«Бир дүйнө - Кыргызстан» укук коргоо кыймылы акыркы эки жылда өлкөнүн ар кайсы аймактарында жүргүзгөн иликтөөлөрүнүн негизинде өлкөдө ар бир бешинчи адам жакырчылыктын жеткен чегинде жашай турганын аныктаган. Бул тууралуу уюмдун 22-октябрда президенттин милдетин аткаруучу, премьер-министр Садыр Жапаровго жасаган кайрылуусунда айтылат.
«Негизги маанилүү чакырыктар жана тобокелчиликтер катары башаламан миграция, жумушсуздуктун жеткен чеги, жарандардын маалымат алуу мүмкүнчүлүгүнүн чектелиши, саясий коррупция, бизнес жана адам укугу жаатындагы кыйынчылыктар, кен иштетүү тармагындагы кооптуу жагдайлар жана чыр-чатактар, аткаминерлердин жазасыз калышы, 2010-жылдан бери адамдарды улутуна карап басмырлоонун күчөшү, аялдардын жана балдар укугунун бузулушу аныкталды. Аймактагы эл үчүн башкы маселе – жумушсуздук, 36% элдин иши жок. Экинчи орунда абанын булганышы (уран радиациясы) турат. Кыргызстанда уран калдыктары көмүлгөн 92 аймак бар, алардын ичинен Майлуу-Суу шаарындагы уран калдыгы көмүлгөн жер дүйнө жүзүндөгү эң кооптуу деп саналган 10 аймактын ичинде», деп жазылган баяндамада.
Маалыматка ылайык, 2019-жылдан бери «Бир дүйнө - Кыргызстан» укук коргоо кыймылы адамдын ден соолугу үчүн кооптуу аймактарда жашагандар менен иш алып барууда.
Уюм Кыргызстанда жакырчылыктын жана коркунучтардын алдын алуу багытында улуттук планды чогуу иштеп чыгууну Садыр Жапаровго сунуш кылып, ал үчүн саясий, экономикалык, социалдык, маданий жана гуманитардык багыттарда иштөө зарыл экенин белгилеген. Бул маселелерди чечүүдө таасирдүү, билимдүү деп саналган бир катар эксперттерди сунуш кылган.
Мындан тышкары кооптуу аймактарда жашаган активисттер, тиешелүү бийлик өкүлдөрү, бардык саясий күчтөр эл аралык донорлордун жана эксперттер катышуучу «Үмүт, жаңы Кыргызстан, жаңы кадамдар!» аттуу улуттук диалогду уюштурууга жана өткөрүүгө көмөктөшүүсүн Жапаровдон өтүнгөн.
Кыргызстанда 4-октябрдагы кезектеги парламенттик шайлоонун баштапкы жыйынтыгына нааразы тараптын акциялары жапырт башаламандык менен коштолуп, саясий бийликтин алмашуусу менен аяктады. 2017-жылы алты жылга шайланган Сооронбай Жээнбеков президенттик кызматын мөөнөтүнөн мурда 15-октябрда тапшырып берди. Мамлекет башчынын милдетин азыр 6-октябрдагы тополоң учурунда тарапкерлери түрмөдөн бошотуп, парламент жана мурдагы президент премьер-министрлик кызматка бекиткен Садыр Жапаров аткарууда. (ZKo)