- Үсөн мырза, Жогорку Кеңеште «Аскар Акаевдин доорунда президенттик администрацияда 5 миң доллар алса, азыр 15 миң доллар алышчу болду» деп айтылган пикирге оюңуз кандай?
- Кабай Карабеков ушул сөзүн аныктап берчү болсо мен администрациянын жетекчиси катары ар бир соттун алдында жооп беришке даярмын.
- Сиздин күйөө балаңыздын наркобарон катары Карасуу шаарындагы окуялардын башында турганы ыраспы?
- Ал Акаевдин командасынын жазган кагаздары. Анын баарын биз аныктадык. Алар айласы кетип, ар нерсени айтып атат. Эгерде наркобарон болчу болсо анда күйөө баламды отургузуш керек. Эгер мен аны коргогон болсом, анда мени да отургузуш керек.
- Коомчулуктун мурдагы бийликтин кадрларын тазалоо талабына кошула аласызбы?
- Арасында анча-мынча бар. Кыргызстан кадрга өтө бай эмес. Бардыгын бул Акаев менен иштеди эле, анын арыгын чапты эле деп бирден бошото берсек Кыргызстанда иштей турган киши калбайт. Мына ушул Акаевдин кадрларын жоюш үчүн, биз кадрларды даярдашыбыз керек. Бизге бир жылбы, эки жылбы керек. Ошонун ичинде кадрларды карашыбыз керек, андан кийин эл тынчсызданган кадрлардын көпчүлүгүн бошотуп, ордуна кыргыздын мыкты атуулдарынан коебуз. Бүгүнкү күндө сен Акаевдин куйругусуң, кет деп баарын айдаганда туура болбой калат. Себеби ал дагы бир мезгилде Акаевдин эмес мамлекеттин кызматын аткарган. Арасында катачылык бар, бардыгын жакшы билбейбиз. Себеби биз дагы кийинки мезгилдерде кадр тандоодо 10-15 жылдап сыртта калганбыз. Ошого карата сунуш кылган кадрларга макул болгон жагыбыз бар. Аны биз түшүнөбүз, аларды бат эле арабыздан жылдырууга чара көрөбүз.
- Азыркы бийлик коррупциядан арылчудайбы?
- Акыркы алты айдын ичинде мамлекеттик бюджетке 800 миллиондон ашык кошумча киреше кирди. Мунун бардыгы мурун чөнтөкө кетип жүргөн. Oшол акча бүгүн пенсияга кошулду. Төмөнкү даражадагы курамга – милицияга, мугалимдерге 50 пайызга чейин коштук. Биздин оюбуз бар жаңы жалдан баштап айлык акыны, пенсияны 50 пайызга көтөрөбүз деген. Ошол боюнча бир топ комиссия иштеди. Бир жылдын ичинде 5 миллиардга чейин кошумча киреше киргизебиз деген ой болуп атат. Ошонун үстүндө иштеп атабыз. 5 млрд. деген акча оңой эмес. Эгер ошол акчаны кошумча киргизчү болсок, 50 пайызга бардык айлыкты, пенсияны көтөрүүгө мүмкүнчүлүк болот.
- Өлкөдө жылыш болбой жаткандыгынын негизги себеби эмнеде?
- Буга дагы негизги себеп бар. Бүгүн жергиликтүү айыл өкмөттөрү, администрациялар боюнча кабыл алынган закон боюнча биз бүгүн иштей албай атабыз. Губернаторду дайындаш үчүн бүткүл айыл өкмөтүнөн депутаттарды чакырыш керек. Мисалы, Жалалабат облусунун бүткүл айыл өкмөтүнүн депутаттарын чакырсаң 2 миңден ашык болот. 2 миң киши менен маселени чечүүгө болобу? Ошон үчүн законго жакында өзгөртүү киргиздик, президент кол койгондон кийин райондун, облустун жетекчилерин толук кандуу жетекчи катары дайындайт президент. Андан кийин ошол жетекчилер өзүнүн тегерегиндеги туyра эмес иш жүргүзгөн адамдарды өздөрү тазалайт. Баарын эле республикалык администрация, же президент тазалашы кыйын.
- Азыркы куралып аткан кыргыз өкмөтүнүн мындан ары жакшы, өндүрүмдүү иштеп кетишине ишенич барбы?
- Бар. Себеби бүгүнкү күндө өкмөттүн курамына сунуш кылынган кадрлардын көпчүлүгү өзүнүн өндүрүштүк тармагын жакшы түшүнгөн адистерди сунуш кылып атабыз. Акаевдин мезгилиндегидей врачты айыл чарбасына, айыл чарба адисин медицинага койгон жерибиз жок. Ошол адистикте иштеп, бышкан кадрларды сунуш кылып атабыз. Биздин үмүтүбүз бар иштеп берет деген. Ошондой талапты коебуз аларга.
- Сиздин көз карашта облустарды жоюу максатка ылайыктуубу?
- Облустарды жоюу боюнча маселе бизден эле эмес, эл, адистер тарабынан дагы коюлган. Бирок президент кийинки мезгилде баарын топтоп, өкмөт менен бирдикте кеңешти. Азыркы күндө облустарды жоюунун кереги жок, алар менен иштешишибиз керек. Экинчиден, мамлекетте өтө көп чоң жумушсуздук бар, 15 жылда экономикалык артка кетүү болду. Мына ушуларды жолго салып, өндүрүш тармактарыбызды кайра ишке киргизгенден кийин, ошондо облус керек эмес деген талап болчу болсо, анда облусту жоебуз деген пикирге келдик.
