Бул ирет Америка адабиятынын корифейлеринин бири Жек Лондондун "Жомоктун аягы" аңгемесине токтолобуз. Жазуучу "алтын азгырыгына" кызыккан тобокелчилердин турмушун көп чыгармаларында баяндаган. Сөз болчу аңгемеде катаал жердеги жөнөкөй адамдын айкөлдүгүнө, улукмандыгына мактоо айтылат.
Кесипкөй адабиятты түптөөгө зор салымы бар Мукай Элебаев Экинчи дүйнөлүк согушта мындан туура 80 жыл мурда курман болгон. Жазуучунун көркөм сабактарына кайрылуунун оңтою келип туру.
Туулган жеринен качып барып бөтөн жерде күн кечирген чалдын кусасын сөз менен айтып бериш өтө кыйын. Кытайда калган Келгинбайдын башынан кандай оор сыноолор өттү, татым тузду көргөндө тууган жерин эстеп, көңүлү жайланып калчу.
Бурулкан Сарыгулованын акындык жолу өтө эрте башталса да, кыйла жылдарды камтыган поэтикалык дүйнөсү кийинки жылдары ачылды, чыгармалары чет тилге которулуп, адабий турмушка активдүү аралашты.
Пенде баласынын жашоосу биралдын жөнөкөй, татаал, көп сайлуу, көп тарамдуу. Кыргыз эл жазуучусу Асанбек Стамовдун “Аялы жакшы көргөн адам” аңгемесинде ошондой турмуштук эпизод сүрөттөлгөн.
Молдо Кылычтын мурасы тууралуу илимпоз О.Сооронов менен жазуучу М.Абакиров ой бөлүшөт.
Айтылуу Актан Тыныбек уулу айылында Курманжан датканын кызы тууралуу биралдын уламышка айланып кеткен кызык аңгемени айтчу. Күлүк ат, сулуу кыз, ашык болгон жээн, бактысын издеп качып чыккан эки жаш акыры тилегине жетиптир.
Кыргыз заманбап адабиятын түптөөчүлөрдүн бири Сыдык Карачев 37 жашында атылып кеткен.
Тагдыр жолу аны канча ирет калчады, катаал сыноолорго кабылтты. Анын баарына чөкпөдү, басынып калбады, кысталыштан кыйналбай жол таап чыгып кетчү. Акыры издеген аялын тапты, карышкырлардын курчоосунда калган жары акыл-эсинен ажырап, башынан өткөндү унутуп коюптур.
Бегиш Ааматовдун ысымы кыргыз мамлекетинин отуз жылдан ашуун тарыхы менен бекем жуурулушуп кеткен. Ал өлкөнүн өз алдынчалыгын жарыя кылган демилгечи болчу. "Легендарлуу парламенттин" активдүү депутаты кийинки жылдары тарых темасына кызыгып, Чыңгызхан тууралуу китеп жазган.
Бекбосун Жайчыбеков мыкты сүрөтчү, адамгерчилиги бийик инсан эле. Тирүүлүктөгү майда-чүйдө азгырыктарга алданбай, бир келген өмүрүн бийик өнөргө, асылдык дүйнөсүнө арнап, мыкты чыгармаларды жаратты. Анысы китептерде, журналдарда калды.
Илгиз Айтматов өз тармагында таанымал ири окумуштуу, кадыры бийик инсан эле. Көпчүлүк эл аны даңазасы дүйнөгө белгилүү үлкөн сүрөткер Чыңгыз Айтматовдун карачечекей иниси деп билчү.
Даргин жазуучусу Ахмедхан Абу-Бакардын жумшак юморго ширелген көркөм баяндарында тоолуктардын турмушу ушунчалык кызык, эсте каларлыктай элестүү тартылган. Алардын бир топтомун жазуучу "Тоолуктардын эрмеги" деп атаган.
Окууну бүтөрдө үйлөнмөкчү болуп жүргөн эки жаштын арасы ажырап, сулуу кыз байдын баласын тандап кеткен. Аны ашыгы биле элек.
Камбаралы Бобуловдун "Түштүк кызы" чыгармасы жарыяланар замат жаш кыргыз прозасынын жетишкендиги катары бааланып, биртоп тилдерге которулган, ал кезде жаамы союздук кадыр-барк күтүп калган Чыңгыз Айтматовдун мактоосуна арзыган.
Түгөлбай Казаковдун “Алтын балалык” керемет чыгармасын укпаган, билбеген киши жоктур. Залкардын “Эсимде” өмүр баян эскермесинде алтын балалыктын кызык учурлары баяндалган.
Кыргыз эл жазуучусу Самсак Станалиев көп кырдуу талант болчу, кара сөз менен ырды, публицистика менен котормочулукту эриш-аркак ала жүргөн, анан да күн менен түндү, эс алуу дегенди билбеген мээнеткеч калемгер эле.
Сталиндик репрессиянын азап-шорун көп тарткан жазуучу Варлам Шаламов өкүмзор бийлик системасынын кандай экенин "Колыма аңгемелеринде" кемелине келтирип ачып берген. Бул ирет чынчыл сүрөткердин ошол жыйнакка кирген "Жаан" аңгемесине токтолобуз.
Нарктуу эки карынын кардарынан сатарманы көп кымкуут базарда жолугуп, бири экинчисинин ажатын ачышы акыйкатта да зор окуя. Ал өзү турмушта болгонун тунук акын Айгүл Узакова авторго айтып берген. Башында анча маани бербептир, ойлоп көрсө сабак алчу таасири көп экен.
Дагы жүктөңүз
