ХАМАС радикал тобунун колунда барымтада калган адамдарды бошотуу боюнча сүйлөшүүлөрдө ортомчулук кылып жаткан Катар Израилге 25-ноябрда бошотула турган 13 адамдын тизмесин берди. Тизмеде аялдар менен балдар бар.
ХАМАС (АКШ менен Европада террордук топ деп таанылган) бир күн мурда 13 израилдикти барымтадан бошоткон. Анын ичинде 34 жаштан 85 жашка чейинки тогуз аял, эки жаштан тогуз жашка чейинки төрт бала эркиндикке чыкты. Бошотулган аялдардын бири мурдараак каза болду деп кабарланган.
Бошотулгандар учурда Израилде ооруканада дарыланып жатат. Маалымат каражаттары алардын абалы канааттандырарлык экенин билдиришти.
Таиланддын бийлиги 24-ноябрда бошотулган 11 жаранынын аты-жөнүн жарыялады. Барымтадан бошотулгандардын ичинде Филиппиндин жараны да бар. Булар Израилде иштеп жүрүп барымтага алынган. Таиланддын дагы 20 чакты жараны ХАМАСтын колунда кала берүүдө.
Кыргызстандыктар 24-ноябрь күнү алар Газадан Египет аркылуу Каир-Москва каттамы менен Москвага жеткирилип, мейманканага жайгаштырылды.
Тышкы иштер министрлигинин басма сөз кызматы бүгүн, 25-ноябрда билдиргендей аларды алып келүүгө Кыргызстандын Сауд Арабиядагы жана Орусиядагы элчиликтеринин кызматкерлери көмөктөшкөн.
Кыргызстандын Тышкы иштер министрлиги Орусия тарапка көмөктөшкөнү үчүн ыраазычылык билдирип, Газа тилкесинен кетүүнү каалаган мекендештерди эвакуациялоо уланарын кошумчалады.
15-ноябрда Газа тилкесинен Казакстандын 92 жараны жана алардын үй-бүлө мүчөлөрү эвакуацияланганы кабарланган.
Ишемби күнү кечинде АКШ менен Евробиримдикте тыюу салынган ХАМАС куралдуу тобу Израилде мурда барымтага алган 17 кишини эл аралык Кызыл чырым уюмуна өткөрүп берди. Анын ордуна Израил ар кандай кылмыштар үчүн соттолгон 39 палестиналыкты бошотконун маалымдады.
Ишембидеги туткун алмашуу иши буга чейинки төрт күндүк келишимдин экинчи бөлүгү болуп саналат. Бошотулгандардын арасында 13 израилдик жана төрт тайланддык жаран бар. Алдын ала маалыматтар боюнча, сегиз бала жана беш аял тууралуу сөз болуп жатат, алардын баарын ХАМАС 7-октябрда колго түшүргөн. Буга чейинки маалыматтарда боштондукка 14 израилдик чыгары айтылып жаткан.
"Гаарец" гезитинин жазганына караганда, алмашылган туткундардын арасында палестиндер тарабынан терракт жасоого шек саналып 2015-жылы кармалган Исрааа Жабис да бар. Аны Иордан дарыясынын батыш жээгинде полиция токтоткондо автоунаасындагы газ баллону жарылган. 31 жаштагы палестиналык ал аял дагы, аны токтоткон израилдик полиция кызматкери да оор жаракат алган. Исраа Жабистин машинасындагы газ баллон атайын жардырылганбы же бузулуп калып жарылып кеткенби - азырынча бир жактуу маалымат жок.
Бул жолку барымтадагыларды алмашуу түш ченде жүрөт делген болчу, бирок, ал түнкү он бирлерде ишке ашты. Сүйлөшүүлөргө Катар менен Египеттен тышкары, АКШнын президенти Жо Байден кошулганы белгилүү болду, бул тууралуу Ак үйдөн маалымдашты.
