Өкмөт 2005-жылдын бюджетин эсептегенде экономикалык өсүш 5% болот деп киргизген болчу. «Өнүгүүнүн комплекстүү негиздери» аттуу программага ылайык өлкөнүн ички дүң продуктысынын өсүш темпи кийинки жылдары да ошонун тегерегинде болууга тийиш. Бирок айрым эксперттер жакынкы жылдары кыйынчылык болуп, Кыргызстандагы экономикалык өсүш кескин төмөндөшү мүмкүн деген ой айтышууда. Алар муну Кумтөр алтын кенин иштетүүнүнүн аякташы, күйүүчү майлардын кымбатташы, өлкөнүн тышкы карызынын өсүп кетиши, жакында болчу шайлоолор менен байланыштырышат. Кыйынчылыктар болорун өкмөт башчы да айтып жатат:
-2005-жылдагы ички дүң продуктысынын өсүү динамикасы боюнча менде кооптонуу бар,- деди Николай Танаев өкмөттүн шаршембиде өткөн жыйынында.
Ал Кумтөрдө алтын казуу азаярын, өкмөт планда белгиленген 5% өсүштү камсыз кылуу үчүн анын ордун башка тармактардын эсебинен толтуруу керек экендигин эскертти. Премьер-министр өзүнүн жакында өткөргөн түз эфиринде күйүүчү майдын кымбатташына байланыштуу импорт өсүп кетип, өлкөнүн соода балансы начарлай түшкөнүн билдирген болчу.
Бирок айрым эксперттер мунайдын баасынын өсүшү Кыргызстандын экономикасына тескери эмес, оң таасир берип жатат деп айтышууда. Мисалы, өлкөдөгү экономика темасында жазган абройлуу басылмалардын бири болуп эсептелген "АКИпресс" журналы «мунайзаттардын кымбатташы менен кошуна өлкөлөрдө экономикалык өсүш жогору болуп, ал болсо өз кезегинде Кыргызстандагы экономикалык өсүштүн жогору болушуна шарт түзүп жатат» деп эсептейт:
-Бүткүл дүйнөлүк банктын баш экономисти Митро «2003-2004-жылдары Кыргызстандагы экономикалык өсүш биздин КМШдагы соода боюнча өнөктөш өлкөлөрүбүздөгү экономикалык өсүшкө, биринчи кезекте күйүүчү майлардын баасынын жогорулашы менен байланыштуу» деп айткан. Мен буга кошулат элем,-деди аталган журналдын редактору Алина Сагинбаева.
Ал жакынкы жылдары экономика инерция менен кетип, ички дүң продуктын өсүш темпи көп деле төмөндөбөйт деген ойдо. Бирок 3 жылдан кийин чоң кыйынчылыктар болушу мүмкүн:
-Проблемалар 2008-жылда башталышы мүмкүн. Кумтөр биздин экономика үчүн кандай мааниге ээ экендиги белгилүү. Ал ички дүң продуктынын 10%, өнөр жайдын 40%, экспорттун жарымына жакынын түзөт. Күмтөр өзүнүн өндүрүшүн азайтса, төлөө балансында чоң диспропорциялар келип чыгат.
Алина Сагинбаева Кумтөрдүн алтыны өлкөгө түшүп жаткан валютанын жарымын берерин, ал түшпөй калса өлкөнүн макроэкономикалык туруктуулугуна доо кетерин белгилейт. Кыргызстан эларалык финансы уюдарынын көзүн ошондо анык карайт дейт "АКИпресс" журналынын редактору.
Бул институттар болсо, көпчүлүккө маалым болгондой, Кыргызстандын тышкы карызы өсүп кетти деп, мурдагыдай акча бербей калышты. Быйыл өлкөгө келип жаткан валютанын бир булагы - Эларалык валюта корунун «Жакырчылыкты кыскартуу жана экономикалык өсүшкө өбөлгө тузүү программасы» да акырына чыкты.
