Өткөн жылдын статистикалык маалыматына караганда, өлкөдө 2 миң 830 өрт кырсыгынын кесепетинен 119 млн. сомдук материалдык байлык күйүп жок болгон. Ошондой эле өрт өчүрүүчүлөр кырсыктан 200 адамдын өмүрүн арачалап сактап калышкан.
Чукул кырдаалдар министрлигинин өрттөн сактоо башкармасынын улук инспектору Болот Ногойбаевдун айтымында, бардык катталган өрт кырсыктары коопсуздукту сактабагандыктан чыгып, миллиондогон сомдук чыгымга учураткан. Өлкөнүн өрт өчүрүүчүлөр кызматынын аркасы менен 5 млрд. сомдук материалдык байлыктар сакталып калган:
- Тамеки чегип, калдыгын өчүрбөй ыргытуудан, ширеңке чагып, өчүрбөй таштоодон өрттүн 24 пайызы, электр жабдууларын жана аспаптарын пайдаланууда өрткө каршы эрежелерди бузгандыктан 30 пайызы, балдардын от менен ойноп, шоктугунан кырсыктын 9-10 пайызы жана меш салдырганда же пайдаланганда өрт коопсуздугунун эрежелерин сактабагандыктан 8 пайызы чыгып турат. 3 жылдан бери өкмөттүн ишкерлерди коргоо боюнча токтомунун негизинде өрт коопсуздугуна байланыштуу текшерүү да чектелип, алар өздөрүн өздөрү биле баштады. Ошентсе да 3 миңдей ишкерлерге акчалай айып салып, өрттөн сактануу керектигин эске салдык. 15 миңдей электр жабдууларын убактылуу токтоттук.
Өрткө каршы күрөшүү милдетин аркалаган мекеме эгемендүүлүктүн жылдарында бир дагы жаңы өрт өчүрүүчү машина алган эмес. Былтыр гана өкмөт 242 млн.сом каражат бөлүп, атайын жабдылган 6 автоунаа сатып алышкан. Ага чейин Кеңеш доорунан калган унаа, жабдууларды оңдоп түздөп эптеп кырдаалдан чыгып келишкен.
Өрт өчүрүүчү жоокерлердин айлык акылары 2-3 миң сом болгондуктан өмүрүн тобокелге салып, бул тармакта иштөөгө дилгир жаштар деле арбын эмес.
Чынында “тилсиз жоо” аталган өрт кырсыгынан сактануу иш-чаралары солгундап бараткандай сезилет. Учурда кыш өкүм сүрүп, отун, көмүр кымбат болгондуктан өлкө тургундары турак жайын электр энергиясы менен жылытып, айрымдары колдо жасалган электр жабдууларын колдонушат.
Ошондон улам жаңы жылдын алгачкы күндөрүндө эле Бишкектен электр жылыткычтарынан чыккан өрт кырсыгынан 3 адам каза болгон. Бул тууралуу “Азаттыкка” өрттөн сактоо башкармасынын борбордук байланыш бөлүмүнүн улук кызматкери Гүлбайра Молдакматова билдирди.
Ал эми Бишкектин Ак-Өргө жаңы конушунун тургуну Мунара Абдрашитованын айтымында, өрт чыккан учурда өрт өчүрүүчүлөр убагында келбейт, келсе дагы суу түтүктөрү жетпей, же жабдуулары начар иштейт:
- 101ге чалсаң, ар дайым бошобойт. Алса дагы оң жооп бербейт. Биздин Ак-Өргө конушунда бир нече ирет өрт чыгып, өрт өрүрүүчүлөр убагында келбей, күйүп бүткөндө келишкен. Буга бир коңшубуздун мончо, сарайы өрттөнүп, экинчи коңшунун үйү күйүп, ымыркай баласы да күйүп өлгөнү толук далил болуп берет. Өрт өчүрүүчүлөр өтө начар иштеп жатышат.
Былтыр Кемин районунда эле 300 гектар дан эгини өрт кырсыгынан улам күйүп кеткен. Мурдагы жылы Бишкекте «Бител» компаниясынын имаратынан өрт чыгып, чатыры күйүп, болжол менен 250 миң долларлык зыян тартышкан. Ошондой эле Бишкектеги «Турбаза» өрттөнгөндө эле 475 млн. сомдук материалдык чыгым болгон.
Өткөн жылы 4 миңге чукул эл чарба объектилери текшерилсе, ошонун 70-80 пайызынын өрткө каршы чаралары, шаймандары учур талабына жооп берген эмес.
Кыргызстанда өрт өчүрүүчү шаймандар, жабдуулар жасалбайт. Алар Орусияда жана башка чет өлкөлөрдө чыгарылып, баалары да кымбат болгондуктан, Кыргызстандагы мекеме-ишканалар сатып алууга чамасы жетпей турат.
Учурда Кыргызстанда 261 өрт өчүрүүчү машина болсо, анын 237си өз иш мөөнөтүн эчак өтөп бүткөн. Ошондо 20 машина гана толук пайдаланууга жарактуу. Ошол керектен чыгып, иштөө мөөнөтү бүтүп калган 261 машинанын 170ин оңдоп-түздөп, эптеп пайдаланып келатышканы - айла кеткендеги жорук.
Кеңеш доорунда жылына Кыргызстанга 5-6 жаңы машина бөлүнүп турчу. Атайын кийимдер жана жабдуулар өрт өчүрүүчү жоокерлерде жетишсиз. Мындай кийимдер менен жоокерлердин 30-40 пайызы камсыз болгону менен, алар деле керектен чыгып баратат. Быйыл элүүдөн ашуун жаңы машина келет дешип, өрт өчүрүүчүлөр үмүттөнүп, өкмөткө ишенип турушат.