- Маегиңизге ыракмат!
- Кабай Карабеков ушул сөзүн аныктап берчү болсо мен администрациянын жетекчиси катары ар бир соттун алдында жооп беришке даярмын.
- Сиздин күйөө балаңыздын наркобарон катары Карасуу шаарындагы окуялардын башында турганы ыраспы?
- Ал Акаевдин командасынын жазган кагаздары. Анын баарын биз аныктадык. Алар айласы кетип, ар нерсени айтып атат. Эгерде наркобарон болчу болсо анда күйөө баламды отургузуш керек. Эгер мен аны коргогон болсом, анда мени да отургузуш керек.
- Коомчулуктун мурдагы бийликтин кадрларын тазалоо талабына кошула аласызбы?
- Арасында анча-мынча бар. Кыргызстан кадрга өтө бай эмес. Бардыгын бул Акаев менен иштеди эле, анын арыгын чапты эле деп бирден бошото берсек Кыргызстанда иштей турган киши калбайт. Мына ушул Акаевдин кадрларын жоюш үчүн, биз кадрларды даярдашыбыз керек. Бизге бир жылбы, эки жылбы керек. Ошонун ичинде кадрларды карашыбыз керек, андан кийин эл тынчсызданган кадрлардын көпчүлүгүн бошотуп, ордуна кыргыздын мыкты атуулдарынан коебуз. Бүгүнкү күндө сен Акаевдин куйругусуң, кет деп баарын айдаганда туура болбой калат. Себеби ал дагы бир мезгилде Акаевдин эмес мамлекеттин кызматын аткарган. Арасында катачылык бар, бардыгын жакшы билбейбиз. Себеби биз дагы кийинки мезгилдерде кадр тандоодо 10-15 жылдап сыртта калганбыз. Ошого карата сунуш кылган кадрларга макул болгон жагыбыз бар. Аны биз түшүнөбүз, аларды бат эле арабыздан жылдырууга чара көрөбүз.
- Азыркы бийлик коррупциядан арылчудайбы?
- Акыркы алты айдын ичинде мамлекеттик бюджетке 800 миллиондон ашык кошумча киреше кирди. Мунун бардыгы мурун чөнтөкө кетип жүргөн. Oшол акча бүгүн пенсияга кошулду. Төмөнкү даражадагы курамга – милицияга, мугалимдерге 50 пайызга чейин коштук. Биздин оюбуз бар жаңы жалдан баштап айлык акыны, пенсияны 50 пайызга көтөрөбүз деген. Ошол боюнча бир топ комиссия иштеди. Бир жылдын ичинде 5 миллиардга чейин кошумча киреше киргизебиз деген ой болуп атат. Ошонун үстүндө иштеп атабыз. 5 млрд. деген акча оңой эмес. Эгер ошол акчаны кошумча киргизчү болсок, 50 пайызга бардык айлыкты, пенсияны көтөрүүгө мүмкүнчүлүк болот.
- Өлкөдө жылыш болбой жаткандыгынын негизги себеби эмнеде?
- Буга дагы негизги себеп бар. Бүгүн жергиликтүү айыл өкмөттөрү, администрациялар боюнча кабыл алынган закон боюнча биз бүгүн иштей албай атабыз. Губернаторду дайындаш үчүн бүткүл айыл өкмөтүнөн депутаттарды чакырыш керек. Мисалы, Жалалабат облусунун бүткүл айыл өкмөтүнүн депутаттарын чакырсаң 2 миңден ашык болот. 2 миң киши менен маселени чечүүгө болобу? Ошон үчүн законго жакында өзгөртүү киргиздик, президент кол койгондон кийин райондун, облустун жетекчилерин толук кандуу жетекчи катары дайындайт президент. Андан кийин ошол жетекчилер өзүнүн тегерегиндеги туyра эмес иш жүргүзгөн адамдарды өздөрү тазалайт. Баарын эле республикалык администрация, же президент тазалашы кыйын.
- Азыркы куралып аткан кыргыз өкмөтүнүн мындан ары жакшы, өндүрүмдүү иштеп кетишине ишенич барбы?
- Бар. Себеби бүгүнкү күндө өкмөттүн курамына сунуш кылынган кадрлардын көпчүлүгү өзүнүн өндүрүштүк тармагын жакшы түшүнгөн адистерди сунуш кылып атабыз. Акаевдин мезгилиндегидей врачты айыл чарбасына, айыл чарба адисин медицинага койгон жерибиз жок. Ошол адистикте иштеп, бышкан кадрларды сунуш кылып атабыз. Биздин үмүтүбүз бар иштеп берет деген. Ошондой талапты коебуз аларга.
- Сиздин көз карашта облустарды жоюу максатка ылайыктуубу?
- Облустарды жоюу боюнча маселе бизден эле эмес, эл, адистер тарабынан дагы коюлган. Бирок президент кийинки мезгилде баарын топтоп, өкмөт менен бирдикте кеңешти. Азыркы күндө облустарды жоюунун кереги жок, алар менен иштешишибиз керек. Экинчиден, мамлекетте өтө көп чоң жумушсуздук бар, 15 жылда экономикалык артка кетүү болду. Мына ушуларды жолго салып, өндүрүш тармактарыбызды кайра ишке киргизгенден кийин, ошондо облус керек эмес деген талап болчу болсо, анда облусту жоебуз деген пикирге келдик.
- Маегиңизге ыракмат!
