ХАМАС радикал кыймылы барымтадагы эки улгайган аялды бошотту. Буга чейин аталган топтун туткунунда 200дөн ашуун киши бар экени кабарланган. Израил армиясы - ЦАХАЛ 24-октябрга караган түнү Газа секторундагы экстремисттердин 400дөн ашуун жайына сокку урганын билдирди. Газанын бийлиги эки жарым жумадан бери уланып жаткан аба чабуулдардан 5000дей адамдын өмүрү кыйылганын кабарлады
ХАМАС куралдуу тобунун барымтасынан бошотулган 85 жаштагы израилдик аял Йохевед Лифшиц согушкерлер аны туткунга алган алгачкы күндөрү ур-токмокко алышканын айтты.
"Биз тозоктон өттүк. Мындай кырдаалга туш болорумду эч качан күткөн эмесмин", - деди Лифщиц Тель-Авивдеги ооруканалардын биринде журналисттер менен жолугушканда.
Ал кийинки эки апта экстремисттер ага жакшы мамиле кылышканын кошумчалады. Лифщиц менен 80 жаштагы Нурит Купер дагы бошотулду. Экөөнү тең ХАМАС радикал уюмунун жоочулары 7-октябрдагы кол салуу маалында Нир Оз айылынан күйөөлөрү менен кошо барымтага алышкан. Ал чабуулда 1400дөй кишинин өмүрү кыйылган. Лифшицтин айтымында, аны мотоциклге салып кетишкен:
“Мотоциклге өңөрүп кетишти, башым бир жагында, денем башка жагында калды. Жолдон балдар мени башка-көзгө койгулашты. Кабыргаларым сынган жок, бирок аябай ооруду. Дем алуум кыйын болду”.
Андан соң, израилдик аялдын айтымында, жоочулар аны туннелдер аркылуу белгисиз жакка алып барышкан. Лифшиц дарыгер келип, туткундагылардын саламаттыгын текшерип кеткенин кошумчалады.
Анын айтымында, Израил бийлиги кезинде ХАМАСтан тараган коркунучтарды олуттуу кабыл албай койгон. Жоочулардан коргоо үчүн курулган кымбат баалуу дубалдын деле эч кандай кереги тийген жок.
Лифшиц аларга күзөтчүлөр эмне жесе, ошол эле тамак-аш берилгенин, матрастарда укташканын кошумчалады.
"Атамдын абалы жакшы экенине ишенгим келет"
Жөөт тилинде сүйлөгөн аялдын сөздөрүн англис тилдүү маалымат каражаттарына анын кызы Шэрон которуп берип турду.
Туткундан бошотулган эки аялдын күйөөлөрү дагы эле барымтада. Алар менен кошо, израил бийлигинин маалыматына ылайык, 200дөн көп адам бар. Алардын канчасы чет өлкөлүк экени белгисиз.
Шэрондун айтымында, азыр атасынын кайда экенин билбейт. Анткени апасы менен атасын эки башка жакта кармап турушкан.
“Атам араб тилинде жакшы сүйлөйт. Ошондуктан ал жактагылар менен тил табыша алат. Ал Газадагы көп адамдарды билет. Анын абалы жакшы деп ишенгим келет”, - деген Шэрон атасы палестиндердин укуктарын коргоп жүргөнүн, “кошуналар менен ынтымакта болуш үчүн колунан келген аракетин көрүп келгенин” кошумчалады.
ХАМАС куралдуу тобу эки улгайган аял Катар жана Египеттин ортомчулугу менен "гуманитардык себептерден" улам бошотулганын билдирди. Аларды Газа тилкесинен чыгарып кетүүгө Эл аралык кызыл чырым уюму көмөктөшкөнү кабарланды. Өткөн жумада ХАМАС барымтадагы эки америкалык жаранды - Жудит Раанан менен анын кызы Наталини бошоткон. Буга чейин бир катар агенттиктер жакын арада туткундагы элүүдөй киши бошотулушу мүмкүн экенин жазышкан. Бул маалымат азырынча бышыктала элек.
Израил армиясы Газага сокку урууну улантууда
Израил армиясы ХАМАСтын 7-октябрдагы чабуулуна жооп кайтарып, Газа тилкесине абадан тынымсыз сокку урууда. Ошондой эле аймакты блокадага алып, суу жана электр энергиясын берүүнү токтоткон. Азыр аймакта гуманитардык абал оор.
“Чек арасыз дарыгерлер" уюму билдиргендей, ооруканаларда дары-дармек, медициналык каражаттар жетишсиз. Догдурлар ооруну сездирбей турган дарыларсыз эле операция жасоого мажбур болууда.
