Ушул жана башка көптөгөн эрежелерди камтыган атайын жобонун долбоорун Жогорку Кеңештин Этика жана регламент комитети сунуштады. Бул жободо парламенттин имаратына кирген бардык адамдардын сырткы келбетине жана кийимине негизги талаптары жазылган. Айрым эл өкүлдөрү бул жобону колдосо, башкалары жактырбай кабыл алууда.
Мындан бир нече ай мурда Жогорку Кеңештин депутаты Турсунбай Бакир уулу парламенттин имаратындагы кыска көйнөк кийген кыздар аны ишинен алагды кылып жатканын, ал гана эмес кыска көйнөкчөндү көрүп мүдүрүлүп кете жаздаганын айтып, тизеден ылдый же узун көйнөктөрдү кийүүсүн сунуштаган.
Ал эми жакында Жогорку Кеңештин Этика жана регламент боюнча комитети Жогорку Кеңештин имаратына кирген адамдардын баары расмий стилге ылайык кийинип жүрүүсүн талап кылган атайын жобонун долбоорун сунуштады.
Мындай зарылдык эмнеден чыкканын долбоордун негиздөөчүлөрүнүн бири, депутат Асия Сасыкбаева “Азаттыкка” мындайча түшүндүрдү:
- Негизи Жогорку Кеңеште иштегендер эл аралык иш (деловой) дресс-код деген эмне экенин билбейт болуш керек. Анткени айрымдары дискотекага кийинип келгендей эле келишет. Ошондуктан биз ушундай сунушту киргизип жатабыз.
Сунушталып жаткан жобого ылайык, айымдар ачык түстөгү кийимдерден, тизеден өйдө көйнөктөрдөн, башы ачык бут кийимден, жыты мурун жара аңкыган атырлардан жана көз жоосун алган көлөмдүү зер буюмдардан баш тартышы керек. Ошондой эле парча, шифон, тордон токулган жана шуру басылган кийимдерди да кийбеши шарт.
Бул эрежелердин айрымдары азыркы шартка туура келбей калышы мүмкүн дейт депутат Ширин Айтматова:
- Албетте атайын дресс-код болуш керек. Бирок жайында костюмчан отуруу бир аз кыйын эле болуп калса керек. Анан бул шарттар журналисттерге багытталбаш керек. Негизи өлкөдө чоң көйгөйлүү маселелер көп болуп жатканда мындай маселелерди талкуулаш бир аз туура эмес деп эсептейм.
Дагы бир депутат айым Ыргал Кадыралиева бул майда болсо да маанилүү сунуш деп эсептейт:
- Акыркы кезде чектен чыгып кийине баштагандар болуп атат. Мына ушундай кийингендерге биз тыюу салышыбыз керек. Жогорку Кеңеш бул өлкөнүн күзгүсү, имаратка кирген адам дароо ошону сезиши керек. Бул абдан туура жана өз убактысында каралган сунуш деп эсептейм.
Ал эми Жогорку Кеңештеги мырзалар болсо ар дайым классикалык стилдеги костюм-шым кийип жүрүшү абзел. Ошондой эле галстуктары жана көйнөктөрү костюмдун түсүнө шайкеш келип туруш керек. Кыска шымдарды, жинсы жана трикотаждан токулган кийимдерди кийүүгө тыюу салынат.
Коомдук иликтөөлөр институтунун жетекчиси Рита Карасартова да башка маанилүү маселелер чечилбей турганда мындай эрежени талкуулоонун кажети жок эле деген пикирде:
- Классикалык кийимдин дагы ар турдүүсү болот. Тизеден өйдөсү да бар. Эми акылы бар адамдар өзүлөрү деле ылайыктуу кийинип жүрүшөт да. Бүгүнкү күндө чечиле элек сот системасы күтүп жатат, ИИМ реформасы жылбай атат, социалдык, билим берүү, пенсиондук... Иши кылса канчалаган маселелер бар. Депутаттар болсо болбогон майда-чүйдөлөргө көңүл бурушат. Бул нерсени жөн эле эреже катары киргизип коюшса болмок, шоу кылбай эле.
