Жогорку Кеңештин Отун-кубат жана кен иштетүү боюнча комитети АКШнын транзиттик борборун күйүүчү май менен камсыз кылуу боюнча келишимдин долбоорун жактырды.
Бул долбоор АКШ тараптан колдоо тапса, мамлекеттин карамагындагы “Манас” күйүүчү май ташуу ишканасына транзиттик борборго керек болгон авиакеросиндин 50 пайызын жеткирүү мүмкүнчүлүгү берилет.
Калган бөлүгү Mina Corporation ишканасына тапшырылат.
Анткен менен “Манас” мамлекеттик ишканасы транзиттик борборду азырынча 20-25 пайызын гана күйүүчү май менен камсыз кыла алаары маалым болууда.
Транзиттик борборго күйүүчү май жеткирүү февралдын акырында башталышы мүмкүн
“Манас” аба майданында АКШнын транзиттик жүк ташуучу борборун күйүүчү май менен камсыз кылуу боюнча АКШ жана Кыргызстандын ортосундагы келишимдин долбооруна ылайык, “Манас” мамлекеттик ишканасы борборго күйүүчү майлардын 20 пайыздан 50 пайызга жакынын жеткирмекчи.
Комитеттин жыйынында маалым болгондой, мамлекеттик ишкананын иши ачык түрдө жүргүзүлүп, ар кыл коррупциялык иш аракеттерге аралашып кетпеши үчүн катуу көзөмөлгө алынат.
Отун-кубат (энергетика) министри Аскарбек Шадиевдин билдиришинче, транзиттик борборго күйүүчү майды мамлекеттик ишкана ташууну баштаса, эң башкысы казынага көп каражат түшөт.
Ансыз деле бул келишимге кол коюу кечеңдеп жаткандыктан Кыргызстан күнүнө 5 миллион сомдон куру калып жатат дейт Шадиев:
- "Манас" аба майданындагы транзиттик борборго бир гана "Мина Корпорейшн" реактивдүү отун ташып келет. Революция болду, революциядан кийин да бул маселе чечилген жок. Декрет чыгып улутташтыруу болду. Дагы чечилген жок. Бүгүнкү күндө биздин өкмөт АКШ менен сүйлөшүп отуруп бир жакшынакай чечимге келди. Алар "макул, 20-50 пайызга чейин силерге берели" дейт. Транзиттик борбордо ар күнү чоң көлөмдөгү күйүүчү заттар колдонулат. Ошол эле учурда аябай көп пайда түшөт. Натыйжада эң эле төмөн деп айтканда бир күндө беш миллион сомдон куру калып жатабыз.
“Манас” мамлекеттик ишканасы өткөн жылдын 30-июнунда улутташтырылган Manas Airfuels компаниясынын ордуна түзүлгөн.
Ушул жылдын 1-февралынан тарта бул ишкана транзиттик борборду күйүүчү май менен камсыз кылаары техникалык өкмөттүн тушунда кабарланган болчу.
Аталган ишкананын жетекчиси Максатбек Шариповдун айтымында, эгер келишимге эртерээк кол коюлса, февралдын аягынан тарта күйүүчү майларды ташуу башталышы мүмкүн.
Бирок транзиттик борборду дароо 50 пайыз күйүүчү май менен камсыз кылуу үчүн азырынча мүмкүнчүлүктөр чектелүү экен.
- 50 пайыз деп макулдук алып жатабыз. Бүгүнкү күндө биздин май сактоочу мунай (нефти) базабыздын көлөмү өтө аз. Сегиз эле миң тонна. Аба майданында да сегиз миң тонна. Натыйжада 16 миң тонна батыра алабыз. Мисалы транзиттик борборду 50 пайыз күйүүчү май менен камсыз кылуу үчүн дагы кошумча мунай база алуу керек. Анан акча каражаттарды да көрүшүбүз керек. Ошого карата биз башында айтабыз. 50 пайыз камсыз кыла албайбыз деп. Эки-үч айдын ичинде 20-25 пайыга чейин чыгып калсак, ал жакшы эле жыйынтык болот.
Маалыматка ылайык, эгер “Манас” мамлекеттик ишканасы авиакеросиндин 50 пайызын ташый баштаса бир жылдын ичинде мамлекеттик казынага 50-60 миллион доллар киреше алып келиши мүмкүн.
