Расмий Москва менен "Талибандын" ортосунда түз байланыш бар экенин орус президентинин Ооганстан боюнча атайын чабарманы Замир Кабулов биринчи жолу декабрь айында айткан.
Анда Кабулов мунун жүйөсүн “талибдердин кызыкчылыгы Орусиянын “Ислам мамлекети” тобуна каршы күрөшүү боюнча кызыкчылыгына объективдүү түрдө шайкеш келгени” менен түшүндүргөн.
Замир Кабулов Ооганстан боюнча атайын өкүлдүн кызматы менен катар Тышкы иштер министрлигинин Экинчи Азия департаментинде директорлук кызматын да аркалайт. Ал Орусия “Талибан” менен мындан бир нече жыл мурда эле байланыш орнотконун бул аптада Ташкент конференциясынан кийин да кайрадан ырастады.
Атайын өкүл мындай кадамдын зарылдыгын “Ооганстандагы орусиялык жарандар менен мекемелердин коопсуздугуна кепилдик алуу” максаты менен түшүндүрдү.
Кабулов бул байланыштардын калган чоо-жайын айтуудан баш тартты. ТАСС агенттиги менен маегинде ал эгер талибдер ооган өкмөтү менен түз сүйлөшүүлөрдү баштаса, Орусия "Талибан" кыймылын БУУнун санкциялык тизмесинен чыгарууга каршы болбосун да кошумчалады.
Орусия “Талибан” эми расмий Кабул менен түз сүйлөшүүгө барат деп үмүттөнүп тургандай:
- Мурда БУУнун Коопсуздук кеңешинде чечимдер кабыл алынган. Аларды эч ким жокко чыгара элек. Ал чечимдерде талибдерге Ооганстандын Конституциясын таануу, террорчулар менен байланыштан, ооган маселесин күч менен чечүү аракетинен баш тартуунун негизинде ооган өкмөтү менен сүйлөшүү чакырыгы ташталган. Менимче, эгер талибдер сүйлөшүү столуна олтурса, бул автоматтык түрдө алар ушул курсту карманууга даярдыгын билдирет, - деди Ташкент конференциясында ал жерге орус делегациясын баштап барган тышкы иштер министри Сергей Лавров.
Ал Орусиянын Ооганстан боюнча “олуттуу сүйлөшүү” баштоо жөнүндө сунушун Вашингтон азырынча жоопсуз калтырганын да эске салды.
Москва АКШ менен НАТОнун Ооганстандагы аскердик аракеттерине сын көз карашта. Америка болсо азыр “Талибанды” Орусия да колдоп жатабы деп шек санап турат.
Өткөн аптада эле америкалык күчтөрдүн Ооганстандагы командачысы, генерал Жон Николсон (John W. Nicholson) "Москва “Талибанга” курал жана каржы жагынан жардам берет" деген оюн билдирди. Ал Би-Би-Си менен маегинде төмөнкүлөрдү белгиледи:
- Биз Орусиянын (Ооганстандагы) туруктуулукту бузуу аракеттерине күбө болуп келдик. Алар “Ислам мамлекети” тобунун бул жердеги күчтөрүнүн санын көбөйтүп айтышат.
Муну өз кезегинде “Талибандын” аракеттерин, “Талибанга” кайсы бир деңгээлде колдоо көргөзүүсүн акташ үчүн пайдаланып жатышат. Алардын ("Талибанга" көргөзүлгөн) колдоосун чынын айтканда эсептеш кыйын. Биздин кеңселерибизге ооган лидерлери курал-жарактарды алып келип, "муну “Талибанга” орусиялыктар берди" деп айтышкан учурлар болду. Алар Ооганстан менен чек арада (Тажикстанда) "контртеррористтик" деген машыгууларды өткөрдү. Орусиянын аракеттеринен биз буга чейин көргөндөй, ошол машыгууларга алынып келген жарак-жабдыктардын бир бөлүгү калтырылат жана алар чек арадан өтүп кетүүгө мүмкүнчүлүгү бар. Маселе - орусиялыктар Ооганстанда терроризмдин жайылышын "Талибанды" колдоо үчүн пайдаланганында. Бул албетте, өлкөнү, АКШ менен НАТОнун аракеттеринин туруктуулугун бузат.
Орусиянын Кабулдагы элчилиги америкалык генералдын жогорудагы айткандарын “ушак” жана “эч негисиз” деп атаган.
Ооган президенти Ашраф Гани акыркы ирет өткөн айда Кабулдагы конференцияда "Талибанды" сүйлөшүүгө чакырган эле.
Анда Гани "Талибан" тынчтык сүйлөшүүлөрүнө кошулуп, ооган өкмөтүн таанып, мыйзам үстөмдүгүнө көнсө, аны саясий күч катары таанууну сунуш кылган. Бирок "Талибан" сунушка сыртын салып, "сүйлөшүү үчүн адегенде өлкөдөн чет элдик күчтөр кетиши керек" деген мурдагы шартын кайталады.
Расмий Кабул "Талибанга" башка өнөктөштөрү, анын ичинде АКШ да колдогон тынчтык жараянды сунуш кылган акыркы бир айдан бери эле Ооганстандын ар кайсы аймактарында кол салуулардан ондогон кишинин өмүрү кыйылды.
