2004-жыл - Эларалык валюта корунун программасынын акыркы - чечүүчү жылы. Программанын аткарылышына жараша Париж клубу Кыргызстандын айрым маалыматтар боюнча 350 млн. доллар, ал эми башка булактарга ылайык 450 млн. доллар тышкы карызын кечүү тууралуу чечим кабыл алышы ыктымал. Ошондуктан өкмөт программада коюлган тапшырмаларды толук аткарууга жана экономикалык көрсөткүчтөрдү колдон келишинче жакшыртууга аракет кылары анык. Муну анын план–болжолуна карап билсе болот.
Өкмөт кабыл алган 2004-жылдын план-болжолуна ылайык, быйыл өлкөнүн ички дүң продуктысынын өсүш темпи өткөн 2003-жылга салыштырмалуу бир аз төмөнүрөөк болуп, бирок жалпы жонунан, жетиштүү деп айтарлык жогорку деңгээлде сакталып калат. Ал - 4,1% түзөт. Инфляция 4% ашпайт. Сомдун орточо курсу 1 доллар 44 сом болот. Өкмөт муну биз үчүн чек эмес деп, экономикалык көрсөткүчтөр иш жүзүндө андан да жакшы болушу мүмкүн экенин эскертип жатат.
- Биздин мүмкүнчүлүктөр андан көп. Андай формада эсептеп чыккан себебибиз – Эларалык валюта корунун программасында каралган шарттарды аткаруу жеңил болсун дедик, – дейт премьер-министр Николай Танаев.
Эмне үчүн өкмөт башчы быйылкы жылга мынчалык оптимисттик көз караш менен карайт? Анткени, ал «өткөн жылы кен казуу өнөр жайынан башка тармактарда жакшы жылыштар болду, алар быйыл да уланат» деп ойлойт.
- Быйыл биз биринчи жолу Кумтөрдү эсепке албаганда ички дүң продуктынын 103,4% өсүш темпине чыгып жатабыз. Азыр Кумтөр принцибинде ички дүң продуктыга мурдагыдай таасир бербейт. Негизгиси - өнөр жай ишканалары да Кумтөрсүз эле 110% көрсөткүчкө чыгып жатышат, - деди Николай Танаев өткөн жылдын акырында өткөргөн маалымат жыйынында.
Кумтөр жөнүндө айта турган болсок, быйыл апрель айынан тартып ал жерде алтын казуу иштери кескин азая баштайт деген кабар бар. Бирок өкмөт экономиканын башка тармактарында өсүш жогору болуп, ал болсо бул жоготуулардын ордун толтурарын, ошону менен бирге өткөн жылы башталган экономикалык өсүштү көп деле төмөндөтпөй кармап калууга мүмкүнчүлүк бардыгын билдирет. Анын үстүнө алтындын дүйнөлүк баасы да кескин жогорулап баратканын айтышат. Өкмөт башчы гана эмес президент да Кыргызстандын экономикасы оңолуп баратат деген ойдо.
- Биз үчүн экономикалык реформаларды баардык багыттар боюнча улантуу зарыл экени айкын. Жакынкы жылдарда биз Чыгыш Европа өлкөлөрүнүн деңгээлине жетишибиз керек, – деди Аскар Акаев өзүнүн экономикалык реформалардын стратегиясы жөнүндө докладында.
Экономикалык өсүш жаман эмес болот деп эсептеген өкмөт быйыл пенсияны 15%, мугалимдердин жана дарыгерлердин айлыгын 30% көтөрүүнү белгилеп жатат. Бирок адистер бул өсүш Кыргызстан үчүн жетишсиз экенин, аны андан да жогору көтөрсө боло тургандыгын айтышат.
- Албетте, экономика алдыга жылат. Тактап айтканда, алдыга жылышы мүмкүн. Бирок аны өсүш деп айтууга болбойт. Өсүш деп 8-10% айтса болот. Мисалы өткөн жылы биздей эле эч нерсеси жок Украинада 8-9% өсүш болду. Мына ушуну өсүү деш керек, - деди белгилүү ишкер, Бишкек-бизнес клубунун мүчөсү Өмүрбек Абдрахманов. Анын айтымында, бул үчүн өкмөт салыктарды кескин азайтууга барышы керек. Ошондой эле бийлик сөз жүзүндө эмес, иш жүзүндө мамлекеттин башкаруу системасын жакшыртуусу зарыл.