Учактар үчүн майлар Орусиянын “Газпромнефть-Аэро” компаниясынан алынмакчы.
Мамлекеттик ишкана катуу көзөмөлгө алынат
Ушул тапта АКШнын транзиттик жүк ташуучу борборуна Mina Corp ишканасы күйүүчү май жеткирүүдө.
Бул компания мурдагы президент Курманбек Бакиевдин үй-бүлөлүк бийлиги тушундагы коррупциялык схемага аралашкан деп шектелүүдө.
Мындан улам Башкы прокуратурада компаниянын иши иликтенип жатканын кабарлаган.
АКШ бийлиги болсо Mina Corp компаниясынын ишинде мыйзам бузуу таппаганын билдирип, өткөн жылдын 3-ноябрында Mina Corporation менен кайрадан бир жылга 315 миллион долларлык келишим түзгөн.
Жогорку Кеңештин комитетинин жыйынында белгилүү болгондой, АКШ Mina Corporation камсыз кылып келген күйүүчү майлардын бир бөлүгүн жеткирүү мүмкүнчүлүгүн кыргызстандык ишканага берүүгө даяр.
Эми транзиттик жүк ташуучу борбордун айланасында корруциялык аракеттерге бөгөт коюу үчүн катуу чаралар көрүлмөчү.
Бул тууралуу Жогорку Кеңештин Отун энергетика жана кен иштетүү комитетинин төрагасы Азамат Арапбаев билдирди:
- Жаңы түзүлгөн “Манас” мамлекеттик ишканасы баягы эскидей иштеп кетпеши үчүн мына биз көп катуу шарттарды коюп жатабыз. Бардыгы ачык болуп, депутаттардан же палатадан байкоочу кеңешине мүчө болсун, деген аябай катуу шарттар бар. Анан булар түзгөн контрактты комитеттин мүчөлөрү менен кеңешет. Ачык чыгарабыз.
Парламенттин Отун-кубат жана кен иштетүү комитетинде жактырылган келишим долбоору Жогорку Кеңештин Эл аралык иштер боюнча комитетине жөнөтүлдү.
Андан соң бул долбоорду Кыргыз парламенти жана АКШнын транзиттик борборунун өкүлдөрү жактырышы керек.
Жыйынтыгында өкмөттөр аралык келишим (контракт) түзүлүп, анда транзиттик борборго жеткириле турган күйүүчү майдын көлөмү жана баасы так аныкталмакчы.
Калган бөлүгү Mina Corporation ишканасына тапшырылат.
Анткен менен “Манас” мамлекеттик ишканасы транзиттик борборду азырынча 20-25 пайызын гана күйүүчү май менен камсыз кыла алаары маалым болууда.
Транзиттик борборго күйүүчү май жеткирүү февралдын акырында башталышы мүмкүн
“Манас” аба майданында АКШнын транзиттик жүк ташуучу борборун күйүүчү май менен камсыз кылуу боюнча АКШ жана Кыргызстандын ортосундагы келишимдин долбооруна ылайык, “Манас” мамлекеттик ишканасы борборго күйүүчү майлардын 20 пайыздан 50 пайызга жакынын жеткирмекчи.
Комитеттин жыйынында маалым болгондой, мамлекеттик ишкананын иши ачык түрдө жүргүзүлүп, ар кыл коррупциялык иш аракеттерге аралашып кетпеши үчүн катуу көзөмөлгө алынат.
Отун-кубат (энергетика) министри Аскарбек Шадиевдин билдиришинче, транзиттик борборго күйүүчү майды мамлекеттик ишкана ташууну баштаса, эң башкысы казынага көп каражат түшөт.
Ансыз деле бул келишимге кол коюу кечеңдеп жаткандыктан Кыргызстан күнүнө 5 миллион сомдон куру калып жатат дейт Шадиев:
- "Манас" аба майданындагы транзиттик борборго бир гана "Мина Корпорейшн" реактивдүү отун ташып келет. Революция болду, революциядан кийин да бул маселе чечилген жок. Декрет чыгып улутташтыруу болду. Дагы чечилген жок. Бүгүнкү күндө биздин өкмөт АКШ менен сүйлөшүп отуруп бир жакшынакай чечимге келди. Алар "макул, 20-50 пайызга чейин силерге берели" дейт. Транзиттик борбордо ар күнү чоң көлөмдөгү күйүүчү заттар колдонулат. Ошол эле учурда аябай көп пайда түшөт. Натыйжада эң эле төмөн деп айтканда бир күндө беш миллион сомдон куру калып жатабыз.
