"Азаттыктын" веб-редактору, журналист. 2004-жылы Кыргыз-Түрк "Манас" университетинин журналистика факультетин аяктаган.
Багдаддын түндүгүндөгү кол салуулардын жаңы толкуну террорчу деп эсептелген “ал-Каида” уюму Иракта өз тактикасын өзгөрткөнүнөн кабар берет. “Ал-Каиданын” Анбар провинциясынан жана Багдаддан качкан козголоңчулары башка аймактарда секталар арасында диний араздашуу отун тутандыра баштады.
БУУнун климаттын өзгөрүшүн талкуулаган форуму аяктоо алдында турат. Балидеги форумда Киото келишими кызуу талкууга алынып жатат. Бул келишимдин мөөнөтү 2012-жылы бүтөт. Евробиримдик жана өнүгүп келе жаткан өлкөлөр 2020-жылга чейин зыяндуу газ калдыктарын атмосферага чыгаруунун көлөмүн мындан он беш жылдагыга караганда 25-40 пайызга кыскартууга милдеттендирген жобону сунуш кылышты. Бирок АКШ, Жапония жана башка айрым өлкөлөр бул нормага каршы чыкты.
Берлиндин борборунда белгилүү “Миконос” аттуу ресторанында мындан 15 жыл мурун мемориалдык тактай орнотулган. Тактайда “1992-жылы бул жерде ирандык күрддөрдүн үч лидери Иран жетекчилиги тарабынан өлтүрүлгөн. Алар адам укугу жана боштондук үчүн күрөштө мерт кетти”,-деген жазуу бар. Тактайдын орнотулушуна Иран президенти Махмуд Ахмадинежад каршы болуп келет.
Орус президенти Владимир Путиндин өзүнүн мураскери катары премьер-министрдин биринчи орун басары Дмитрий Медведевди тандашын, байкоочулар “падыша уулдуу болду” деп сыпатташты. Путин 10-декабрда кийинки жылдын март айына белгиленген президенттик шайлоодо Медведевдин талапкерлигин колдой тургандыгын айтканда өлкөнүн саясий элитасы жаңы ханзааданы көккө көтөрүп жиберишти.
“Азаттык” үналгысынын азери кызматынын кабарчысы Илгар Насибов 10-декабрда камактан бошотулду. Насибов мындан төрт күн мурун “жергиликтүү полиция кызматкерлеринин абийирине акаарат келтирген” деген айып менен 90 күнгө түрмөгө кесилген. Журналист Нахичевандагы базарда болгон окуя тууралуу кабарлагандан кийин камакка алынган.
10-декабрда эл аралык ортомчулар катышкан Косовонун келечек макамы боюнча сүйлөшүүлөр расмий түрдө соңуна чыгат. Серепчилердин баамында, эми бир тараптуу декларация менен Косовонун көз карандысыздыгы жарыяланышы мүмкүн. Ал эми Сербиянын борбору Белграддагы карапайым калкты Косово маселеси көп деле түйшөлтпөгөндөй.
Түркмөнстандын президенти Гурбангулы Бердимухаммедов шайлоо алдында өлкөдө чоң өзгөрүүлөр болот деп убада кылган эле. Бирок түркмөн эли ал өзгөрүүлөрдү азырынча байкай элек. Бүгүн өлкөнүн жогорку мыйзам чыгаруучу бутагы болгон Элдик кеңешке (Халк Маслахатына) шайлоо өтүп жатат жана Түркмөнстандын карапайым калкы бул шайлоо жаңы өзгөрүүлөрдүн башаты болоруна үмүт артууда.
Эл аралык ортомчулар Косово менен Сербия ортосундагы сүйлөшүүлөр натыйжасыз аяктаганын билдиришти. БУУнун баш катчысына жолдогон катта Евробиримдик, АКШ жана Орусиянын дипломаттары төрт айга созулган сүйлөшүүлөр учурунда тараптар мунаса таба албай койгонун айтышат. Косоводо көпчүлүктү түзгөн этникалык албандар аймактын көз карандысыздыгын талап кылып келсе, расмий Белград буга макул эмес.
7-декабрь Иранда Студенттер күнү. Бул майрамды өлкөнүн баш калаасы Тегеранда жана башка шаарларда студенттер кызуу белгилешет. 4-декабрда студенттер тарабынан уюштурулган нааразылык акциясы учурунда полиция жыйырмага жакын студентти камакка алды. Алардын айрымдары бошотулганы менен абакта дагы бир топ студенттер кармалып жатат. Байкоочулардын баамында, студенттер уюштуруп жаткан нааразылык акциялары 90-жылдары болгон окуялар өңдүү эле өлкөнүн өзгөрүүсүнө таасирин тийгизет.