ХАМАС көзөмөлдөгөн сектордун Саламаттык сактоо министрлиги Израилдин операциясы башталгандан бери Газада 5 миңден ашуун киши каза тапканын кабарлады.
Ал эми ЦАХАЛ жердеги операциясын баштай элек. Израил армиясынын өкүлү Дэниел Хагари түшүндүргөндөй, азырынча алар саясий нускаманы күтүп жатышат. Ошол эле маалда Израил армиясы Газаны мурдагыдай эле бомбалай берерин билдирди.
24-октябрдын таңында таратылган маалыматка ылайык, радикал топтун Газа секторундагы 400дөн ашуун жайына сокку урулду, натыйжада бир топ жоочу жана бир нече кол башчылары набыт болду.
Би-Би-Синин кабарчысы Рушди Абу Алуф шейшембиге караган түнү израилдиктер Газанын түндүгүндөгү Хан-Юнис шаарына сокку урганын билдирди. Израилдин аскерлери жердеги операцияга даярдык көрүп, түндүк тараптагы бир миллиондон ашык тургунга дал ошол аймакка көчүүнү сунуштаган.
Израил менен ХАМАС радикал тобунун 18 күндөн бери уланып келаткан согушу эки тараптан 7 миң 200дөн ашуун кишинин өмүрүн кыйды. Бул тууралуу шейшембиде "Рейтерс" агенттиги маалымдады. Газа тилкесинде жана Иордан дарыясынын батыш жээгинде 5 миң 886 палестиналык каза тапканын Палестинанын Саламаттыкты сактоо министрлиги билдирди. Маркумдардын 5 миң 791и Газанын, калган 95и батыш жээктин тургундары. Анклавда 16 миң 297 киши жарадар болду.
Израилдин Саламаттыкты сактоо министрлиги 18-октябрда жаңжалда 1 миң 400 израилдик набыт болгонун кабарлаган.
Газаны көзөмөлдөгөн палестиналык согушкер уюм 7-октябрда Израилге кол салгандан кийин жөөт армиясы жооп иретинде тилкени блокадага алып, ХАМАСка каршы согуш жарыялаган. Таза суу, электр энергиясы, азык-түлүк, дары-дармек тартыш болуп жаткан Газаны гуманитардык апаат коркунучу тооруду.
Израилдин армиясы ХАМАСты толугу менен зыянсыздандырууну максат кыларын, тилкени бомбалоо уланарын эскертти.
24-октябрда Дүйнөлүк саламаттыкты сактоо уюму жарадарларга толуп калган Газадагы ооруканаларды медициналык каражаттар жана суюк отун менен камсыздоого шарт түзүү үчүн ок атышууну токтотууга чакырды. Бир күн мурда уюм анклавдын түштүгүндөгү төрт ооруканага жана Палестинанын Кызыл чырым уюмуна зарыл болгон медициналык буюмдар, каражаттар, дары-дармек жеткирилгенин билдирген. Бирок медицина кызматкерлери Газанын дарыгерлери өтө көп нерселерге муктаж экенин айтышууда.
Газа тилкесинде блокадада калган тургундар үчүн шейшемби күнү кечинде, 24-октябрда гуманитардык жардамдын төртүнчү партиясы келди. Бул тууралуу Reuters агенттиги Палестинадагы Кызыл жарым ай коомуна шилтеме кылып жазды. Ага ылайык, Египет аркылуу дары-дармек, азык-түлүк жана суу жүктөлгөн сегиз машина чек арадан өттү.
Мунун алдында Дүйнөлүк саламаттыкты сактоо уюму жарадарларга толуп калган Газадагы ооруканаларды медициналык каражаттар жана суюк отун менен камсыздоого шарт түзүү үчүн ок атышууну токтотууга чакырган. Бир күн мурда уюм анклавдын түштүгүндөгү төрт ооруканага жана Палестинанын Кызыл жарым ай уюмуна зарыл болгон медициналык буюмдар, каражаттар, дары-дармек жеткирилгенин билдирген. Бирок Газанын дарыгерлери өтө көп нерселерге муктаж экени айтылып жатат.
Ал арада БУУнун баш катчысы Антониу Гутерриш Газада “эл аралык гуманитардык мыйзамдын” бузулуп жатышына камтамасын билдирди.
Шаршембиде Израилдин соккусунан Газадагы Хан Юнис шаарында кеминде 10 киши мүрт кетти, ондогону жараланды. Күбөлөр менен аман калгандар буга чейин мындай кубаттуу жарылууну укпаганын "Рейтерс" агенттигинин кабарчысына айтып беришти.
