Жарандык активист Өндүрүш Токтонасыров Европадагы коопсуздук жана кызматташтык уюмунун (ЕККУ) Бишкектеги кеңсесинин алдына пикетке чыгып, тажик аскерлеринин Кыргызстандын аймагындагы куралдуу аракетин айыптоону талап кылды.
Ал талаптары жазылган кагазды уюмга тапшырарын "Азаттыкка" айтты.
Токтонасыров ушундай эле талап 3-майда Бириккен Улуттар Уюмунун (БУУ) Бишкектеги өкүлчүлүгүнүн алдында акция өткөргөн.
Кыргызстандын өкмөтү Баткен облусуна өзгөчө макам берүү үчүн документ даярдады. Эгер ал кабыл алынса, аймакта салыктан жеңилдиктер болот. Бул тууралуу премьер-министр Улукбек Марипов 3-майда аймактагы Көк-Таш (Төрт-Көчө) айылынын тургундары менен жолугушканда билдирди. Чечимге Марипов кол коюп, парламенттин кароосуна жиберилди.
Өкмөт башчы турак жайлары талкаланган же өрттөнгөн тургундардын бардыгына жаңы үй куруларын айтты.
"Баткен районунда 30, Лейлек районунда 70 турак-жай курулат. Комиссия эсептеп жатат. Суук түшкөнчө курулуш иштерин аякташыбыз керек", - деди Марипов.
Башкы прокуратура: Тажикстан келишимдерди бузуп, Кыргызстандын аймагын басып алуу аракетин көргөн
Тажикстандын аскерлери эки өлкө ортосундагы 2004–жылдын 26-майында түзүлгөн жакшы коңшулук жана өнөктөштүк мамилелер жөнүндөгү келишимди, тынчтыкта жашоо принциптерин, достук жана кошуналык мамилелерди бузуп, Кыргызстандын аймагын басып алуу максатында чек араны бузуп кирген. Мындай маалыматты Кыргызстандын Башкы прокуратурасы 3-майда таратты.
Ага ылайык, тажик тарап Кыргызстандын эгемендигине жана бүтүндүгүнө кол салып, тынч жашаган элди, чек араны коргогон аскерлерди, коопсуздукту камсыз кылган укук коргоо органдарынын кызматкерлерин массалык түрдө өлтүрүп, автоматтардан, миномёттордон, бронетехникадан, аскердик тик учактардан жана башка аскердик куралдардан ок чыгарышканы айтылат.
Ошондой эле башкы көзөмөл органынын маалыматында тажик аскерлери миномёт жана аскердик тик учактарды колдонуу менен “Булак-Башы”, “Капчыгай”, “Достук”, “Миң-Булак” чек ара тозотторуна, “Кожожар”, «Кызыл-Бел» чек ара постторуна жана Баткен, Лейлек райондорунун калктуу пункттарына кол салып, Кыргыз Республикасынын калктуу конуштарын жана аймактарын басып алышканы жазылган.
“Натыйжада жай тургундардын өмүрү кыйылып, ондогон жарандар жараат алып, жарандык жана аскер объектилери талкаланып, зыянга учурады. Тажик аскерлеринин аракеттеринде алдын ала пландаштыруу, агрессивдүү түрдөгү куралданууга даярдык, эл аралык келишимдер менен бүтүмдөрдү бузуу менен агрессиялык согушту жүргүзүү байкалат” деп жазылган маалыматта.
Бул фактыны Башкы прокуратура Жазык кодексинин 380-беренеси (тынчтыкка каршы кылмыштар) менен каттады.
Сотко чейинки өндүрүш иши УКМКнын, ИИМдин жана Аскер прокуратурасынын кызматкерлеринен турган мекеме аралык тергөө тобуна тапшырылды.
Ал эми Тажикстандын Башкы прокуратурасы 3-майда Кыргызстандын айрым аскер адамдарына жана жарандарына каршы кылмыш ишин ачты. Тажикстан кыргызстандыктарды башка мамлекетке каршы куралдуу күч колдонгон деп айыптап, кыргыз-тажик чек арасындагы окуяны "агрессия" деп мүнөздөдү.
28-30-апрель күндөрү кыргыз-тажик чек арасындагы куралдуу жаңжалда жүзгө жакын имарат талкаланып, өрттөлдү.
Набыт болгон кыргызстандыктардын саны 36га жетип, 183 киши жараат алды. Үй-жайын таштап, коопсуз жайга көчүрүлгөндөрдүн саны 58 миңге чамалады.
Тажикстандын өкмөтү жабыркагандар жана курмандыктар тууралуу расмий маалымат бере элек. "Азаттыктын" тажик кызматы ишенимдүү булактарына таянып 16 киши каза болуп, 90у жараат алганын билдирген. Жаңжалда жабыр тарткан айылдарга барган журналисттер Кожалы (Хожа Аъло) айылында бузулган, өрттөлгөн үйлөрдүн сүрөттөрүн жарыялашты.
1-2-майда «Азаттыктын» тажик кызматынын кабарчысы чек арага жакын Исфара районундагы Кожалы (Хожаи Аъло) жана Сомониён айылдарына барып келген.
Чек ара: Кожалы (Хожаи Аъло) жана Сомониён айылдары
Баткен районундагы Ак-Татыр айыл өкмөтүнө караштуу Орто-Боз аймагында Коргоо министрлигинин сапёрлору жарылбай калган снаряддарды таап, аларды зыянсыздандырууну баштады. Бул тууралуу Улуттук Коопсуздук боюнча мамлекеттик комитеттин (УКМК) Чек ара кызматы кабарлады. Орган мындан улам жергиликтүү тургундарды эгер жарылуунун үнү угулса чочулап, дүрбөлөңгө түшпөөгө чакырды.
Чек ара кызматы 3-май, 09.30га карата кыргыз-тажик чек арасындагы абал туруктуу экенин жана түндө кандайдыр бир окуялар катталбаганын билдирди. Чек арачылар, тартип коргоо органдарынын кызматкерлери күчөтүлгөн тартипте иштеп жатат.