Жобону даярдагандардын айтымында, эрежелер бузулса кандай чара көрүлөөрү азырынча каралаган эмес. Эгерде бул жобо парламент тарабынан колдоого алынса, сентябрь айынан иштеп баштайт.
Мындан бир нече ай мурда Жогорку Кеңештин депутаты Турсунбай Бакир уулу парламенттин имаратындагы кыска көйнөк кийген кыздар аны ишинен алагды кылып жатканын, ал гана эмес кыска көйнөкчөндү көрүп мүдүрүлүп кете жаздаганын айтып, тизеден ылдый же узун көйнөктөрдү кийүүсүн сунуштаган.
Ал эми жакында Жогорку Кеңештин Этика жана регламент боюнча комитети Жогорку Кеңештин имаратына кирген адамдардын баары расмий стилге ылайык кийинип жүрүүсүн талап кылган атайын жобонун долбоорун сунуштады.
Мындай зарылдык эмнеден чыкканын долбоордун негиздөөчүлөрүнүн бири, депутат Асия Сасыкбаева “Азаттыкка” мындайча түшүндүрдү:
- Негизи Жогорку Кеңеште иштегендер эл аралык иш (деловой) дресс-код деген эмне экенин билбейт болуш керек. Анткени айрымдары дискотекага кийинип келгендей эле келишет. Ошондуктан биз ушундай сунушту киргизип жатабыз.
Сунушталып жаткан жобого ылайык, айымдар ачык түстөгү кийимдерден, тизеден өйдө көйнөктөрдөн, башы ачык бут кийимден, жыты мурун жара аңкыган атырлардан жана көз жоосун алган көлөмдүү зер буюмдардан баш тартышы керек. Ошондой эле парча, шифон, тордон токулган жана шуру басылган кийимдерди да кийбеши шарт.
Бул эрежелердин айрымдары азыркы шартка туура келбей калышы мүмкүн дейт депутат Ширин Айтматова:
- Албетте атайын дресс-код болуш керек. Бирок жайында костюмчан отуруу бир аз кыйын эле болуп калса керек. Анан бул шарттар журналисттерге багытталбаш керек. Негизи өлкөдө чоң көйгөйлүү маселелер көп болуп жатканда мындай маселелерди талкуулаш бир аз туура эмес деп эсептейм.
Дагы бир депутат айым Ыргал Кадыралиева бул майда болсо да маанилүү сунуш деп эсептейт:
- Акыркы кезде чектен чыгып кийине баштагандар болуп атат. Мына ушундай кийингендерге биз тыюу салышыбыз керек. Жогорку Кеңеш бул өлкөнүн күзгүсү, имаратка кирген адам дароо ошону сезиши керек. Бул абдан туура жана өз убактысында каралган сунуш деп эсептейм.
Ал эми Жогорку Кеңештеги мырзалар болсо ар дайым классикалык стилдеги костюм-шым кийип жүрүшү абзел. Ошондой эле галстуктары жана көйнөктөрү костюмдун түсүнө шайкеш келип туруш керек. Кыска шымдарды, жинсы жана трикотаждан токулган кийимдерди кийүүгө тыюу салынат.
Коомдук иликтөөлөр институтунун жетекчиси Рита Карасартова да башка маанилүү маселелер чечилбей турганда мындай эрежени талкуулоонун кажети жок эле деген пикирде:
- Классикалык кийимдин дагы ар турдүүсү болот. Тизеден өйдөсү да бар. Эми акылы бар адамдар өзүлөрү деле ылайыктуу кийинип жүрүшөт да. Бүгүнкү күндө чечиле элек сот системасы күтүп жатат, ИИМ реформасы жылбай атат, социалдык, билим берүү, пенсиондук... Иши кылса канчалаган маселелер бар. Депутаттар болсо болбогон майда-чүйдөлөргө көңүл бурушат. Бул нерсени жөн эле эреже катары киргизип коюшса болмок, шоу кылбай эле.
Жобону даярдагандардын айтымында, эрежелер бузулса кандай чара көрүлөөрү азырынча каралаган эмес. Эгерде бул жобо парламент тарабынан колдоого алынса, сентябрь айынан иштеп баштайт.