Бишкектеги украин элчилиги Кыргызстандын миграция кызматы жарандарды Орусия аннексиялаган Крым жарым аралына жумушка чакырган жарыя боюнча өлкөнүн Тышкы иштер министрлигине кат жолдогон. Анда кыргыз жарандарын орус бийлигинин уруксаты менен ал жакка жумушка жөнөтүү оккупацияланган жарым аралды эл аралык легитимдештирүү аракети катары колдонулушу мүмкүн экени эскертилген. Кыргызстандын Тышкы иштер министрлиги буга азырынча үн ката элек.
Жооп күткөн украин элчиси
Буга чейин Украинанын элчилиги Кыргызстандын Тышкы иштер министрлигине дипломатиялык канал аркылуу “өтө чукул” деген белгиси бар кат менен нааразылык нотасын жөнөткөн. Анда Кыргызстандын миграциялык кызматынын жарандарды Орусия аннексиялап алган Крым жарым аралына жумушка чакырган жарыяны эки өлкө ортосундагы өнөктөштүк мамилеге карама-каршы келген кадам катары каралган. Анда кыргыз жарандары үчүн Ялта шаарындагы мейманканаларга иштөө үчүн 500 орун каралганы көрсөтүлгөн.
Украин элчилиги Ялтадагы орусиялык компаниянын чакыруусун кабыл алган кыргыз жарандары атайын каттоого алынып, аларга карата кийин жазана киргизиле турганын эскерткен. Украин элчиси Николай Дорошенко бул жагдай тууралуу мындай дейт:
- Биз жиберген нотада бул Крым автономиялык республикасын Орусиянын курамына эл аралык легитимдештирүүгө жасалган кадам болушу мүмкүн экенин белгиледик. Буга чейин кыргыз бийлиги Тышкы иштер министрлиги аркылуу Украинанын бүтүндүгүн ырастаган. Мен ошол тастыктама мындан ары дагы сакталат деген үмүттөмүн. Миграция боюнча мамлекеттик кызматтын демилгесине карата айтканыбыз оң жагына чечилип, биздин чакырыгыбызга кулак салынат деген ишенимдемин. Биз эки ортодогу ишенимди сактап калууга кудуретибиз жетет деген ойдомун.
Крым жарым аралын Орусиянын курамына кошууну буга чейин эл аралык коомчулук тааныган эмес. Алардын катарында Кыргызстан да Украинанын мамлекеттик бүтүндүгүн урматтоодон баш тартпастыгын жарыялаган.
Кыргызстан жумушчуларын жөнөтсө, Крымды Орусиянын аймагы катары тааныган болот. Бул эл аралык эрежелерге туура келбей калат.
Кыргызстан менен Украинанын ортосунда визасыз режим бар. Бирок украин бийлиги чет элдик жарандарга аннексияланган Крымга кирүү үчүн Украина тарабындагы өткөрмө бекет аркылуу өтүп, паспортуна штамп бастыруу эрежесин киргизген.
Бирок орусиялык компания Ялтага жумушка чакырган кыргыз жарандары Орусия тарабынан кирүүгө мажбур болот.
Эреже бузуунун кесепети тийбейби?
Мурдагы элчи жана депутат Турсунбай Бакир уулу кыргыз бийлигинин чакырууну кабыл алуусун тышкы саясатка шек келтире турган кадамы катары баалады:
- Кыргызстан ошол аймакка жумушчу күчүн жөнөтөм десе, мында бир эле Украина эмес, Евробиримдик, АКШ сыяктуу мамлекеттер да ага карата реакция жасашы мүмкүн. Анткени Орусияга карата санкциялар мына ошол Крымдын айынан киргизилген. Анан эми Кыргызстан ЕАЭБге кирип, экономикалык оорчулукка кабылып турган чакта дагы бир туура эмес нерселерге учурасак, мунун өзү Кыргызстанга керек эмес нерсе. Кыргызстан желбеген самсыга төлөп калгандай болбошу кажет. Анан эми Орусия менен Украинанын маселеси курчуп турган кезде алардын ортосуна кыпчылып эмне кылат дейм да. Украина Крымды кайтарып алууга аракет жасоодо. Ал эми Кыргызстан жумушчуларын жөнөтсө, Крымды Орусиянын аймагы катары тааныган болот. Бул эл аралык эрежелерге туура келбей калат. Ошон үчүн Кыргызстан бул маселеде этият болгону эле оң болчу.
Биз жиберген нотада бул Крым автономиялык республикасын Орусиянын курамына эл аралык легитимдештирүүгө жасалган кадам болушу мүмкүн экенин белгиледик.Николай Дорошенко
Украинанын Кыргызстандагы элчилигинин нааразылык нотасы боюнча Тышкы иштер министрлиги расмий жооп кайтара элек. Кыргызстандын мамлекеттик миграция кызматы Крым жарым аралындагы “Ялта-Турист” компаниясынан кыргыз жарандары үчүн жумуш орундары боюнча сунуш түшкөнүн ырастап, бирок эч кандай келишим түзүлө электигин билдирди. Миграция кызматынын өкүлү Алмаз Алыбаев жумушка чакыруу боюнча сунуш жекече тартипте келгенин белгиледи:
- “Ялта-Интурист” акционердик коому жумуш берүүчү катары бизге кайрылган. Эки тараптын келишими түздөн-түз жумуш берүүчү менен түзүлгөн. Мамлекеттик деңгээлде эмес, эл аралык келишимдердин негизинде түзүлгөн локалдык акт болуп саналат. Жаңы жумуш орундары ачылып жаткандыктан, буга саясий боёк берилбеши керек. Крымда буга чейин өз алдынча барып иштеп жүргөн жарандарыбыз деле бар да.
Украинанын Кыргызстандагы элчилиги 22-апрелде Кыргызстандын миграциялык кызматынын Крым жарым аралына жумушка орноштуруу жарыясына бушайман болгон нааразылык нотасын жиберген. Бирок Кыргызстандын Тышкы иштер министрлиги бул кадамдын тууралыгын же туура эместигин белгилеген билдирүү тарата элек. Крым жарым аралы 2014-жылы Орусия аннексиялап алганга чейин Украинанын курамында болчу. Расмий Киев муну Орусия оккупациялап алган аймак деп атап келет.