ХАМАС жалпысынан 240тай адамды барымтага алган. Алардын айрымдарын бошотуу аракети жума күнү эртең менен башталган Газа тилкесинде ок атуу токтоп, тынчтык режими киргизилгенден кийин ишке аша баштады. ХАМАС төрт күндүн ичинде 7-октябрда Израилдин түштүгүндө барымтага алынгандардын ичинен 50 адамды бошотууга убада берген. Израил өз кезегинде камакта жаткан 150 палестиналыкты, аялдар менен жашы жете электерди өткөрүп бермей болгон.
Бир катар мамлекеттер жана БУУ баштаган айрым эл аралык уюмдар Израилди Газа тилкесиндеги жайкын адамдарды, анын ичинде аялдар менен балдарды аябай, катаал согуштук иш-чараларды жүргүзгөнү үчүн сынга алышкан.
7-октябрда ХАМАСтын жоочулары Израилге кол салып, 1200 кишинин өмүрү кыйылган.
Ушундан кийин жөөт аскерлери Газа тилкесине сокку ура баштап, алардын адегенде абадан, андан кийин жердеги чабуулдарынан өлгөндөрдүн саны 13 миңден ашты. Алардын 6 миңге чукулу балдар, 3,5 миңдейи аялдар. ХАМАС көзөмөлдөгөн аймактын бийлиги берген бул сандарды көз карандысыз булактардан бышыктоо мүмкүн эмес.
ХАМАС (АКШ менен Европада терррордук деп таанылган) куралдуу тобу 26-ноябрда бошото турган барымтадагылардын кезектеги тобунун тизмеси Израил бийлигинин колуна тийди. Бул тууралуу жергиликтүү маалымат каражаттары премьер-министр Беньямин Нетаньяхунун кеңсесине таянып жазды. Израил менен экстремисттик топтун ортосунда түзүлгөн ок атышууну токтотуу режимине үч күн болду. Ишембиде хамасчылар туткундагы 17 адамды, ал эми Израил бийлиги түрмөдөгү 39 палестинди бошотту.
АКШ менен Европада терррордук деп таанылган ХАМАС уюмунун барымтасынан 26-ноябрга караган түнү бошотулган израилдиктердин абалы дурус. Бул тууралуу алар жеткирилген “Шиба” ооруканасынын балдар бөлүмүнүн башчысы Итай Песах билдирди.
"Бир топ убакыт зарыгып күткөндөн кийин, түнкү саат үч жарымдарда туткундан бошотулган 12 киши ооруканага которулду. Алар алгачкы медициналык кароодон өткөрүлдү. Ушунча күн туткунда отуруп, кандай азапты баштарынан өткөргөнү менен алардын бири да шашылыш медициналык жардамга муктаж эмес экенин кубануу менен айта алам. Алар канча зарыл болсо ошончо убакыт ооруканада кала алышат", - деди профессор.
Барымтадан бошотулган дагы бир аял Беэр-Шевадагы медициналык борборго жеткирилгенин, анын абалы орто оор деп мүнөздөлүп жатканы кабарланды.
Ал арада Израилдин бийлиги 26-ноябрда бошотула турган туткундардын тизмесин алды. Ал жактагы 13 кишинин арасында Американын да жарандары бар экенин жергиликтүү маалымат каражаттары жазышты. Тизмедегилердин жакындарына кабар берилгенин The Times of Israel басылмасы премьер-министр Биньямин Нетаньяхунун кеңсесине таянып кабарлады.
Келишимдин үзгүлтүккө учурап кала жаздады
25-ноябрдын кечинде Тель-Авивде ХАМАС радикал уюмунун барымтасындагы бардык туткундарды бошотуу талабы менен ири нааразылык акциясы өттү. Уюштуруучулардын эсебинде, ага 100 миңдей киши катышты. Ушундай эле митинг Иерусалимде дагы өттү.
