Келдибековдун айлыгы 80 миң сом..
Акматбек Келдибековдун орточо айлыгы 80, Нариман Түлеевдики 55 миң сомду түзөт. Маалыматка ылайык, алардын айлык акылары депутаттардын жакындарына которулган. Мындан тышкары алардын бирден жардамчысы жана кеңешчиси да ушул убакыт аралыгында кадимкидей маяна алып турган. Парламенттеги эркин депутат Равшан Жээнбеков депутаттардын иштебесе да айлык алышына мыйзам жол бергени менен, алардын жардамчы, кеңешчи жана айдоочусунун маяна алып жатышын мыйзамсыз деп эсептейт.
- Иштебеген депутаттардын жардамчыларынын маяна алышы, өзү жок депутаттын унаасынын айдалышы, айдоочусунун айлык алышы акылга сыйбайт. Жылына ар бир депутатка 6 миллион сомдой жумшалат. Бул абдан көп. Биз ашыкча чыгымдарды кыскартуубуз зарыл. Депутат болобу, министр болобу эч убакта учакта бизнес-класс менен учпашы керек. Биз каржылык кыйынчылыкка кептелип, каражат тартыш болуп жатканда үнөмдүү жашаганга үйрөнүшүбүз керек.
Убагында Жээнбеков баштаган айрым эл өкүлдөрү мыйзамчыларга кеткен ченемсиз каражаттарды кыскартуу демилгесин көтөргөн бирок ал колдоо тапкан эмес.
Бир депутатты багууга 6 миллион сом кетеби?
Парламентке жыл сайын 720 млн. сомдой бөлүнөт. Аны 120 депутатка бөлө келгенде ар бирине 6 миллиондон туура келет. Ар бир депутатка 30 миңден 100 миңге чейинки айлык, бирден кеңешчи жана жардамчы бөлүнөт. Мындан сырткары ар бирине кызматтык унаа айдоочусу менен, үйү жокторго батир каралган. Телефондук сүйлөшүүлөргө унаанын майын кошкондо ар бир депутат айына кошумча 10 миң сомдон алат. Эл өкүлүнүн аймактарга, чет өлкөлөргө болгон сапары, саламаттыгын чыңдоосу да мамлекет тарабынан каржыланат.
Жогорку Кеңешитин Регламент жана депутаттык этика боюнча комитетинин төрайымы Айнура Алтыбаева иштебеген депутаттардын маяна алышына каршы, бирок мыйзамдарда жазылган күнөөсүздүн презумпциясы түшүнүгүн эстен чыгарбоого чакырат.
- Бул маселени кайрадан кароо керек. Бирок азыркы мыйзамдарда ушундай жазылган. Жогорку Кеңештин депутатынын статусу жана регламенти тууралуу мыйзамдарда ушундай нормалар каралган. Ал тургай Баш мыйзамда депутат сот тарабынан күнөөлүү деп табылмайынча анын айлыгы берилет. Күнөөсүздүн презумпциясы концепциясына ылайык, кылмыш иши козголгон депутаттардын маяналарын берип жатабыз.
Алтыбаева кошумчалагандай, ар бир депутатка 6 миллион сомдон сарпталат деген туура эмес, бул каражаттан парламенттин аппарат кызматкерлерине да бөлүнөт.
Шефин жоктотпогон жардамчылар
Келдибеков менен Түлеевдин кеңешчи, жардамчылары эмне иш кылат деген суроо өзүнөн өзү жаралат. “Ата-Журт” фракциясынын катчылыгынын башчысы Нурсейит Нарматов депутаттардын жардамчылары кожоюнун жоктотпой иштеп жатат деп ишендиргени менен конкреттүү эмне кылып жатканын айта алган жок.
- Түлеевдин мандаты кечээ эле алынды. Келдибеков депутаттык мандаттан ажырай элек. Ошол себептүү, алардын жардамчылары да айлык алып, иштеп жатышат. Бул жакта аппараттын өзүндө да алар жасай турчу иштер бар.
Депутаттын бирден кеңешчиси жана жардамчысы айына орточо 20 миңден айлык алат. Башкача айтканда, экөөнө бир депутаттын айлыгындай каражат кетет.
“Эркин эл” саясий партиясынын лидери Мавлян Аскарбеков мугалимдер, врачтар жана милициялар жарыбаган маяна менен иштеп жатканда депутаттардын иштебесе да мамлекет эсебинен жашаганы акылга сыйбайт деп эсептейт.
- Бул боюнча парламенттин аппарат башчысы эчак чечим кабыл алып, айлыктарын токтотушу керек эле. Тилекке каршы, кайдыгерликтин айынан бюджеттен каражат кетип жатат. Келдибеков да, Түлеев да жарды адамдардан эмес. Эгер экөө тең айлыгынан баш тартып койсо мырзалык болмок.
Нариман Түлеев калаа башчысы болуп турганда мамлекетке ири өлчөмдө зыян келтирген деген айып менен 2012-жылдын 22-июнунда камакка алынган. Бишкек шаардык соту райсоттун чечимин күчүндө калтырып, аны 11 жылга абакка кескен. 21-январда БШК Түлеевди депутаттык мандаттан мөөнөтүнөн мурда ажыратты. Коррупция, кызмат абалынан кыянаттык менен пайдалануу беренелери боюнча шектелген парламенттин мурдагы төрагасы Акматбек Келдибеков 2013-жылдын 20-ноябрында камакка алынган. Ал 2014-жылдын августунда Биринчи май райондук сотунун чечими менен чет өлкөгө дарыланууга кеткен. Азыр анын Дубайда экени, жакында кайтып келери айтылууда.
