Атактуу балбан Раатбек Санатбаевди мурдагы жылы 8-январда Бишкектеги 7-кичи районунда инисинин үйүнүн алдынан белгисиз бирөөлөр атып кетишкен. Раатбектин өлүмү тууралуу ар түрдүү божомолдор айтылган менен бул кылмыштын бети алигиче ачылган жок. Былтыр Раатбекти эскерүү эл аралык мелдеши өткөрүлдү. Көзү тирүү болсо Раатбек Санатбаев элине далай эмгек кылмак деп эскеришет, замандаштары.
Грек-рим күрөшү боюнча ХХ-кылымдын эң мыкты балбаны аталган Раатбек Санатбаевдин жалданма киши өлтүргүчтүн огунан кайтыш болгонуна эки жыл болду. Раатбек спорт менен 22 жыл машыгып, Кыргызстанды дүйнөгө тааныткан балбан эле. Грек-рим күрөшү боюнча Азиянын эки жолку чемпиону болуп, Азия оюндарында эки ирет күмүш байге уткан. Дүйнө чемпионатында коло медаль тагынып, Атланта жана Сидней олимпиадаларында өлкөнүн намысын коргогон. 13 ирет эл аралык Гран- при мелдештеринде жеңишке жетишкен. Спорттогу ийгиликтери «Даңк» медалы, Улуттук олимпиада комитетинин ордени менен бааланган. Чоң спорттон кеткенден бери өлкөнүн олимпиадалык даярдоо борборунун директорунун орун басары болуу менен бирге ишкерчилик кылып, бизнесте да алектенип келаткан.
Кыргызстанды эл аралык аренага тааныткан Раатбек Санатбаев менен үзөңгүлөш ага- инидей болуп беш жыл бирге иштеген Кыргыз маданиятына эмгек сиңирген ишмер Руслан Искенов жаш балбандарга күрөш сырларын, ыкмаларын үйрөткөнүн, кыргыз спортун реформалоо боюнча ой- максаттары болгонун жана бийик адамкерчилигин айтып, Раатбекти эскерди:
- Далай Гран- при мелдештерде Кыргызстандын намысын колдон чыгарбады. Эми эмне болуп, кандайча каза болгонун билбей турабыз. Душмандары деле жок болчу, элден карыз деле алган эмес экен. Ачык көңүл, жайдары, кең пейил жан эле. Раатбектин алдыга койгон максаттары арбын эле, аткарылбай калды..
Раатбектин эки ирет Азия чемпиону болушуна салым кошкон устаты, Казакстанга жана Кыргызстанга эмгек сиңирген машыктыруучу Эржан Ахметов "Алматыда калып спорт тармагында иште, же бизнеске аралаш, биз канаттууга кактырбайбыз десек, Раатбек Кыргызстандын туусун көтөрөм деп", Бишкекке баса бергенин арман кылып айтып жүрөт.
- Кыргызда таанымал инсандар саналуу гана. Алар: Чыңгыз Айтматов, Болот Шамшиев жана спорттон Раатбек Санатбаев. Ушундай эр азаматты сактай албай, ниети каралардын колунан бейажал тапканына ишенбей турам. Кыргызга мындай жигиттер керек эле, Раатбек дагы далай кызмат кылат болчу.
Спорт коомчулугу мурдакы жылы Раатбекти Улуттук олимпиада комитетинин жыйынында бул уюмдун мүчөлүгүнө көрсөтүп, жетекчи органына сунуштап жатышкан. Эгерде Улуттук олимпиада комитетине президенттикке талапкерлигин койсо спорт коомчулугу колдоп кетмек, ошондуктан анын жашоосуна айрым атаандаштары кыянатчылык кылды деген пикирлер да айтылып келди.
