“Арай көз чарайда” анклавдар темасы талкууланды. Талкуунун катышуучулары: Баткен облусунун мурдагы губернатору Мамат Айбалаев, Транспорт жана байланыш министрлигинин алдындагы инвестициялык долбоорлорду ишке ашыруу тобунун директору Кубанычбек Мамаев, Баткенден тарых изилдөөчүсү Гыламидин Абдрахманов.
Мамат Айбалаев: Мен губернатор болуп турганымда чек ара маселесине өзгөчө көңүл бурчубуз. Ошол жердеги элдин менталитетин билиш керек. Баткен – бул коопсуздук жактан алганда эң маанилүү дубан. Чек ара боюнча жаңжалдарды болтурбоодогу орчундуу маселе – кадрдык саясат.
Анклавдардын тегерегиндеги кыргызстандык айылдарга, чек арадагы жашоочуларга курал берүүнү колдойм. Мен бул боюнча убагында сунуш киргизгем, бирок болбой коюшкан.
Ар бир айылда мергенчилер бар. Ал мергенчилерди расмий түрдө жумушка алып, курал бериш керек. Албетте баарына берилбейт, кылмышкерлерге берилбейт, өзүнүн эрежелери болот.
Ага кошумча адекваттуу чараларды колдонгом. Эгерде Исфара районунда бир кыргызстандык камалса, мен “экөөнү камайсыңар” деп буйрук берчүмүн, ачык эле айтайын.
“Азаттык”: Бул чек арадагы кырдаалды ырбатып жибербейби?
Мамат Айбалаев: Жок, эч качан. Кырдаалды адатта 3-4 киши курчутат. Ошол бузукуларга катуу чаралар көрүлүш керек.
Угарман: Чек ара кызматында былгып жаткан коррупция бар. Жоокерлердин абалы өтө төмөн. Айрым структуралар түштүккө көчүш керек эле: Коргоо министрлиги, Чек ара, Өзгөчө кырдаалдар министрлиги. Бирок андай болмок турсун, чек ара быйыл кайра көчүп кетти.
Гыламидин Абдрахманов: Абал чындап эле өтө оор. Сөзсүз түрдө эле бир окуя болуп кеткенге чейин күтпөш керек. Атайын ырбатыш үчүн жасалган аракеттер да болушу ыктымал. Байкап туруш керек да. Кадр маселеси боюнча, чек ара маселелери бар, облустун жетекчилигине сөзсүз ошол элди-жерди билген гана адам коюлушу керек. Негизгиси жергиликтүү жана борбордук бийлик чек ара маселесинде боштук кылып жатышат.
Кубанычбек Мамаев: Чек ара чырларын чечүүдө жол чоң ролду ойнойт. Траспортту каттам үзгүлтүксүз болушу камсыздалышы керек. Мына Сох курулду, Айгүл Таш-Согменттин ортосундагы жол каралаган, Согменттен Чарбакка өтүп, Чарбактан Таян жакка өтө турган. Сохту айланып өткөн жол бүттү. Калгандарды “проектный отметкага” жеткирүү калды.
Мамат Айбалаев: Мен губернатор болуп турганымда чек ара маселесине өзгөчө көңүл бурчубуз. Ошол жердеги элдин менталитетин билиш керек. Баткен – бул коопсуздук жактан алганда эң маанилүү дубан. Чек ара боюнча жаңжалдарды болтурбоодогу орчундуу маселе – кадрдык саясат.
Анклавдардын тегерегиндеги кыргызстандык айылдарга, чек арадагы жашоочуларга курал берүүнү колдойм. Мен бул боюнча убагында сунуш киргизгем, бирок болбой коюшкан.
Ар бир айылда мергенчилер бар. Ал мергенчилерди расмий түрдө жумушка алып, курал бериш керек. Албетте баарына берилбейт, кылмышкерлерге берилбейт, өзүнүн эрежелери болот.
Ага кошумча адекваттуу чараларды колдонгом. Эгерде Исфара районунда бир кыргызстандык камалса, мен “экөөнү камайсыңар” деп буйрук берчүмүн, ачык эле айтайын.
Талкууну толугу менен бул жерден угуңуз:
“Азаттык”: Бул чек арадагы кырдаалды ырбатып жибербейби?
Мамат Айбалаев: Жок, эч качан. Кырдаалды адатта 3-4 киши курчутат. Ошол бузукуларга катуу чаралар көрүлүш керек.
Угарман: Чек ара кызматында былгып жаткан коррупция бар. Жоокерлердин абалы өтө төмөн. Айрым структуралар түштүккө көчүш керек эле: Коргоо министрлиги, Чек ара, Өзгөчө кырдаалдар министрлиги. Бирок андай болмок турсун, чек ара быйыл кайра көчүп кетти.
Гыламидин Абдрахманов: Абал чындап эле өтө оор. Сөзсүз түрдө эле бир окуя болуп кеткенге чейин күтпөш керек. Атайын ырбатыш үчүн жасалган аракеттер да болушу ыктымал. Байкап туруш керек да. Кадр маселеси боюнча, чек ара маселелери бар, облустун жетекчилигине сөзсүз ошол элди-жерди билген гана адам коюлушу керек. Негизгиси жергиликтүү жана борбордук бийлик чек ара маселесинде боштук кылып жатышат.
Кубанычбек Мамаев: Чек ара чырларын чечүүдө жол чоң ролду ойнойт. Траспортту каттам үзгүлтүксүз болушу камсыздалышы керек. Мына Сох курулду, Айгүл Таш-Согменттин ортосундагы жол каралаган, Согменттен Чарбакка өтүп, Чарбактан Таян жакка өтө турган. Сохту айланып өткөн жол бүттү. Калгандарды “проектный отметкага” жеткирүү калды.