Өлкөнүн каржы министрлиги болсо өлкөдө экономикалык кризис болот деген сөз ойлоп чыгарылган нерсе деп эсептейт:
-Кумтөр жөнүндө айтсам, бул долбоор кайра түзүлдү. Ал долбоор 2007-жылы бүтпөйт. Ал 2013-жылга чейин созулат. Биз өлкөнүн төлөө балансынын да, финасы секторунун да туруктуулугун ал долбоордун уланышына байланыштырып жатабыз. Эч кандай коркунуч жок. Мен бүткүл элдин алдына андай коркунуч жок деп айта алам,-деди каржы министр Болот Абилдаев, анын бул тууралуу пикирин сурап кайрылганыбызда.
-2005-жылдагы ички дүң продуктысынын өсүү динамикасы боюнча менде кооптонуу бар,- деди Николай Танаев өкмөттүн шаршембиде өткөн жыйынында.
Ал Кумтөрдө алтын казуу азаярын, өкмөт планда белгиленген 5% өсүштү камсыз кылуу үчүн анын ордун башка тармактардын эсебинен толтуруу керек экендигин эскертти. Премьер-министр өзүнүн жакында өткөргөн түз эфиринде күйүүчү майдын кымбатташына байланыштуу импорт өсүп кетип, өлкөнүн соода балансы начарлай түшкөнүн билдирген болчу.
Бирок айрым эксперттер мунайдын баасынын өсүшү Кыргызстандын экономикасына тескери эмес, оң таасир берип жатат деп айтышууда. Мисалы, өлкөдөгү экономика темасында жазган абройлуу басылмалардын бири болуп эсептелген "АКИпресс" журналы «мунайзаттардын кымбатташы менен кошуна өлкөлөрдө экономикалык өсүш жогору болуп, ал болсо өз кезегинде Кыргызстандагы экономикалык өсүштүн жогору болушуна шарт түзүп жатат» деп эсептейт:
-Бүткүл дүйнөлүк банктын баш экономисти Митро «2003-2004-жылдары Кыргызстандагы экономикалык өсүш биздин КМШдагы соода боюнча өнөктөш өлкөлөрүбүздөгү экономикалык өсүшкө, биринчи кезекте күйүүчү майлардын баасынын жогорулашы менен байланыштуу» деп айткан. Мен буга кошулат элем,-деди аталган журналдын редактору Алина Сагинбаева.
Ал жакынкы жылдары экономика инерция менен кетип, ички дүң продуктын өсүш темпи көп деле төмөндөбөйт деген ойдо. Бирок 3 жылдан кийин чоң кыйынчылыктар болушу мүмкүн:
-Проблемалар 2008-жылда башталышы мүмкүн. Кумтөр биздин экономика үчүн кандай мааниге ээ экендиги белгилүү. Ал ички дүң продуктынын 10%, өнөр жайдын 40%, экспорттун жарымына жакынын түзөт. Күмтөр өзүнүн өндүрүшүн азайтса, төлөө балансында чоң диспропорциялар келип чыгат.
Алина Сагинбаева Кумтөрдүн алтыны өлкөгө түшүп жаткан валютанын жарымын берерин, ал түшпөй калса өлкөнүн макроэкономикалык туруктуулугуна доо кетерин белгилейт. Кыргызстан эларалык финансы уюдарынын көзүн ошондо анык карайт дейт "АКИпресс" журналынын редактору.
Бул институттар болсо, көпчүлүккө маалым болгондой, Кыргызстандын тышкы карызы өсүп кетти деп, мурдагыдай акча бербей калышты. Быйыл өлкөгө келип жаткан валютанын бир булагы - Эларалык валюта корунун «Жакырчылыкты кыскартуу жана экономикалык өсүшкө өбөлгө тузүү программасы» да акырына чыкты.
Өлкөнүн каржы министрлиги болсо өлкөдө экономикалык кризис болот деген сөз ойлоп чыгарылган нерсе деп эсептейт:
-Кумтөр жөнүндө айтсам, бул долбоор кайра түзүлдү. Ал долбоор 2007-жылы бүтпөйт. Ал 2013-жылга чейин созулат. Биз өлкөнүн төлөө балансынын да, финасы секторунун да туруктуулугун ал долбоордун уланышына байланыштырып жатабыз. Эч кандай коркунуч жок. Мен бүткүл элдин алдына андай коркунуч жок деп айта алам,-деди каржы министр Болот Абилдаев, анын бул тууралуу пикирин сурап кайрылганыбызда.
