Ал журналисттин өлүмүн иликтөө улантылып жатканын жана иликтөөчүлөр бул кылмыш иштин бетин ачууга ынтызар экендигин билдирди.
Өмүрбек Текебаев: - Бул казак тергөөчүлөрү менен үчүнчү жолугушуум болду. Алар буга чейин эки жолу Кыргызстанда болгон. Анда аларды Башкы прокуратуранын кызматкери жана куралчан адамдар коштоп жүрүп, алар өздөрү каалагандай суроо бере алышкан эмес. Акыркы күндөрү казак бийлиги менен кыргыз бийлиги сүйлөшүп алды, "карга карганын көзүн чокубайт", Павлюктун ишин “матрешка ишиндей” эле жаап койду деген сөз Кыргызстанда тарап жаткан.
Кечээ казак укук коргоо органдарынын өтүнүчү боюнча мен чек арадан өтүп сурак берип келдим. Бул факт Павлюктун иши жабылбагандыгын, Казакстан укук коргоо органдары мунун үстүнөн иштеп жатат дегенди билдирет.
Тергөөчүлөрдүн пейилинен, берген суроолорунан улам алар бул ишти аягына чыгарууга ынтызар экендигин көрдүм. Анткени алар казакстандык жергиликтүү коопсуздук кызматкерлеринин өкүлдөрүнөн өздөрү жашырынып жүрдү. “Бул чек ара, баары коррупцияланган, бул жерде алардын кыргыздын коопсуздук кызматкерлери менен байланышы болушу мүмкүн”, - деп алардан өздөрү качып жатышты. Чынында эле жергиликтүү коопсуздук кызматкерлери биздин артыбыздан кайсы жерде сурак жүрүп жаткандыгын издешиптир.
- Кайсы жерде сурак жүргүзүлдү?
Өмүрбек Текебаев: - Кордой райондук полициянын имаратында сурак жүрдү.
- Иште жаңы жагдайлар пайда болуптурбу?
Өмүрбек Текебаев: Бул жолу казак тергөөчүлөрү “Ата Мекен” социалисттик партиясынын программалык максаттары эмне, Кыргызстанда саясий кырдаал кандай, саясий оппоненттерди жана журналисттерди кысуу кандай формада, кандай масштабда өтүп жатат, Павлюк менен “Ата Мекен” партиясынын ортосундагы кызматташуу кандай деңгээлде, багытта эле, Павлюктун өлүмүнө кимдер кызыкдар болушу мүмкүн деген суроолорду койду.
- Бул казак тергөөчүлөрү жеке эле адам өлтүрүү фактысы эмес, иштин айланасында саясий негиздерге да кызыгып жатат дегенди билгизеби?
Өмүрбек Текебаев: - Ооба, мындан мурун Казакстандын ЕККУдагы өкүлү Адил Ахметов “Павлюктун өлүмү - бул саясий буюртма өлүм. Кылмышка тиешелүү кыргыз жарандары кармалып, камакта” деп оозунан чыгып кеткен. Казак укук коргоо органдары муну ак же көк деп, шектүүлөр кармалганы же кармалбаганы тууралуу эч нерсе айтышкан эмес.
Кечээ сурактын жүрүшүндө мага беш адамдын сүрөтүн көргөздү. Ал сүрөттөрдүн үчөөнүн өзгөчө белгилерине караганда, колго түшүрүлгөндөн кийин полициянын бөлүмүндө тартылганы көрүнүп турат.
О. Текебаев Кордой райондук полициянын алдында журналисттер менен, 26-март,2010-жыл.
- Сизде бул иш боюнча кыргызстандык үч жаран Казакстандын укук коргоо органдарында кылмышка шектүү деп кармалып турат деген божомол барбы?
Өмүрбек Текебаев: - Сүрөттөрдүн өзгөчөлүгүнө карап, алар полицияда тартылган деп түшүндүм. Биздин үч жаран Павлюктун иши боюнча казак кызматтары тарабынан кармалган. Төрт сүрөттө тең мен тааныбаган жаш балдар, мага бешинчи сүрөттөгү бирөө гана тааныш көрүндү.
- Эгер казак тарап Павлюктун өлүмүнө тиешеси бар адамдардын аттарын жарыялап, иштин жыйынтыгын коомчулукка алып чыкса, анда кыргыз тараптын иш-аракети кандай болот?
Өмүрбек Текебаев: - Биринчиден, мага сүрөттөрү көрсөтүлгөн кыргыз жарандары шектүү адамдар деп эсептелинет. Аларды азыр кылмышкер деп айтканга эч кимдин укугу жок. Бирок ал шектенүү жөн жерден пайда болгон жок, тиешелүү көрсөтмөлөр, тиешелүү моюнга алуулар, башка далилдер менен бекемделген болуш керек.
Качан казак тарап муну ачыкка чыгарат, качан кармалбаган кыргыз жарандарына издөө жарыялайт – бул белгисиз. Бирок андай жарыялоонун өзү Гуревич менен байланышкан жаңжалга караганда, Кыргызстандын аброюн ондогон эсе төмөн түшүрөт.
