Ооганстанда иликтөө журналистикасы жок. Өлкөдө маалымат каражаттары бай тажрыйбага ээ эмес экени да - буга себеп болгон жагдайлардан. Алгач совет-ооган согушу, кийин жарандык согуштар, талиптердин бийлиги журналистиканын өнүгүшүнө тоскоол болуп келди. Бүгүн да куралчан жикчилердин топтору журналисттерди коркутуп, өлтүргөн учурлар тууралуу көп угуп калабыз.
Ошентсе да турмуш кыйынчылыктарын журналисттерге ачык айтып, коомдогу мүчүлүштүктөргө бийликтердин көңүлүн бурдурууну каалаган угарман-көрармандар, окурмандар аз эмес.
Бирок бул ирет “Азаттыктын” ооган редакциясына жөнөкөй угарман эмес, дээрлик унутта калган тажик түрмөсүндө жаткан оогандык жаран чалды. Өзүн Абдулла деп тааныштырган угарман үн-жаздыргычка буларды айтыптыр: “Радионун баардык кызматкерлерине салам! Мен тажик түрмөлөрүндөгү оогандыктардын атынан чалып жатам. Ооганстан менен Тажикстан былтыр 20-июнда жетишкен келишимге ылайык, бүт оогандыктар жазанын калган мөөнөтүн Ооганстандагы түрмөлөрдө өткөрүшү керек эле. Тилекке каршы, азырга чейин бул боюнча бир да кадам жасала элек. Рахмат. Абдулла”.
Абдулла бүгүн тажик түрмөлөрүндө жаткан 260 дай оогандык жөнүндө айтып жатат. Алар чекараны бузуп киришкени же баңги зат ташып өткөнү үчүн камакка алынган. Бул кишилерди мекениндеги түрмөлөргө көчүрүшсө, тууган-туушкандары келип, көрө алышмак.
Түрмөдөгү угарман радиого июнда чалып, үнүн жаздырып калтырган экен. Андан бери “Азаттык жана Угармандар” аттуу ал берүүнүн автору Назар Ооганстандын үч башка министрлигине - Ички иштер, Тышкы иштер жана Юстиция министрликтерине – кайрылды. Бирок кагаз бетинде гана калган ал чечим боюнча бирөөнөн да дурус жооп уга алган жок.
“Бир да министрлик бизге толук маалыматты берген жок, - дейт ал. - Баары эле “Бул бизге карабайт” деп, экинчисине шилтеп коюшат. Ошол эле учурда, маселеге ушул үч министрликтин тең мааниси зор”.
Ошентип, “Азаттыктын” ооган редакциясынын журналисттери улам бир министрликтин эшигин каккылап, келишим качан аткарылаары тууралуу сурап, алардан алынган жоопторду ободон айтып чыга башташканда гана иш оордунан жыла баштады көрүнөт.
Көрсө эки мамлекет келишимге кол койгондо тажик өкмөтү түрмөдөгү оогандар мекенине барганда эркиндикке чыгарылбай, жаза мөөнөтүнүн аягына чейин түрмөдө отурушсун деген талап койгон экен. Ушу талапка расмий Кабул кепилдик бербей келгени аныкталды. “Азаттыктын” журналисттери бул боюнча иликтөөсүн жүргүзө баштаганда гана Кабулдан расмий кепилдик жиберилгени тууралуу кабар келди.
Азыр эми Тажикстандагы ооган элчилигинин айтымында, түрмөдөгү оогандарды мекенине алып кетүү үчүн бүт документтер даяр. Жакын арада бул ишке ашат дешет. “Азаттык жана Угарман” аттуу берүүнүн автору Назар болсо өлкөдөгү бийлик унутта калтырган иштерди элге жеткирип турган сынчыл журналистика чындап коом үчүн маанилүү экенин эми ооган эли түшүнө баштады, дейт.
Ошентсе да турмуш кыйынчылыктарын журналисттерге ачык айтып, коомдогу мүчүлүштүктөргө бийликтердин көңүлүн бурдурууну каалаган угарман-көрармандар, окурмандар аз эмес.
Бирок бул ирет “Азаттыктын” ооган редакциясына жөнөкөй угарман эмес, дээрлик унутта калган тажик түрмөсүндө жаткан оогандык жаран чалды. Өзүн Абдулла деп тааныштырган угарман үн-жаздыргычка буларды айтыптыр: “Радионун баардык кызматкерлерине салам! Мен тажик түрмөлөрүндөгү оогандыктардын атынан чалып жатам. Ооганстан менен Тажикстан былтыр 20-июнда жетишкен келишимге ылайык, бүт оогандыктар жазанын калган мөөнөтүн Ооганстандагы түрмөлөрдө өткөрүшү керек эле. Тилекке каршы, азырга чейин бул боюнча бир да кадам жасала элек. Рахмат. Абдулла”.
Абдулла бүгүн тажик түрмөлөрүндө жаткан 260 дай оогандык жөнүндө айтып жатат. Алар чекараны бузуп киришкени же баңги зат ташып өткөнү үчүн камакка алынган. Бул кишилерди мекениндеги түрмөлөргө көчүрүшсө, тууган-туушкандары келип, көрө алышмак.
Түрмөдөгү угарман радиого июнда чалып, үнүн жаздырып калтырган экен. Андан бери “Азаттык жана Угармандар” аттуу ал берүүнүн автору Назар Ооганстандын үч башка министрлигине - Ички иштер, Тышкы иштер жана Юстиция министрликтерине – кайрылды. Бирок кагаз бетинде гана калган ал чечим боюнча бирөөнөн да дурус жооп уга алган жок.
“Бир да министрлик бизге толук маалыматты берген жок, - дейт ал. - Баары эле “Бул бизге карабайт” деп, экинчисине шилтеп коюшат. Ошол эле учурда, маселеге ушул үч министрликтин тең мааниси зор”.
Ошентип, “Азаттыктын” ооган редакциясынын журналисттери улам бир министрликтин эшигин каккылап, келишим качан аткарылаары тууралуу сурап, алардан алынган жоопторду ободон айтып чыга башташканда гана иш оордунан жыла баштады көрүнөт.
Көрсө эки мамлекет келишимге кол койгондо тажик өкмөтү түрмөдөгү оогандар мекенине барганда эркиндикке чыгарылбай, жаза мөөнөтүнүн аягына чейин түрмөдө отурушсун деген талап койгон экен. Ушу талапка расмий Кабул кепилдик бербей келгени аныкталды. “Азаттыктын” журналисттери бул боюнча иликтөөсүн жүргүзө баштаганда гана Кабулдан расмий кепилдик жиберилгени тууралуу кабар келди.
Азыр эми Тажикстандагы ооган элчилигинин айтымында, түрмөдөгү оогандарды мекенине алып кетүү үчүн бүт документтер даяр. Жакын арада бул ишке ашат дешет. “Азаттык жана Угарман” аттуу берүүнүн автору Назар болсо өлкөдөгү бийлик унутта калтырган иштерди элге жеткирип турган сынчыл журналистика чындап коом үчүн маанилүү экенин эми ооган эли түшүнө баштады, дейт.
