушу керек.
Бирок, Үсөн Сыдыков өзү мындай дооматтарды жуутпайт. Ал өмүр бою чынчылдык, принципиалдуулук үчүн күрөшүп келгенин, мындай мүнөз жумушта эле эмес, үйдө да сакталаарын, кызматты сатып да, сатып алып да көрбөгөнүн «Азаттыкка» берген интервьюсунда айтты эле:
- Мен советтик мезгилде да эч качан жумуш боюнча ката кетирген эмесмин. Бүгүн да колумдан келген ишти жасап иштеп жатам.
Анткен менен, азыркы саясатчылардын кыйласы Каракече көмүр кениндеги, темир жол тармагындагы чыр-чатактар, парламентти таркатуу демилгеси өңдүү коомдук-саясий чөйрөнүн көңүлүн бурган маселелердин артында Үсөн Сыдыковдун таасири бар деп эсептешет. Оппоненттер байма-бай сын айтып кодулаганы менен, Сыдыковдун бул кызматтан жакында кетерине ишенгендер аз. Айрым байкоочулар муну президентке өтө берилген адам экендиги менен түшүндүрүп жүрүшөт. Анын акыркы далили катары алар Жогорку Кеңештин мурдагы төрагасы Өмүрбек Текебаевден Курманбек Бакиевди кантип коргогондугун келтиришүүдө.
Бирок, президенттин карамагындагы адам укугун коргоо комиссиясынын башчысы Турсунбек Акун бийлик алмашуу учурунда Сыдыковдун көкжалдыгы көп жерде ишке жараганын айтат:
- Такыр эле начар адам деген болбойт. Ошол Акаевдин режиминин учурунда Каракулжа окуясы болду. Депутаттыкка өткөрбөй койду. Мени менен кошо үч күн камалып чыкты. Ушунун баарына көкжалдык кылып чыдап келди да. Март революциясына чоң эмгек сиңирди. Анан ал кишинин тажрыйбасынын арты менен ыңкылап учурунда президенттик администрация тарабай сакталып калды.
«Демократия жана жарандык коом үчүн» коалициясынын президенти Эдил Байсалов тескерисинче, Сыдыков Акаевдин бийлигине каршы күрөштө биригүүгө жол бербей коюп, бул кийин саясий кризисти күчөттү дейт:
- Оппозиция биригели, 2005-жылкы президенттик шайлоого жалпы бир талапкерди даярдайлы, Бакиев болсо, анын саясий платформасын даярдап берели, Кулов, Текебаев өңдүүлөр менен чогуу иштешели дегенде дал ушул Үсөн Сыдыков Бакиевди чөнтөгүнө салып койгондой, башкаларды жолотчу эмес.
Укук коргоочунун оюнда ыңкылаптын өз максатына жетпей калышына ушунун кесепети тийди.
Үсөн Сыдыковдун дагы бир одоно катачылыгын анын атаандаштары Ош окуясы менен байланыштырып жүрүшөт. Маселен, мурдагы партиялык кызматкер Кемел Ашыралиевдин оюнда ал кездеги обкомдун биринчи катчысы Үсөн Сыдыковдун «туура эмес жетекчилигинен» жер талаш чыгып, ал чынчыл жетекчи Апсамат Масалиевдин аброюна көлөкө түшүрдү. Анын айынан Масалиев президент болуп шайлануу мүмкүнчүлүгүнөн ажырады. Бул өз кезегинде кыргыз мамлекетин башкарууга ыплас жетекчилердин келишин шарттады:
- Азыр жер талаш болуп атат. Экинчи адам болуп туруп кантип барып, ай жерди туура эмес бөлүпсүңөр деп айта алат. Башында жерди туура эмес бөлгөн адам эч кимге эч нерсе айта албайт. Менин айтайын дегеним жетекчинин жолу да, колу да таза болушу керек.
Бирок, Үсөн Сыдыков өзү мындай дооматтарды жуутпайт. Ал өмүр бою чынчылдык, принципиалдуулук үчүн күрөшүп келгенин, мындай мүнөз жумушта эле эмес, үйдө да сакталаарын, кызматты сатып да, сатып алып да көрбөгөнүн «Азаттыкка» берген интервьюсунда айтты эле:
- Мен советтик мезгилде да эч качан жумуш боюнча ката кетирген эмесмин. Бүгүн да колумдан келген ишти жасап иштеп жатам.
Анткен менен, азыркы саясатчылардын кыйласы Каракече көмүр кениндеги, темир жол тармагындагы чыр-чатактар, парламентти таркатуу демилгеси өңдүү коомдук-саясий чөйрөнүн көңүлүн бурган маселелердин артында Үсөн Сыдыковдун таасири бар деп эсептешет. Оппоненттер байма-бай сын айтып кодулаганы менен, Сыдыковдун бул кызматтан жакында кетерине ишенгендер аз. Айрым байкоочулар муну президентке өтө берилген адам экендиги менен түшүндүрүп жүрүшөт. Анын акыркы далили катары алар Жогорку Кеңештин мурдагы төрагасы Өмүрбек Текебаевден Курманбек Бакиевди кантип коргогондугун келтиришүүдө.