Маалыматтарга караганда, Израил тилкеге чабуулдарын күчөтүп жатат. Газанын Саламаттыкты сактоо министрлиги 24-октябрда бир түндө эле жөөт аскерлеринин соккуларынан 700дөн көп палестиналык набыт болгонун билдирген.
Шейшембинин кечинде Израилдин борбор шаары Тел-Авив Газа тараптан аткылоого туш болгонун, беш киши жараат алганын The Jerusalem Post гезити кабарлаган.
"Жарык өчсө бейтаптарды куткара албай калабыз"
Шейшембинин кечинде Газа секторуна гуманитардык жардамдын төртүнчү партиясы жеткирилди. Палестинанын Кызыл жарым ай уюму бул жолку гуманитардык кербендеги беш машинага таза суу, экөөнө азык-түлүк, сегизинчисине дары-дармек жүктөлгөнүн маалымдады.
Газаны көзөмөлдөгөн ХАМАС уюмунун жоочулары 7-октябрда Израилге кол салгандан кийин жөөт армиясы жооп иретинде тилкени блокадага алып, палестиналык радикал топко каршы согуш жарыялаган. Таза суу, электр энергиясы, азык-түлүк, дары-дармек тартыш болуп жаткан Газанын эки миллиондон ашуун тургунун гуманитардык апаат коркунучу тооруду.
24-октябрда Дүйнөлүк саламаттыкты сактоо уюму жарадарларга толуп калган Газадагы ооруканаларды медициналык каражаттар жана суюк отун менен камсыздоого шарт түзүү үчүн ок атышууну токтотууга чакырган. Ага чейин уюм анклавдын түштүгүндөгү төрт ооруканага жана Палестинанын Кызыл жарым ай уюмуна зарыл болгон медициналык каражаттар, дары-дармек жеткирилгенин билдирген.
Бирок Газадагы Насер медициналык комплексинин директору Нахед Абу Тайма алар дагы көп нерселерге муктаж экени айтат:
"Реанимация, хирургия бөлүмдөрүндөгү бардык жабдык, аппараттар электр менен иштейт. Электр энергиясы токтоп калса, жандандыруу бөлүмүндө оор абалда жаткан бейтаптарыбызды өлүмгө өкүм кылгандай болуп калабыз".
Гуманитардык жардам тилкеге 21-октябрда Египет менен чек арадагы Рафах пункту аркылуу жеткириле баштаган. Ага чейин тараптар жүктү текшерүү процедуралары боюнча мунаса таба албай, кийин Рафах шаарынын бомбаланышынан улам гуманитардык кербен Египетте бир нече күн туруп калган.
Израил Гутерриштин сөзүнө нааразы болууда
Шейшембиде БУУнун Коопсуздук кеңешинде сүйлөгөн уюмдун баш катчысы Антониу Гутерриш Израил менен ХАМАС ортосундагы куралдуу жаңжалда карапайым эл корголууга тийиш деп белгиледи:
"Газада эл аралык гуманитардык мыйзамдын бузулуп жатышына күбө болуудабыз. Мени бул терең тынчсыздандырат. Так айтып коюш керек: куралдуу жаңжалда бир да тарап эл аралык гуманитардык мыйзамдан жогору боло албайт".
Баш катчы ХАМАСтын кол салуусу “жок жерден болгон жок, палестиналыктар 56 жылдан бери муунткан оккупацияга дуушар болуп келатат”, деп айтып, “палестин элинин азап чегүүсү ХАМАСтын үрөй учурган чабуулун актабайт, ошол эле учурда коркунучтуу жортуул дагы палестин элинин коллективдүү жазаланышын актабайт”, - деп кошумчалады.
Израилдин БУУдагы элчиси, анын артынан өлкөнүн Тышкы иштер министрлиги Гутерриштин отставкасына чакырышты. Тышкы саясий мекеме баш катчынын кол салуу “жок жерден болгон жок” деген сөздөрү “терроризмди актоого барабар” деп эсептейт.
Соңку маалыматтарга караганда, Израил менен ХАМАС радикал тобунун 19 күндөн бери уланып келаткан согушу эки тараптан 7 миң 200дөн ашуун кишинин өмүрүн кыйды.
Палестин тарап Израилдин соккуларынан 5 минден көп газалык каза тапканын, 16 миңден ашыгы жараланганын билдирди.
Израилдин Саламаттыкты сактоо министрлиги 18-октябрда жаңжалда 1 миң 400 израилдик набыт болгонун кабарлаган. 200го чукул киши, арасында чет өлкөлүктөр жоочулардын барымтасында кармалууда.