Бул акциялардын башталышына Израил менен ХАМАС куралдуу тобунун ортосундагы макулдашууну ишке ашырууда чыккан маселелер түрткү болду. Жихадчылар Израилди макулдашуунун алкагында өз мойнуна алган милдеттенмелерин аткарбай жатат деген жүйө менен туткундардын экинчи тобун убагында бошотпой, бир нече саатка создуктурду.
Бир нече сааттан кийин гана Газа тилкесиндеги Кызыл Чырым уюмунун өкүлдөрүнө 17 туткунду өткөрүп берди. Алардын арасында 13 израилдик жана төрт чет өлкөлүк, тактап айтканда Тайланддын жарандары бар. Тайланддыктар Израилге убактылуу иштегени барып, барымтага түшүп калышкан.
Өз кезегинде Израил түрмөдөгү 39 палестинди, анын ичинде алты аялды жана 33 өспүрүм баланы бошоткону маалым болду. Элине кайткандардын арасында Мохаммад Сабах дагы бар.
"Бизди таңкы саат жетилерде алып кетишти. Саат ондордо макулдашуу түзүлүп, эми бизди кое берерин айтышты. Аябай күтүүсүз болду. Бирок абдан айтып бере алгыс, кубанычтуу сезимде болуп турабыз",- дейт өспүрүм.
Израилдин түрмөсүнөн бошотулгандарды Батыш жээкте жүздөгөн адамдар тосуп алышты. Өспүрүмдөрдү чогулгандар баштарына көтөрүп, көчөлөрдө жөө жүрүштү.
Гуманитардык жардам таркатылып жатат
Израил менен ХАМАС радикал уюмунун ортосунда АКШ, Катар жана Египеттин ортомчулугунда түзүлгөн макулдашууга ылайык, төрт күнгө ок атышуу токтотулат, ХАМАС радикал уюму 7-октябрда Израилде барымтага алган 220дан көп туткундун элүүcүн бошотот. Ал эми Израил өз кезегинде түрмөдөн 150дөй палестинди, негизинен аялдарды жана балдарды эркиндикке чыгарат. Андан тышкары Газа тилкесине күнүнө 200 жүк ташуучу унаа гуманитардык жардам жана төрт машине күйүүчү май киргизүүгө уруксат берилет. Эл аралык Кызыл Чырым уюмунун өкүлү Мамаду Соу алар гуманитардык жардамды таркатып жатканын билдирди.
Ок атышууну токтотуу режими күчүнө кирген 24-ноябрдан баштап Газа тилкесине 61 машине менен гуманитардык жардам киргизилди. Ошондой эле 129 литр күйүүчү май жеткирилди.
Макулдашуу күчүнө кирген биринчи күнү ХАМАС радикал уюму 13 израилдикти жана 12 чет өлкөлүктү бошоткон. Ал эми Израил түрмөдөгү 39 палестинди, негизинен аялдарды жана балдарды Кызыл Чырым уюмунун өкүлдөрүнө өткөрүп берген.
Жакынкы Чыгыштагы жаңжалдын чыңалышына ХАМАС куралдуу тобунун 7-октябрда Израилге кол салуусу түрткү болгон. Согушкерлер Израилдин калктуу конуштарына кирип барып, 1200 кишини жок кылган, 220дан көп адамды барымтага алып, Газа тилкесине чыгарып кеткен.
Буга жооп кылып, жөөт армиясы ХАМАСка каршы согуш жарыялап, аталган радикал уюмдун көзөмөлүндөгү Газа тилкесине адегенде абадан сокку уруп, кийин жердеги аскердик операциясын баштаган. Курчоодо калган палестин анклавынын саламаттык сактоо башкармалыгы билдиргендей, кеминде 15 миңдей киши набыт болду. Бул санды көз карандысыз булактардан ырастоо мүмкүн эмес.
Газа тилкесинде таза суу, тамак-аш, дары-дармек тартыш. Согуш башталганда Израил электр жарыгын берүүнү токтотуп, Газаны караңгылык каптады.