“Манас” мамлекеттик ишканасы өткөн жылдын 30-июнунда улутташтырылган Manas Airfuels компаниясынын ордуна түзүлгөн.
Ушул жылдын 1-февралынан тарта бул ишкана транзиттик борборду күйүүчү май менен камсыз кылаары техникалык өкмөттүн тушунда кабарланган болчу.
Аталган ишкананын жетекчиси Максатбек Шариповдун айтымында, эгер келишимге эртерээк кол коюлса, февралдын аягынан тарта күйүүчү майларды ташуу башталышы мүмкүн.
Бирок транзиттик борборду дароо 50 пайыз күйүүчү май менен камсыз кылуу үчүн азырынча мүмкүнчүлүктөр чектелүү экен.
- 50 пайыз деп макулдук алып жатабыз. Бүгүнкү күндө биздин май сактоочу мунай (нефти) базабыздын көлөмү өтө аз. Сегиз эле миң тонна. Аба майданында да сегиз миң тонна. Натыйжада 16 миң тонна батыра алабыз. Мисалы транзиттик борборду 50 пайыз күйүүчү май менен камсыз кылуу үчүн дагы кошумча мунай база алуу керек. Анан акча каражаттарды да көрүшүбүз керек. Ошого карата биз башында айтабыз. 50 пайыз камсыз кыла албайбыз деп. Эки-үч айдын ичинде 20-25 пайыга чейин чыгып калсак, ал жакшы эле жыйынтык болот.
Маалыматка ылайык, эгер “Манас” мамлекеттик ишканасы авиакеросиндин 50 пайызын ташый баштаса бир жылдын ичинде мамлекеттик казынага 50-60 миллион доллар киреше алып келиши мүмкүн.
Учактар үчүн майлар Орусиянын “Газпромнефть-Аэро” компаниясынан алынмакчы.
Мамлекеттик ишкана катуу көзөмөлгө алынат
- Жаңы түзүлгөн “Манас” мамлекеттик ишканасы баягы эскидей иштеп кетпеши үчүн көп катуу шарттарды коюп жатабыз. ...
Бул компания мурдагы президент Курманбек Бакиевдин үй-бүлөлүк бийлиги тушундагы коррупциялык схемага аралашкан деп шектелүүдө.
Мындан улам Башкы прокуратурада компаниянын иши иликтенип жатканын кабарлаган.
АКШ бийлиги болсо Mina Corp компаниясынын ишинде мыйзам бузуу таппаганын билдирип, өткөн жылдын 3-ноябрында Mina Corporation менен кайрадан бир жылга 315 миллион долларлык келишим түзгөн.
Жогорку Кеңештин комитетинин жыйынында белгилүү болгондой, АКШ Mina Corporation камсыз кылып келген күйүүчү майлардын бир бөлүгүн жеткирүү мүмкүнчүлүгүн кыргызстандык ишканага берүүгө даяр.
Эми транзиттик жүк ташуучу борбордун айланасында корруциялык аракеттерге бөгөт коюу үчүн катуу чаралар көрүлмөчү.
Бул тууралуу Жогорку Кеңештин Отун энергетика жана кен иштетүү комитетинин төрагасы Азамат Арапбаев билдирди:
- Жаңы түзүлгөн “Манас” мамлекеттик ишканасы баягы эскидей иштеп кетпеши үчүн мына биз көп катуу шарттарды коюп жатабыз. Бардыгы ачык болуп, депутаттардан же палатадан байкоочу кеңешине мүчө болсун, деген аябай катуу шарттар бар. Анан булар түзгөн контрактты комитеттин мүчөлөрү менен кеңешет. Ачык чыгарабыз.
Парламенттин Отун-кубат жана кен иштетүү комитетинде жактырылган келишим долбоору Жогорку Кеңештин Эл аралык иштер боюнча комитетине жөнөтүлдү.
Андан соң бул долбоорду Кыргыз парламенти жана АКШнын транзиттик борборунун өкүлдөрү жактырышы керек.
Жыйынтыгында өкмөттөр аралык келишим (контракт) түзүлүп, анда транзиттик борборго жеткириле турган күйүүчү майдын көлөмү жана баасы так аныкталмакчы.