Кийинки убакта тартип сакчылары үрөй учурган кылмыштарды кылганы боюнча бир канча факт катталды. Ал арада министрлик кызматты экинчи жолу ээлеп отурган Кашкар Жунушалиевдин өзүнө сын күчөдү.
Кашкар Жунушалиев милиция кызматкерлери аралашкан кылмыш иштеринин ачыкка чыгышын ириде ички иликтөө кызматынын ишинин натыйжасы деп түшүндүрдү. Ал милициянын атына көө жапкан кызматкерлерден тазалануу ачык-айкындыктан башталарын айтты:
- Ачыгын айтайын, ИИМдеги тазаланууга сиздердин жардамыңыздар да абдан чоң. Мыйзам, тартип бузган кызматкерлер тууралуу маалыматтар чыкканда анын баарын көзөмөлгө алып, алардын жетекчилеринен, ички иликтөө кызматынан сурайм. Пара талап кылып жаткан кызматкерлер кармалды. Бул биздин ички иликтөө кызматыбыздын ишинин натыйжасы. Эгер биз аларды кармабасак, силерге ачык-айкын жарыялабасак, башкаларга окшоп жашырсак, анда «кызматкерлерге тарбия беребиз, ичибизден тазаланыбыз» деген аракетибизден майнап чыкпай калбайбы. Биздин кызматкер зордуктоо боюнча айыпталып кармалып жатат. Аны биздин ички иликтөө кызматыбыз кармап жатат. Эгер биз аны жашырып койсок билинбей калмак да. Биз андайга барбайбыз.
Министр коомчулуктан, журналисттерден тазаланууга жардам жана колдоо сурады. Мындан сырткары, кадр саясатына, реформага, ротацияга байланыштуу суроолорго да жооп кайтарып, «натыйжа болот» деп убада берди.
Расмий маалыматка ылайык, былтыр ички иштер органдарынын кызматкерлерине байланыштуу 67 кылмыш иши козголуп, 83 кызматкер жоопко тартылган. Бул мурдагы жылга салыштырмалуу кыйла аз. Маселен, 2017-жылы ошондой 90 кылмыш иши козголгон жана жоопко тартылган кызматкерлер да алда канча көп болгон.
«Кылым шамы» укук коргоо уюмунун өкүлү Гүлшайыр Абдирасулованын пикиринде, милиция кызматкерлеринин кылмышка аралашканынын өзү эле кооптуу көрүнүш.
- Менин байкашымча, мындай фактылар көбөйүп кетти, - дейт укук коргоочу. - Көбөйүп кеткени милиция жетекчилеринин ачыктыгынанбы же башкабы, билбейм, бирок мындай фактылардын өзү эле кооптуу болуп жатат. Андан сырткары ошол фактыларга байланыштуу кандай иш-аракеттер болду, кимдин жоопкерчилиги каралды, анын негизинде азайдыбы, анысы белгисиз бойдон калып жатат. Жөнөкөй жарандарга караганда милиция кызматкери мыйзамдуулукту бир канча эсе жакшы караган адам болушу керек да. Ушундай фактылардын өзү аябай уят жана коркунучтуу фактор.
Жогорку Кеңештеги «Республика - Ата Журт» фракциясынын депутаты, экс-министр Зарылбек Рысалиев милиция кызматкерлери аралашкан кылмыштар азайды жана көбөйдү деп салыштырууга болбой турганын айтты:
- Негизи мындай кылмыштар такыр эле болбошу керек. «Быйыл мынча пайыз аз болду, биз оңолуп калдык» дегендин өзү туура эмес. Эгер атайылап жасабаса, кырсык болсо анда аны башкачараак түшүнүш керек. Эгер атайылап кылмыш кылган болсо, анда аларды өтө катуу жазалаш керек. Катуураак жоопкерчиликке тартыш керек.
Урмат Казакбаев - «Реформалар жана натыйжа үчүн» жарандык союзунун өкүлү. Анын баамында, Кашкар Жунушалиев өзүн реформатор катары көрсөтө алган жок.
- Бүгүнкү күндө кандайдыр бир чоң өзгөрүү болгону байкалган жок, - дейт активист. – Маселен, жол коопсуздугун көзөмөлдөгөн кызматты реформалоо боюнча жумушчу топ түзүлгөн, биз ошол топко жардам берип келе жатабыз. Жумушчу топ башында жакшы максат менен түзүлгөн. Бирок бүгүнкү күндө ошол иш токтоп баратат. Айткан идеяларыбыз, сунуштарыбыз кагазга түшпөй калды. Муну азыркы министрдин реформатор эмес экенинин дагы бир далили катары айтса болот.
Кашкар Жунушалиев экинчи ирет ички иштер министри болуп былтыр апрель айында дайындалган. Өткөн аптада президент Сооронбай Жээнбеков Жунушалиевди кабыл алганда таза эмес кызматкерлерден арылууну, милицияга болгон ишенимди калыбына келтирүүнү тапшырган.
