Жаңыланган документтердин баары тең Мамлекеттик тил мыйзамына коошпой, орус тилинен сөзмө-сөз таржымаланганы баамга урунат. Өлкө жарандарынын төрөлгөндөн тарта кимдигин ырастоочу документтер биринчи иретте кыргыз тилинин эреже-шарттарына ылайык келиши керек. Жаңы документтерди даярдагандар негедир мына ушул өзгөчөлүктү эсепке албай, социализм заманындагы үлгүнү эле кайрадан сунуш кылууда.
Анда эмесе азырынча Zanoza.kg сайты жарыя кылган үч документ тууралуу баамга урунган айрым сунуштарыбызды ортого салып, окурмандарыбызга сунуштап, алардын пикирин угуп, жалпылап жарандык документтерибиздин кыргызча угумдуу, түшүнүктүү болушуна аракет кылалы. Анан да бул ишке Улуттук илимдер академиясынын Терминология комиссиясы, Мамлекеттик тил комиссиясынын адистери үн кошсо жакшы болмок. Азырынча эки абройлуу уюмдан үн чыга элек.
Биринчиси...
Никелешүү тууралуу күбөлүк муну Нике тууралуу күбөлүк деп жазсак кыргыз тилине ылайык болмок.
03. туурасы - туулган күнү, айы, жылы.
08. аялы менен күйөөсү экөө тең жараны эле болот.
09. туулган күнү, айы, жылы.
13. Бул жөнүндө никелешүү тууралуу актыларды каттоо китебине - Бул жөнүндө Нике тууралуу күбөлүктү каттоо китебине жазылды.
14. ... номуру менен катталды.
Никеден кийин аты-жөнү ... деп жазылды.
15. Күйөөсүнүн аты-жөнү
16. Аялынын аты-жөнү
18. Жарандык абалды каттоо мекемеси жайгашкан жер
Экинчиси...
Эми аты-жөнүн өзгөртүү тууралуу күбөлүккө келели. Документ Фамилиясын, атын, атасынын атын өзгөртүү тууралуу күбөлүк деп аталат. Түшүнүктүүсү - Аты-жөнүн алмаштыруу күбөлүгү болуш керек эле.
Мейли эми документтин ичине көз жүгүртөлү.
Жеке номери же Өздүк номуру.
07. Аты-жөнүн ... деп алмаштырды.
08. Аты-жөнүн алмаштыргандыгы тууралуу актыларды каттоо китебине жазылды.
09. ... номур менен катталды.
10. Жарандык абалды каттаган органдын аты жана жайгашкан жери.
Үчүнчүсү...
Туулгандыгы тууралуу күбөлүк
01. Өздүк номуру
02. Жараны
03. Туулган күнү, айы, жылы
04. Туулган жери
05. Туулгандыгы тууралуу жарандык актыларды каттоо китебине ... (күнү, айы, жылы) жазылды.
06. ... номур менен катталды.
10. Кыргыз Республикасынын жараны
11. Өздүк номуру.
15. (Үлгүсү) Москва районунун Жарандык абалды каттоо (ЖАК) тарабынан катталды.
16. ЖАК – Жарандык абалды каттоо жайгашкан жер
17. Бул жерде эмне жазыларын кыязы, унутуп коюшкан шекилдүү.
18. ... күнү, айы, жылы берилди.
Мына ушул үч документтен тышкары Никени жокко чыгаруу тууралуу күбөлүк, Каза болгондугу тууралуу күбөлүк, Уулду же кызды багып алуу тууралуу күбөлүк, Атасы экенин ырастоочу күбөлүк кандай даярдалганы белгисиз калууда.
Ошол эле Zanoza.kg сайтына берген түшүндүрмөсүндө Мамлекеттик каттоо кызматынын маалымат бөлүмүнүн жетекчиси Мелис Эржигитов азырынча документтердеги текст талкуудан өтө электигин, басма кызматкерлери жаңы тамга, аны коргоо элементтери, дагы башка маселелерин тактап алыш үчүн документтердин алгачкы үлгүлөрүн тексттеги катасы менен чыгарганын билдирип, алар дагы үч жолку окуудан өтөрүн ырастаптыр.
“Андан соң биз токтом долбоорун бекитип жаңыланган документтерди чыгара баштайбыз. Биз муну ушул айда баштоону пландап жатабыз”, деп Мелис Эржигитов билдиргенин ошол эле Zanoza.kg сайты кабарлады.
Бул эми кыргыз тилиндеги расмий документтердин биринчи колго тийгендери гана. Эне тилдин эрежесине дегеле коошпогон келегей сүйлөмдөр, толтура катасы менен бажырайып илинип турган көрнөк-жарнактарды кадам сайын кездештирүүгө болот. Мамлекеттик тилдин коомдук кызматынын так аткарылышына өзүбүз кам көрүп, аны барылап оңдоп, баркын көтөрбөсөк башка жактан бирөөлөр келип биз үчүн жасап бербейт.