Түркмөнстан жаратылыш газынын өлчөмү боюнча дүйнөдөгү алдыңкы беш өлкөнүн катарына кирет. Бирок президент Бердимухаммедов жана түркмөн эли мындай жаратылыш байлыгынын так өлчөмүн билбейт. Түркмөнстанда буга чейин газ өлчөмүн аныктоо үчүн эч качан көз карандысыз экспертиза жүргүзүлгөн эмес. Айрым адистердин баамында өлкөдө болжол менен 9 триллион куб метр жаратылыш газы бар.
2006-жылдын соңунда Сапармурад Ниязовдун өлүмүнөн кийин президент болуп шайланган Гурбангулы Бердимухаммедовду Батыш өлкөлөрүнүн лидерлери реформатор деп сыпатташкан эле. Ниязовго салыштырмалуу Бердимухаммедов бир катар реформаларды ишке ашыра баштаган. Бирок Ашхабаддагы үйлөрдүн чатырынан жеке сателлит антенналарды алып таштоо тууралуу президенттин жаңы буйругун сынчылар цензура катары баалашты.
5-декабрь – Волонтерлордун эл аралык күнү. Алардын иши дүйнөнүн бир катар өлкөлөрүндө кеңири жайылган. Жылдан-жылга волонтерлор өз эмгеги менен экономиканын өнүгүшүнө эбегейсиз зор салым кошуп келет. Волонтер деген ким? Кыргызстанда бул миссияны аркалаган уюмдар кандай иш алып барууда?
Бийликчил “Наши” кыймылынын болжол менен беш миңге чукул мүчөсү Москвадагы Кызыл аянттын жанында чогулуп, президент Владимир Путиндин “Бирдиктүү Орусия” партиясынын парламенттик шайлоодогу жеңишин майрамдашты. Кыймылдын айрым мүчөлөрү түнү менен көчөлөрдү жаңыртып, Орусиянын бир катар шаарларын кыдырып чыгышты. Байкоочулардын баамында, жекшемби күнү болгон шайлоо акыйкат жана таза өткөн жок.
Өткөн аптада Европа коопсуздук жана кызматташуу уюмуна кирген өлкөлөрдүн тышкы иштер министрлеринин 15-жыйынында Испаниянын баш калаасы Мадрид шаары АКШ менен Орусия ортосунда ачык тирешүүнүн сахнасына айланды. Орусия 2-декабрда өткөн парламенттик шайлоого ЕККУнун байкоочуларын жолотпой койду деп айыпталды. Анын аралыгында, ЕККУнун көп багыттуу реформалары азырынча кагаз жүзүндө гана калганы айтылууда.
Венесуэлада жалпы элдик референдумдун жыйынтыктары жарыяланып, анда президент Уго Чавестин Башмыйзамдын жаңы редакциясына өзгөрүүлөрдү киргизүү тууралуу сунушу колдоо тапкан жок. Жекшемби күнү өткөн референдумда президенттин шайлануусу үчүн мөөнөттүк чектөөлөрдү жоюу тууралуу маселе коюлган эле.
Орусияда Кремлди колдогон жаштар кыймылы парламенттик шайлоо алдында оппозицияга көчөлөрдө минтингдерди өткөрүүгө тоскоол болушууда. Кыймыл орус жергесинде түстүү ыңкылапты болтурбоо максатын көздөй тургандыгын билдирди. Адистер орус бийлиги жаштарды өз максатында, саясий курал катары колдонуп жатат деп коңгуроо кагышууда.
15-ноябрда БУУнун адам укуктары боюнча жогорку комиссары Луиза Арбурдун Ооганстанга иш сапары башталды. Эл аралык укук коргоочулар ооган бийлигин түрмөдө отурган айыпкерлердин укуктарын одоно бузат деп сынга алып келет.
Өткөн жумада эл аралык Хьюман Райтс Уотч уюму билдирүү таратып, анда Өзбекстанда тартип коргоо кызматкерлери камакка алынган адамды кыйнаган далилдер бир нече жолу катталган деп айтылат. Андан бир аз өтпөй өзбек жараны Фитрат Салохиддинов Анжияндагы түрмөлөрдүн биринде кыйноодон улам набыт болду.
Орто Азиянын бийлик өкүлдөрү диний экстремизм менен күрөштү күчөтөт. Бул тууралуу Казакстандын Алматы шаарында октябрдын соңунда өткөн Орто Азиянын Бириккен Диний кеңештин жыйынында айтылды. Аталган кеңеш айына бир жолу жолугушуп турмакчы.
Орус жазуучусу Лев Толстойдун “Согуш жана тынчтык” романынын негизинде тартылган көркөм тасма өткөн жумада сыналгыдан көрсөтүлдү. Маданият ишмерлери бул тасма орус адабиятынын Алтын кылымына карата кызыгууну жандандырат десе, айрым байкоочулар орус өкмөтү сыналгыны алдыдагы шайлоого карата, бийликчил “Бирдиктүү Орусия” партиясына упай топтоо үчүн колдонуп жатат деп коңгуроо кагууда.
Дагы жүктөңүз