(Маектин экинчи бөлүгүн жакынкы күндөрү окуй аласыздар)
Өмүрбек Текебаев: - Бул казак тергөөчүлөрү менен үчүнчү жолугушуум болду. Алар буга чейин эки жолу Кыргызстанда болгон. Анда аларды Башкы прокуратуранын кызматкери жана куралчан адамдар коштоп жүрүп, алар өздөрү каалагандай суроо бере алышкан эмес. Акыркы күндөрү казак бийлиги менен кыргыз бийлиги сүйлөшүп алды, "карга карганын көзүн чокубайт", Павлюктун ишин “матрешка ишиндей” эле жаап койду деген сөз Кыргызстанда тарап жаткан.
Кечээ казак укук коргоо органдарынын өтүнүчү боюнча мен чек арадан өтүп сурак берип келдим. Бул факт Павлюктун иши жабылбагандыгын, Казакстан укук коргоо органдары мунун үстүнөн иштеп жатат дегенди билдирет.
Тергөөчүлөрдүн пейилинен, берген суроолорунан улам алар бул ишти аягына чыгарууга ынтызар экендигин көрдүм. Анткени алар казакстандык жергиликтүү коопсуздук кызматкерлеринин өкүлдөрүнөн өздөрү жашырынып жүрдү. “Бул чек ара, баары коррупцияланган, бул жерде алардын кыргыздын коопсуздук кызматкерлери менен байланышы болушу мүмкүн”, - деп алардан өздөрү качып жатышты. Чынында эле жергиликтүү коопсуздук кызматкерлери биздин артыбыздан кайсы жерде сурак жүрүп жаткандыгын издешиптир.
- Кайсы жерде сурак жүргүзүлдү?
Өмүрбек Текебаев: - Кордой райондук полициянын имаратында сурак жүрдү.
- Иште жаңы жагдайлар пайда болуптурбу?
Өмүрбек Текебаев: Бул жолу казак тергөөчүлөрү “Ата Мекен” социалисттик партиясынын программалык максаттары эмне, Кыргызстанда саясий кырдаал кандай, саясий оппоненттерди жана журналисттерди кысуу кандай формада, кандай масштабда өтүп жатат, Павлюк менен “Ата Мекен” партиясынын ортосундагы кызматташуу кандай деңгээлде, багытта эле, Павлюктун өлүмүнө кимдер кызыкдар болушу мүмкүн деген суроолорду койду.
...беш адамдын сүрөтүн көргөздү, үчөөнүн өзгөчө белгилерине караганда, полиция бөлүмүндө тартылган...
- Бул казак тергөөчүлөрү жеке эле адам өлтүрүү фактысы эмес, иштин айланасында саясий негиздерге да кызыгып жатат дегенди билгизеби?
Өмүрбек Текебаев: - Ооба, мындан мурун Казакстандын ЕККУдагы өкүлү Адил Ахметов “Павлюктун өлүмү - бул саясий буюртма өлүм. Кылмышка тиешелүү кыргыз жарандары кармалып, камакта” деп оозунан чыгып кеткен. Казак укук коргоо органдары муну ак же көк деп, шектүүлөр кармалганы же кармалбаганы тууралуу эч нерсе айтышкан эмес.
Кечээ сурактын жүрүшүндө мага беш адамдын сүрөтүн көргөздү. Ал сүрөттөрдүн үчөөнүн өзгөчө белгилерине караганда, колго түшүрүлгөндөн кийин полициянын бөлүмүндө тартылганы көрүнүп турат.
- Сизде бул иш боюнча кыргызстандык үч жаран Казакстандын укук коргоо органдарында кылмышка шектүү деп кармалып турат деген божомол барбы?
Өмүрбек Текебаев: - Сүрөттөрдүн өзгөчөлүгүнө карап, алар полицияда тартылган деп түшүндүм. Биздин үч жаран Павлюктун иши боюнча казак кызматтары тарабынан кармалган. Төрт сүрөттө тең мен тааныбаган жаш балдар, мага бешинчи сүрөттөгү бирөө гана тааныш көрүндү.
- Эгер казак тарап Павлюктун өлүмүнө тиешеси бар адамдардын аттарын жарыялап, иштин жыйынтыгын коомчулукка алып чыкса, анда кыргыз тараптын иш-аракети кандай болот?
Өмүрбек Текебаев: - Биринчиден, мага сүрөттөрү көрсөтүлгөн кыргыз жарандары шектүү адамдар деп эсептелинет. Аларды азыр кылмышкер деп айтканга эч кимдин укугу жок. Бирок ал шектенүү жөн жерден пайда болгон жок, тиешелүү көрсөтмөлөр, тиешелүү моюнга алуулар, башка далилдер менен бекемделген болуш керек.
Качан казак тарап муну ачыкка чыгарат, качан кармалбаган кыргыз жарандарына издөө жарыялайт – бул белгисиз. Бирок андай жарыялоонун өзү Гуревич менен байланышкан жаңжалга караганда, Кыргызстандын аброюн ондогон эсе төмөн түшүрөт.
(Маектин экинчи бөлүгүн жакынкы күндөрү окуй аласыздар)