Өкмөт кабыл алган 2004-жылдын план-болжолуна ылайык, быйыл өлкөнүн ички дүң продуктысынын өсүш темпи өткөн 2003-жылга салыштырмалуу бир аз төмөнүрөөк болуп, бирок жалпы жонунан, жетиштүү деп айтарлык жогорку деңгээлде сакталып калат. Ал - 4,1% түзөт. Инфляция 4% ашпайт. Сомдун орточо курсу 1 доллар 44 сом болот. Өкмөт муну биз үчүн чек эмес деп, экономикалык көрсөткүчтөр иш жүзүндө андан да жакшы болушу мүмкүн экенин эскертип жатат.
- Биздин мүмкүнчүлүктөр андан көп. Андай формада эсептеп чыккан себебибиз – Эларалык валюта корунун программасында каралган шарттарды аткаруу жеңил болсун дедик, – дейт премьер-министр Николай Танаев.
Эмне үчүн өкмөт башчы быйылкы жылга мынчалык оптимисттик көз караш менен карайт? Анткени, ал «өткөн жылы кен казуу өнөр жайынан башка тармактарда жакшы жылыштар болду, алар быйыл да уланат» деп ойлойт.
- Быйыл биз биринчи жолу Кумтөрдү эсепке албаганда ички дүң продуктынын 103,4% өсүш темпине чыгып жатабыз. Азыр Кумтөр принцибинде ички дүң продуктыга мурдагыдай таасир бербейт. Негизгиси - өнөр жай ишканалары да Кумтөрсүз эле 110% көрсөткүчкө чыгып жатышат, - деди Николай Танаев өткөн жылдын акырында өткөргөн маалымат жыйынында.
Кумтөр жөнүндө айта турган болсок, быйыл апрель айынан тартып ал жерде алтын казуу иштери кескин азая баштайт деген кабар бар. Бирок өкмөт экономиканын башка тармактарында өсүш жогору болуп, ал болсо бул жоготуулардын ордун толтурарын, ошону менен бирге өткөн жылы башталган экономикалык өсүштү көп деле төмөндөтпөй кармап калууга мүмкүнчүлүк бардыгын билдирет. Анын үстүнө алтындын дүйнөлүк баасы да кескин жогорулап баратканын айтышат. Өкмөт башчы гана эмес президент да Кыргызстандын экономикасы оңолуп баратат деген ойдо.
- Биз үчүн экономикалык реформаларды баардык багыттар боюнча улантуу зарыл экени айкын. Жакынкы жылдарда биз Чыгыш Европа өлкөлөрүнүн деңгээлине жетишибиз керек, – деди Аскар Акаев өзүнүн экономикалык реформалардын стратегиясы жөнүндө докладында.
Экономикалык өсүш жаман эмес болот деп эсептеген өкмөт быйыл пенсияны 15%, мугалимдердин жана дарыгерлердин айлыгын 30% көтөрүүнү белгилеп жатат. Бирок адистер бул өсүш Кыргызстан үчүн жетишсиз экенин, аны андан да жогору көтөрсө боло тургандыгын айтышат.
- Албетте, экономика алдыга жылат. Тактап айтканда, алдыга жылышы мүмкүн. Бирок аны өсүш деп айтууга болбойт. Өсүш деп 8-10% айтса болот. Мисалы өткөн жылы биздей эле эч нерсеси жок Украинада 8-9% өсүш болду. Мына ушуну өсүү деш керек, - деди белгилүү ишкер, Бишкек-бизнес клубунун мүчөсү Өмүрбек Абдрахманов. Анын айтымында, бул үчүн өкмөт салыктарды кескин азайтууга барышы керек. Ошондой эле бийлик сөз жүзүндө эмес, иш жүзүндө мамлекеттин башкаруу системасын жакшыртуусу зарыл.
