Айыл, суу чарба жана кайра иштетүүчү өнөр жай министри Александр Костюктун айтымында, дыйкандардын жазга даярдыгы жаман эмес. Алардын үрөн, күйүүчү май жана жер семирткичтер менен камсыз болушу жылдагыдан жакшы деп табылган болчу. Техникалар да өз убагында ремонттон өткөрүлүп коюлган. Бирок жаздын кеч келиши көп проблемаларды жаратып жатат.
Александр Костюктун айтуусу боюнча, быйыл жаз 20 күнгө кечигип келди. Апрель айынын ортосунда 6-9 градус суук болгонуна байланыштуу, ага чейин себилип, чыгып калган эгин жана кызылча аянттарынын бир бөлүгүн жана эрте гүлдөгөн мөмө-жемиштерди үшүк алып кетти. Министрдин маалыматы боюнча, 25-апрелге карата болгону 150 миң гектар жер айдалды. Бул өткөн жылга салыштырганда 47 миң гектарга аз. Себилген аянттар 57 миң гектарды түзөт. Өткөн жылы күздүк жана тоңдурма айдоо да аз болгонун эске алганда, быйыл дыйкандар үчүн түйшүк көп. Алардын алдында жазгы талаа иштерин кыска мөөнөттө бүткөрүү милдети турат.
- Кээ бир райондордо, айрыкча тоолуу өрөөндөрдө эгин толук бышпай калуу коркунучу бар. Дыйкандар үрөн, жер семирткич жана техника менен камсыз болушту. Эми аларды кызыктыруу маселесин чечтик. Премьер-министр Николай Танаев үрөндүн жаңы баасын коюп берүү тууралуу тапшырма берди. Дыйкандарга үрөндүн баасы алдын-ала кулактандырылат, - дейт Александр Костюк. Министрдин айтымында, дыйкандар алар үчүн атайын бөлүнүп койгон эгин үрөндөрүн алып кетпей жатышат. Анткени үрөндүн баасы кымбат. Бир кило үрөн үчүн дыйкандар күзүндө 3-3,5 килограммдан эгин төгүп берүүгө тийиш. Жыйында аны 2-2,5 килограммга чейин төмөндөтүү тууралуу чечим кабыл алынды. Андан тышкары, айдоо аянттарынын тутуму да өзгөртүлмөк болду.
- Мурда биз эгинди көп сепчүбүз. Биздин байкообузга караганда, кошуна өлкөлөрдө да, Орусияда да быйыл эгин көп болчудай. Бизде былтыркыдан калган эгин да бар. Ошондуктан эгиндин аянтын чектейли деп жатабыз. Анын ордуна кызылчаны, пахтаны, тамекини жана май өсүмдүктөрүн көбөйтөбүз, - дейт Александр Костюк.
Жыйында дыйкандарды кредит менен камсыз кылуу маселеси да көтөрүлдү. Айыл чарба финансы корпорациясынын директору Бактыгүл Жээнбаеванын айтымында, азыр дыйкандарга 263 млн. сом кредит таратылып берилди. Алардын үстөк пайызы жалпы алганда 17-18%. Көптөн бери кредит алып, өз убагында кайтарып берип жүргөндөр үчүн ал төмөндөтүлүп, 15-16% түзөт. Бирок дыйкандар кредитти талаачылыкка эмес, көбүнесе мал кармаш үчүн алышууда. Түзүлгөн кырдаалдын бир топ кыйын экенине карабай, айыл, суу чарба жана кайра иштетүүчү өнөр жай министри оптимисттик маанайда.
- Дагы 1 ай, кээ бир өсүмдүктөр боюнча 1,5 ай убактыбыз бар. Ошондуктан, быйылкы жылдын программасын толук аткарууга мүмкүнчүлүк бар. Ал үчүн дыйкандар менен министрлик чогуу аракет кылышы зарыл. Штаб буга тиешелүү чечимдерди кабыл алды, - деди Александр Костюк.
Александр Костюктун айтуусу боюнча, быйыл жаз 20 күнгө кечигип келди. Апрель айынын ортосунда 6-9 градус суук болгонуна байланыштуу, ага чейин себилип, чыгып калган эгин жана кызылча аянттарынын бир бөлүгүн жана эрте гүлдөгөн мөмө-жемиштерди үшүк алып кетти. Министрдин маалыматы боюнча, 25-апрелге карата болгону 150 миң гектар жер айдалды. Бул өткөн жылга салыштырганда 47 миң гектарга аз. Себилген аянттар 57 миң гектарды түзөт. Өткөн жылы күздүк жана тоңдурма айдоо да аз болгонун эске алганда, быйыл дыйкандар үчүн түйшүк көп. Алардын алдында жазгы талаа иштерин кыска мөөнөттө бүткөрүү милдети турат.
- Кээ бир райондордо, айрыкча тоолуу өрөөндөрдө эгин толук бышпай калуу коркунучу бар. Дыйкандар үрөн, жер семирткич жана техника менен камсыз болушту. Эми аларды кызыктыруу маселесин чечтик. Премьер-министр Николай Танаев үрөндүн жаңы баасын коюп берүү тууралуу тапшырма берди. Дыйкандарга үрөндүн баасы алдын-ала кулактандырылат, - дейт Александр Костюк. Министрдин айтымында, дыйкандар алар үчүн атайын бөлүнүп койгон эгин үрөндөрүн алып кетпей жатышат. Анткени үрөндүн баасы кымбат. Бир кило үрөн үчүн дыйкандар күзүндө 3-3,5 килограммдан эгин төгүп берүүгө тийиш. Жыйында аны 2-2,5 килограммга чейин төмөндөтүү тууралуу чечим кабыл алынды. Андан тышкары, айдоо аянттарынын тутуму да өзгөртүлмөк болду.
- Мурда биз эгинди көп сепчүбүз. Биздин байкообузга караганда, кошуна өлкөлөрдө да, Орусияда да быйыл эгин көп болчудай. Бизде былтыркыдан калган эгин да бар. Ошондуктан эгиндин аянтын чектейли деп жатабыз. Анын ордуна кызылчаны, пахтаны, тамекини жана май өсүмдүктөрүн көбөйтөбүз, - дейт Александр Костюк.
Жыйында дыйкандарды кредит менен камсыз кылуу маселеси да көтөрүлдү. Айыл чарба финансы корпорациясынын директору Бактыгүл Жээнбаеванын айтымында, азыр дыйкандарга 263 млн. сом кредит таратылып берилди. Алардын үстөк пайызы жалпы алганда 17-18%. Көптөн бери кредит алып, өз убагында кайтарып берип жүргөндөр үчүн ал төмөндөтүлүп, 15-16% түзөт. Бирок дыйкандар кредитти талаачылыкка эмес, көбүнесе мал кармаш үчүн алышууда. Түзүлгөн кырдаалдын бир топ кыйын экенине карабай, айыл, суу чарба жана кайра иштетүүчү өнөр жай министри оптимисттик маанайда.
- Дагы 1 ай, кээ бир өсүмдүктөр боюнча 1,5 ай убактыбыз бар. Ошондуктан, быйылкы жылдын программасын толук аткарууга мүмкүнчүлүк бар. Ал үчүн дыйкандар менен министрлик чогуу аракет кылышы зарыл. Штаб буга тиешелүү чечимдерди кабыл алды, - деди Александр Костюк.
