“Арай көз чарай” талкуусунун катышуучулары: Жогорку Кеңештин депутаты Надира Нарматова, КАМЭК менчик клиникасынын ээси, Милдеттүү медициналык камсыздандыруу фондунун байкоочу кеңешинин жетекчи орун басары Эркин Маматов жана аталган фонддун башкы адиси Бакыт Шамырканова.
“Азаттык”: Кыргызстанда медициналык кызмат акысыз деп айтса болобу?
Надира Нарматова: Бул бүгүн эле келип чыккан суроо эмес. Бул эгемендүүлүк алган 20 жылдан бери элдин жүрөгүн өйүткөн маселе.
Медицинада элди тейлөө, камсыздоо багытындагы иш күндөн-күнгө өрчүп отуруп, ушул деңгээлге жеттик. Мунун бардыгы биздин акыркы мезгилдеги мамлекеттик башкаруудагы бир багыттагы системалуу башкаруунун жоктугунан башаламандык болуп атат.
“Азаттык”: Конституциянын 47-беренесинде, акысыз медициналык тейлөө, ошондой эле жеңилдик шарттарындагы медициналык тейлөө мыйзамда каралган, "мамлекеттик кепилдиктердин чегинде жүзөгө ашырылат" деп жазылып турат. Бул кайсы бир чекке чейин мамлекет төлөйт дегенди түшүндүрөбү? Деги эле мамлекеттик кепилдик деген эмне?
Бакыт Шамырканова: Мамлекеттин мыйзамынын, өкмөттүн токтомунун негизинде саламаттык сактоо системасында мамлекеттик кепилдик программасы ишке ашырылып келатат. Ал программанын алкагында медициналык тейлөөнүн кээ бир түрлөрү, көлөмү, шарттары аныкталган. Ошонун негизинде жарандардын көпчүлүк учурда өзүнүн укугун билбегендиктен өз көңүлүнөн берген каражаттар болуп келет.
Ал программанын алкагында кээ бир медициналык тейлөөлөр 52 категория жарандарыбызга бардык деңгээлде акысыз деп көрсөтүлүп кеткен. Биздин үй-бүлөлүк дарыгерлердин жолдомосу болгон учурда медициналык тейлөө акысыз көрсөтүлөт, кээ бир төлөмдү төлөп көрсөтө турган шарттар да анын ичинде камтылган.
“Азаттык”: Эркин мырза, коомчулукта саламаттыкты сактоо тармагын бекер эмес, акы төлөгөндөй кылыш керек, ошондо бул тармактагы кызмат көрсөтүү сапаты жогорулайт деген пикирлер да жок эмес. Сиз ушуга макулсузбу?
Эркин Маматов: Мен ушул тармакта иштегендиктен ички дүйнөмдө тынчсыздануу, нааразылык пайда болот. Бул совет доорунан бери келатат, совет доорунда медицина бекер болгон эмес. Өкмөт алмашып атат, алар деле калп айтып жүрүп өтүп кетишти. Эми деле ошол сөз кайталанып атат. Бул өйдө жакка тиешелүү болуш керек. Себеби калп айтканды токтотуш керек, баары бир төлөп аткандан кийин мыйзам түрүндө төлөнө турган кылыш керек.
Талкууну толугу менен бул жерден угуңуз:
“Азаттык”: Кыргызстанда медициналык кызмат акысыз деп айтса болобу?
Надира Нарматова: Бул бүгүн эле келип чыккан суроо эмес. Бул эгемендүүлүк алган 20 жылдан бери элдин жүрөгүн өйүткөн маселе.
Медицинада элди тейлөө, камсыздоо багытындагы иш күндөн-күнгө өрчүп отуруп, ушул деңгээлге жеттик. Мунун бардыгы биздин акыркы мезгилдеги мамлекеттик башкаруудагы бир багыттагы системалуу башкаруунун жоктугунан башаламандык болуп атат.
“Азаттык”: Конституциянын 47-беренесинде, акысыз медициналык тейлөө, ошондой эле жеңилдик шарттарындагы медициналык тейлөө мыйзамда каралган, "мамлекеттик кепилдиктердин чегинде жүзөгө ашырылат" деп жазылып турат. Бул кайсы бир чекке чейин мамлекет төлөйт дегенди түшүндүрөбү? Деги эле мамлекеттик кепилдик деген эмне?
Бакыт Шамырканова: Мамлекеттин мыйзамынын, өкмөттүн токтомунун негизинде саламаттык сактоо системасында мамлекеттик кепилдик программасы ишке ашырылып келатат. Ал программанын алкагында медициналык тейлөөнүн кээ бир түрлөрү, көлөмү, шарттары аныкталган. Ошонун негизинде жарандардын көпчүлүк учурда өзүнүн укугун билбегендиктен өз көңүлүнөн берген каражаттар болуп келет.
Себеби калп айтканды токтотуш керек, баары бир төлөп аткандан кийин мыйзам түрүндө төлөнө турган кылыш керек.
Ал программанын алкагында кээ бир медициналык тейлөөлөр 52 категория жарандарыбызга бардык деңгээлде акысыз деп көрсөтүлүп кеткен. Биздин үй-бүлөлүк дарыгерлердин жолдомосу болгон учурда медициналык тейлөө акысыз көрсөтүлөт, кээ бир төлөмдү төлөп көрсөтө турган шарттар да анын ичинде камтылган.
“Азаттык”: Эркин мырза, коомчулукта саламаттыкты сактоо тармагын бекер эмес, акы төлөгөндөй кылыш керек, ошондо бул тармактагы кызмат көрсөтүү сапаты жогорулайт деген пикирлер да жок эмес. Сиз ушуга макулсузбу?
Эркин Маматов: Мен ушул тармакта иштегендиктен ички дүйнөмдө тынчсыздануу, нааразылык пайда болот. Бул совет доорунан бери келатат, совет доорунда медицина бекер болгон эмес. Өкмөт алмашып атат, алар деле калп айтып жүрүп өтүп кетишти. Эми деле ошол сөз кайталанып атат. Бул өйдө жакка тиешелүү болуш керек. Себеби калп айтканды токтотуш керек, баары бир төлөп аткандан кийин мыйзам түрүндө төлөнө турган кылыш керек.