Тирүү кезинде Раатбек менен көп ирет кездешип, спорт тууралуу далай маек курчу элек. Бир ирет маркум Раатбек Санатбаев кыргыз спортун көтөрүү үчүн айыл спортуна көңүл буруу керектигин мындайча айтып берген эле:
- Биринчи кезекте айыл спортуна, айылдык жаштарга өзгөчө көңүл буруп, атайын программа кабыл алып, район, шаар жана айыл өкмөт башчыларын милдеттендирип койсо, кыргыз спортунун тамыры, келечеги айылда. Таланттуу жаштардын багы ачылбай келүүдө. Дене тарбия, спорт тууралуу мыйзам да чийки. Ага толуктоолорду киргизүү керек.
Бишкек шаардык спорт комитетинин жетекчисинин орун басары Бообек Кадыркулов Раатбектин адамкерчилиги бийик болгонун айтып, “анын өлүмүн саясатка байланыштырууга болбойт, тирүү болсо кыргыз спортуна зор салым кошуп, мыкты жетекчи чыкмак” дейт:
- Эми эмне болуп, кандайча каза болгону алигиче табышмак, себебин билбей турабыз. Ачык көңүл, жайдары, кең пейил жан эле. Раатбек бош убактысында спорт залга келип жаш балбандарга күрөш сырларын, ыкмаларын үйрөтүп турчу. Ал спорт менен гана жашап, жалын жаштыгын мекендин намысын коргоого жумшаган.
Даназалуу балбан, бийик адамкерчиликтүү Раатбек Санатбаев бардык спортчуларга үлгү, кыргыз спортунун сыймыгы эле, биз аны көзү тирүүсүндө барктай да, сактай да албадык, деп эскерет, анын шакирттеринин бири, грек- рим күрөшү боюнча Азиянын эки жолку чемпиону Данияр Көбөнов.
- Раатбектин атын спорт мектептери, көчөлөргө ыйгарып, ысымын түбөлүккө калтырып, эл аралык мелдештерди өткөрүп туру үчүн демилгелер көтөрүлүүдө. Кузүндө Раатбек аганы эскерүүгө арналган эл аралык мелдеш өткөрүлүп, мен баш байгени утуп алдым. Анын эки уулу жана жубайы Сайра эженин колунан байге алдым. Эми Бишкектеги, ФОКко анын атын бересе, дурус болоор эле.
Раатбектин жесири Сайра Санатбаеванын айтымында буйуртма менен өлтүрүлүшү боюнча кылмыш ишинин бети алигиче ачылбай турат.
Раатбектин ысымы өзү билим алган Жалалабаттагы мектебине жана ушул шаардагы спорт мектебине дагы ыйгарылды. Раатбек Санатбаевдин сөөгү Бишкектеги Аларча көрүстөнгө коюлган. Былтыр жубайы Сайра, уулдары Бексултан, Даулет, кызы Азема жана достору эстелигин коюшту.
Кыргызстанды эл аралык аренага тааныткан Раатбек Санатбаев менен үзөңгүлөш ага- инидей болуп беш жыл бирге иштеген Кыргыз маданиятына эмгек сиңирген ишмер Руслан Искенов жаш балбандарга күрөш сырларын, ыкмаларын үйрөткөнүн, кыргыз спортун реформалоо боюнча ой- максаттары болгонун жана бийик адамкерчилигин айтып, Раатбекти эскерди:
- Далай Гран- при мелдештерде Кыргызстандын намысын колдон чыгарбады. Эми эмне болуп, кандайча каза болгонун билбей турабыз. Душмандары деле жок болчу, элден карыз деле алган эмес экен. Ачык көңүл, жайдары, кең пейил жан эле. Раатбектин алдыга койгон максаттары арбын эле, аткарылбай калды..
Раатбектин эки ирет Азия чемпиону болушуна салым кошкон устаты, Казакстанга жана Кыргызстанга эмгек сиңирген машыктыруучу Эржан Ахметов "Алматыда калып спорт тармагында иште, же бизнеске аралаш, биз канаттууга кактырбайбыз десек, Раатбек Кыргызстандын туусун көтөрөм деп", Бишкекке баса бергенин арман кылып айтып жүрөт.
