Алманбет Алайчы деген ким?
Бейрасмий маалыматтар боюнча Алманбет Анапияев Кыргызстандагы кылмыш дүйнөсүнүн лөктөрүнүн бири катары сыпатталат. Отуз сегиз жаштагы Алманбет Анапияев “мыйзамдагы ууру” Камчы Көлбаевдин оң колу катары, өлкөнүн түштүк аймагындагы кылмыш чөйрөсүн кармап келгендиги айтылып жүрөт. Жакында ага сыртынан айыбы угузулуп, эл аралык издөө жарыяланды.
Ички иштер министрлигинин басма сөз кызматынын жетекчиси Рахматтуло Ахмедов Алманбет Анапияев үч оор кылмыш беренеси менен айыпталып жаткандыгын кошумчалады:
- Кыргыз Республикасынын кылмыш-жаза кодексинин 123-беренеси (адам уурдоо), 168-беренеси (карактоо) жана 125-беренесинин (адамдарды мыйзамсыз эркиндигинен ажыратуу) негизинде айыпталууда. Бишкек шаарынын Ленин райондук соту тарабынан анын баш коргоо чарасы катары камакка алуу тандалган. Мына ушуга байланыштуу учурда Алманбет Анапияев издөөгө берилди.
“Алыштын” алды менен арты
Алманбет Анапияевду 2003-жылы Кадамжай райондук соту карактоо факты боюнча сегиз жылга эркинен ажыраткан. Бирок үч жылдык сыноо мөөнөтүнөн соң абактан чыгарылган.
Анын өз чөйрөсүндөгү атагы маркум депутат Баяман Эркинбаевге жеке айдоочу жана жан сакчы болуудан башталган. Б. Эркинбаевдин көзү өткөн соң анын ордунда улуттук “Алыш” федерациясын жетектеп келген. Үстүбүздөгү жылдын 22-октябрында Астанада эл аралык “Алыш” федерациясынын президенттигине шайланган.
Баяман Эркинбаевдин жесири, Жогорку Кеңештин депутаты Чолпон Султанбекова учурда “Алыштын” беделин сактап калуу үчүн анын президентин кайра шайлоо маселеси көтөрүлүп жаткандыгына токтолду:
- Ал адам Баямандын эч кандай шакирти болгон эмес. Болгону ал ага айдоочу катары жумушка келип, иштеп калган эле. Кийин Баямандын көзү өткөн соң, “эже, “Алыштын” ишин жылдырууда жалгыз өзүңүз кыйналып каласыз, мен жардам берейин” дегенинен ал жигитти мен ФИЛАнын (күрөш түрлөрүнүн эл аралык федерациясы. -ред) улуттук комитетине киргизгем. Андан кийин башка федерациялардын колдоосу менен “Алыш” эл аралык федерациясынын президенти болуп шайланды. Ал жигит издөөгө берилди дегенди укканда башка 39 мамлекеттин федерацияларынан каттар келип жатат. Мына ошондуктан алар тараптан учурда “Алыштын” президенттигине мөөнөтүнөн мурун шайлоо өткөрүү демилгеси көтөрүлүп жатат.
Алманбет Анапияев азыркы учурда каякта экендиги белгисиз. Ал Чоң-Алай районунун Жекенди айылында туулуп өсүп, орто мектепти аяктаган.
Өздүк булактардан алынган маалымат боюнча, жакынкы жылдары Алманбет Анапияев Тышкы иштер министрлигине караштуу дипломатиялык академияны артыкчылык диплому менен бүтүргөн.
Уюган “устундурга” урулган сокку
Мындан сырткары маңзаттарын көзөмөлдөө мамлекеттик кызматы уюшкан кылмыштуу топтун мүчөсү Мовсар Батукаев Токмок шаарында бир килограммга жакын маңзаты менен кармалгандыгын маалымдады. Бул адам кылмыш дүйнөсүндөгү дагы бир “мыйзамдагы ууру” наамы менен белгилүү Азиз Батукаевдин бир тууган иниси экендиги белгиленген.
Мындан сырткары “Акипресс” агенттиги өзүнүн булактарына таянып, кайсы бир саясий күчтөрдү өткөн шайлоодо колдогон уюшкан кылмыш тобунун төрт өкүлүн коопсуздук органдары кармагандыгын жарыялады. Бирок муну расмий бийлик органдары өздөрү тастыктай элек.