Чукул кырдаалдар министрлигинин өрттөн сактоо башкармасынын улук инспектору Болот Ногойбаевдун айтымында, бардык катталган өрт кырсыктары коопсуздукту сактабагандыктан чыгып, миллиондогон сомдук чыгымга учураткан. Өлкөнүн өрт өчүрүүчүлөр кызматынын аркасы менен 5 млрд. сомдук материалдык байлыктар сакталып калган:
- Тамеки чегип, калдыгын өчүрбөй ыргытуудан, ширеңке чагып, өчүрбөй таштоодон өрттүн 24 пайызы, электр жабдууларын жана аспаптарын пайдаланууда өрткө каршы эрежелерди бузгандыктан 30 пайызы, балдардын от менен ойноп, шоктугунан кырсыктын 9-10 пайызы жана меш салдырганда же пайдаланганда өрт коопсуздугунун эрежелерин сактабагандыктан 8 пайызы чыгып турат. 3 жылдан бери өкмөттүн ишкерлерди коргоо боюнча токтомунун негизинде өрт коопсуздугуна байланыштуу текшерүү да чектелип, алар өздөрүн өздөрү биле баштады. Ошентсе да 3 миңдей ишкерлерге акчалай айып салып, өрттөн сактануу керектигин эске салдык. 15 миңдей электр жабдууларын убактылуу токтоттук.
Өрткө каршы күрөшүү милдетин аркалаган мекеме эгемендүүлүктүн жылдарында бир дагы жаңы өрт өчүрүүчү машина алган эмес. Былтыр гана өкмөт 242 млн.сом каражат бөлүп, атайын жабдылган 6 автоунаа сатып алышкан. Ага чейин Кеңеш доорунан калган унаа, жабдууларды оңдоп түздөп эптеп кырдаалдан чыгып келишкен.
Өрт өчүрүүчү жоокерлердин айлык акылары 2-3 миң сом болгондуктан өмүрүн тобокелге салып, бул тармакта иштөөгө дилгир жаштар деле арбын эмес.
Чынында “тилсиз жоо” аталган өрт кырсыгынан сактануу иш-чаралары солгундап бараткандай сезилет. Учурда кыш өкүм сүрүп, отун, көмүр кымбат болгондуктан өлкө тургундары турак жайын электр энергиясы менен жылытып, айрымдары колдо жасалган электр жабдууларын колдонушат.
Ошондон улам жаңы жылдын алгачкы күндөрүндө эле Бишкектен электр жылыткычтарынан чыккан өрт кырсыгынан 3 адам каза болгон. Бул тууралуу “Азаттыкка” өрттөн сактоо башкармасынын борбордук байланыш бөлүмүнүн улук кызматкери Гүлбайра Молдакматова билдирди.
Ал эми Бишкектин Ак-Өргө жаңы конушунун тургуну Мунара Абдрашитованын айтымында, өрт чыккан учурда өрт өчүрүүчүлөр убагында келбейт, келсе дагы суу түтүктөрү жетпей, же жабдуулары начар иштейт:
- 101ге чалсаң, ар дайым бошобойт. Алса дагы оң жооп бербейт. Биздин Ак-Өргө конушунда бир нече ирет өрт чыгып, өрт өрүрүүчүлөр убагында келбей, күйүп бүткөндө келишкен. Буга бир коңшубуздун мончо, сарайы өрттөнүп, экинчи коңшунун үйү күйүп, ымыркай баласы да күйүп өлгөнү толук далил болуп берет. Өрт өчүрүүчүлөр өтө начар иштеп жатышат.
Былтыр Кемин районунда эле 300 гектар дан эгини өрт кырсыгынан улам күйүп кеткен. Мурдагы жылы Бишкекте «Бител» компаниясынын имаратынан өрт чыгып, чатыры күйүп, болжол менен 250 миң долларлык зыян тартышкан. Ошондой эле Бишкектеги «Турбаза» өрттөнгөндө эле 475 млн. сомдук материалдык чыгым болгон.
Өткөн жылы 4 миңге чукул эл чарба объектилери текшерилсе, ошонун 70-80 пайызынын өрткө каршы чаралары, шаймандары учур талабына жооп берген эмес.
Кыргызстанда өрт өчүрүүчү шаймандар, жабдуулар жасалбайт. Алар Орусияда жана башка чет өлкөлөрдө чыгарылып, баалары да кымбат болгондуктан, Кыргызстандагы мекеме-ишканалар сатып алууга чамасы жетпей турат.
Учурда Кыргызстанда 261 өрт өчүрүүчү машина болсо, анын 237си өз иш мөөнөтүн эчак өтөп бүткөн. Ошондо 20 машина гана толук пайдаланууга жарактуу. Ошол керектен чыгып, иштөө мөөнөтү бүтүп калган 261 машинанын 170ин оңдоп-түздөп, эптеп пайдаланып келатышканы - айла кеткендеги жорук.
Кеңеш доорунда жылына Кыргызстанга 5-6 жаңы машина бөлүнүп турчу. Атайын кийимдер жана жабдуулар өрт өчүрүүчү жоокерлерде жетишсиз. Мындай кийимдер менен жоокерлердин 30-40 пайызы камсыз болгону менен, алар деле керектен чыгып баратат. Быйыл элүүдөн ашуун жаңы машина келет дешип, өрт өчүрүүчүлөр үмүттөнүп, өкмөткө ишенип турушат.