- Кыргызда таанымал инсандар саналуу гана. Алар: Чыңгыз Айтматов, Болот Шамшиев жана спорттон Раатбек Санатбаев. Ушундай эр азаматты сактай албай, ниети каралардын колунан бейажал тапканына ишенбей турам. Кыргызга мындай жигиттер керек эле, Раатбек дагы далай кызмат кылат болчу.
Спорт коомчулугу мурдакы жылы Раатбекти Улуттук олимпиада комитетинин жыйынында бул уюмдун мүчөлүгүнө көрсөтүп, жетекчи органына сунуштап жатышкан. Эгерде Улуттук олимпиада комитетине президенттикке талапкерлигин койсо спорт коомчулугу колдоп кетмек, ошондуктан анын жашоосуна айрым атаандаштары кыянатчылык кылды деген пикирлер да айтылып келди.
Тирүү кезинде Раатбек менен көп ирет кездешип, спорт тууралуу далай маек курчу элек. Бир ирет маркум Раатбек Санатбаев кыргыз спортун көтөрүү үчүн айыл спортуна көңүл буруу керектигин мындайча айтып берген эле:
- Биринчи кезекте айыл спортуна, айылдык жаштарга өзгөчө көңүл буруп, атайын программа кабыл алып, район, шаар жана айыл өкмөт башчыларын милдеттендирип койсо, кыргыз спортунун тамыры, келечеги айылда. Таланттуу жаштардын багы ачылбай келүүдө. Дене тарбия, спорт тууралуу мыйзам да чийки. Ага толуктоолорду киргизүү керек.
Бишкек шаардык спорт комитетинин жетекчисинин орун басары Бообек Кадыркулов Раатбектин адамкерчилиги бийик болгонун айтып, “анын өлүмүн саясатка байланыштырууга болбойт, тирүү болсо кыргыз спортуна зор салым кошуп, мыкты жетекчи чыкмак” дейт:
- Эми эмне болуп, кандайча каза болгону алигиче табышмак, себебин билбей турабыз. Ачык көңүл, жайдары, кең пейил жан эле. Раатбек бош убактысында спорт залга келип жаш балбандарга күрөш сырларын, ыкмаларын үйрөтүп турчу. Ал спорт менен гана жашап, жалын жаштыгын мекендин намысын коргоого жумшаган.
Даназалуу балбан, бийик адамкерчиликтүү Раатбек Санатбаев бардык спортчуларга үлгү, кыргыз спортунун сыймыгы эле, биз аны көзү тирүүсүндө барктай да, сактай да албадык, деп эскерет, анын шакирттеринин бири, грек- рим күрөшү боюнча Азиянын эки жолку чемпиону Данияр Көбөнов.
- Раатбектин атын спорт мектептери, көчөлөргө ыйгарып, ысымын түбөлүккө калтырып, эл аралык мелдештерди өткөрүп туру үчүн демилгелер көтөрүлүүдө. Кузүндө Раатбек аганы эскерүүгө арналган эл аралык мелдеш өткөрүлүп, мен баш байгени утуп алдым. Анын эки уулу жана жубайы Сайра эженин колунан байге алдым. Эми Бишкектеги, ФОКко анын атын бересе, дурус болоор эле.
Раатбектин жесири Сайра Санатбаеванын айтымында буйуртма менен өлтүрүлүшү боюнча кылмыш ишинин бети алигиче ачылбай турат.
Раатбектин ысымы өзү билим алган Жалалабаттагы мектебине жана ушул шаардагы спорт мектебине дагы ыйгарылды. Раатбек Санатбаевдин сөөгү Бишкектеги Аларча көрүстөнгө коюлган. Былтыр жубайы Сайра, уулдары Бексултан, Даулет, кызы Азема жана достору эстелигин коюшту.