Анткен менен парламенттеги “Ата Мекен” фракциясынын жетекчиси Өмүрбек Текебаев бийликтин уюшкан кылмыштуулукка каршы күрөшүү аракеттери байкала баштагандыгына токтолду:
- Акыркы кездери кылмыш дүйнөсүнүн ортоңку даражадагы бир нече өкүлдөрү мурда, кийин жасалган ар кандай кылмыштырга шектелип кармалып жатышат. Алар туурасында расмий маалыматтар жарыяланган жок. Бирок алардын кармалып жаткандыгы жашыруун эмес. Буга байланыштуу алардын реакциясы азырынча белгисиз. Азыркы өкмөт уюшкан кылмыштуулук менен чечкиндүү күрөш алып барышы керек. Биринчи кезекте мында жогорку жетекчиликтин саясий эрки талап кылынат. Анткени бизде азыр кылмыш дүйнөсү мамлекеттик саясатты аныктаган деңгээлге жетти.
“Акипресс” агенттигиндеги маалыматта, кармалган уюшкан кылмыштуу топтун төрт мүчөсүнүн арасында аты-жөнү “Ата Журт” партиясынын тизмесинде катталган адамдын бар экендиги көрсөтүлгөн. Бирок бул боюнча тиешелүү тартип коргоо органдарынын өкүлдөрү маалымат берүүдөн баш тартышты.
“Ата Журт” фракциясынан депутат Курманбек Осмонов мындай тактала элек маалыматтар аркылуу бүтүндөй партиянын атын каралоого болбойт деп эсептейт:
- Эми менин өзүмдүн партиялык тизмеге кирген адамдардын бардыгы менен жекече тааныштыгым жок. Алар кимдер экендигин, кандай иштер менен алектенгендигин билбейм. Эгерде кимдин болбосун кандайдыр бир кылмыш ишине тиешеси болсо, далилдеп туруп жоопко тартыш керек. Бирок кайсы гана партиянын катарынан болбосун бир-эки киши кармалса эле ошолордун айынан бүтүндөй партиянын ичине жалаң кылмышкерлер толуп алды деген ой да туура эмес.
Кайтарма жооптун кандай болоору белгисиз
Ошол эле учурда уюмдашкан кылмыштуулукту ооздуктоого багытталган айрым чаралар парламенттеги айрым эл өкүлдөрүн бушайман кылып жаткандыгы айтылууда.
“Айкөл-Эл” саясий партиясынын жетекчиси Эдил Байсалов өкмөттүн уюшкан кылмыштуулукка каршы күрөшүү чаралары чоң тоскоолдуктарга учурашы күтүлөт деп божомолдойт:
- Биздин билишибизче парламенттик башкаруу коалициясынын ичинде да тирешүүлөр болуп жаткандыгы сезилип жатат. Мына ошондуктан А. Атамбаевдин өкмөтү уюшкан кылмыштуулуктун кызыкчылыгын коргогон күчтөрдүн үстөмдүгүнө карабастан ошолорго каршы чечкиндүү күрөш жүргүзүүгө дарамети жетеби, же жетпей калабы деген маселе турат. Бирок убада боюнча уюшкан кылмыштуулук менен күрөш башталды. Анын аягы эмне менен бүтөөрүн эми күтүп турушубуз керек. Бийликтин аракетинин жыйынтыгы мына ошо менен гана байланыштуу.
Өткөн жылы жайда Кара-Балтадагы уюшкан кылмыштуу топтун жетекчиси катары ички иштер органдарында катталган Алмаз Бокушев бир катар оор кылмыштарга шектелип кармалган. Бирок анын жактоочуларынын басымы менен ал үч күндөн кийин кайра абактан чыгарылган.
Мына ушундай абалдан улам, жакында мамлекет башчысы Роза Отунбаева коргоо кеңешинде тартип коргоо органдарын уюшкан кылмыштуулукка каршы токтоосуз чараларды көрүүгө чакырган. Ошондой эле Ички иштер министрлигинин жамааттык жыйналышында уюшкан кылмыштуулукка каршы өзгөчө чараларды көрүү маселеси жабык эшик артында талкууланган эле.