Кыргызстандын улуттук олимпиада комитетиндеги курчуган кырдаалга байланыштуу аны эл аралык олимпиада комитети мүчөлүктөн чыгарып салганы турат. Бул уюмдун кризистен чыгуусуна кыргыз өкмөтү дагы кызыкдар. 17-январда улуттук олимпиада комитетинин мүчөлөрү менен жолугушууда премьер-министр Феликс Кулов Кыргызстанды дүйнө коомчулугуна тааныта турган мындай уюмга криминалдык элементтерди киргизүүгө болбостугун белгиледи.
Жолугушууда улуттук олимпиада комитетиндеги түзүлгөн кризис кырдаал токтобосо эл аралык олимпиада комитети аны мүчөлүктөн чыгарып салышы ыктымал экендиги жөнүндө Кыргызстандын курөш федерациясынын президенти Мурат Саралинов билдирди.
Олимпиада чемпиону Каныбек Осмоналиев улуттук олимпиада комитети ишмердүүлүгүн ачык, так жүргүзбөгөндүктөн, эл аралык уюмдардан келген каражаттар спортчуларга берилбей келгендигин, Кыргызстанды дүйнөгө тааныткан спортчулар бул уюмга мүчө болбой, өгөйлөнүп келгенин айтты.
Дүйнөлүк спорттун өнүгүш ыргагынан Кыргызстан ат чабым алыста калганын, спорттук медицинаны өнүктүрүүнү колго алуу зарылдыгын спорт ардагери, медицина илимдеринин доктору Эрнест Акрамов көтөрдү.
Улуттук олимпиада комитетиндеги кризистин келип чыгышы 2004- жылдын декабрынан бери так талашуу, бийликтин киришүүсү менен башталганын спорт ардагерлери белгиледи. Ошол учурдагы президент Аскар Акаевдин уулу Айдар олимпиадалык хартия, уставды бузуу менен 13 жылдан бери УОКту түптөгөн Эшим Кутманалиевдин ордун ээлеген. Өлкөдөгү ыңкылаптан бери бул уюмдун жетекчилери үч ирет алмашты.
Былтыр жайында Улуттук Олимпиада комитетине президент болуп шайланган Жогорку кенештин депутаты Баяман Эркинбаев үч ай гана иштеди. Ал эл аралык олимпиада комитети менен таанышып, кызматташууга бел байлап жатканда 22- сентябрда үйүнүн жанынан атылып өлтүрүлдү. Ошондон бери спорт, УОК саясатка аралашып, андан бери ушул окуяга байланыштуу белгилүү спортчулар Раатбек Санатбаев менен Кадырбек Атакараев кайтыш болушту.
-УОКтун президентинин орду өтө эле саясатташып, талашка түшүп кетти. Себеби бул орунга кудалангандар арбын. Белилүү балбан, маркум Раатбек Санатбаев өз талапкерлигин президенттикке коймок. Анын өтүп кетүүсү толук мүмкүн эле. Себеби спорт федерациялардын дээрлик көпчүлүгү анын талапкерлигин колдоорун билдиришкен. Тез арада бул кризистен чыкпасак, спортчулар жабыр тартаары анык,- деди спорт ардагери Руслан Искенов.
Жыйында айтылган пикирлерге ылайык УОКтун жаңы уставын олимпадалык Хартиянын таламдарын эске алуу менен кайра карап чыгуу үчүн демилгечи топ түзүлдү. Топту спорт ардагери, Кыргыз спорт комитетинин төрагасынын мурдакы орун басары Владимир Пономарев жетектеп, үч күндүн ичинде бардык спорт коомчулугун сунуштарын эске алып, жаңы долбоорун даярдоо тапшырылды. Спорт федерацияларынын жетекчилери да өз ойлорун айтып, жаңы Уставка алымча-кошумча сунуштары бар экенин билдиришти.
Эми Баяман Эркинбаевдин ордуна УОКко ким президент болот, ким татыктуу, ким олимпиадалык кыймылды алдыга сүйрөп кете алат деген суроолор жаралып спорт коомчулугун түрдүү имиштер аралап жүрөт. Анын үстүнө бул УОКтун жетекчилигинин орду саясый эл аралык кадыр-барктуу орунга айланып, өтө эле саясатташып да кетти.
Учурда УОКтун президенттигине кызыккандар арбын. Бирок талапкерлигин расмий коюуудан чочулап турушат. Кыргызстанды эл аралык аренага дүйнө коомчулугуна тааныта турган мындай уюмга криминалдык элементтерди киргизүүгө болбостугун өкмөт башчы Феликс Кулов белгиледи.
УОктун президенти болуш үчүн бир спорт федерациянын жетекчиси жана улуттук олимпиада комитетинин мүчөсү болуу шарт. Ошондой эле УОКтун жаңы шайланчу 45 мүчөсү өзүн президенттикке көрсөтүүгө акылуу.
-Учурда 13-январга чейин жаңыртылган Уставды кабыл алып, жаңы 45 мүчөнү шайлап, алардын тизмесин эл аралык олимпиада комитетине жөнөтпөсөк, анда Кыргызстанга финансылык жардам болбойт. Ал түгүл бизди ЭОК мүчөлүктөн чыгарып салуусу, 2006- жылкы Катардагы 15- Азия оюндарына жана 2008- жылкы Пекин олимпиадасына катышпай калуубуз мүмкүн. ЭОКтон чыгыш оңой, ага кайра мүчө болуп кирүү кыйын ,- дейт УОК аткаруу комитетинин мүчөсү, өлкөнүн күрөш федерациясынын президенти Мурат Саралинов.
Ушунун баары улуттук олимпиада комитетинин президентинин ордун талашуудан башталып, мыйзам бузууларга жол берилип жатканын, ушундай талаш-тартыштын айынан спортчулар жабыр келишкенин оор атлетика боюнча дүйнөнүн 4 жолку жана олимпиаданын чемпиону Каныбек Осмоналиев айтты.
- Эл аралык олимпиада комитети эгемендүү өлкөнүн иш- аракеттерине кийлигише албайт. Алар олимпиадалык хартиянын негизинде гана уставдын долбоорун сунуш кылууга акылуу. Ошол долбоордун негизинде эл аралык тартиптин алкагында улуттук өзгөчөлүктөрдү эске алуу менен Кыргызстандын уставын алымча- кошумчалардын негизинде кабыл алуубуз керек. Бардык башаламандыктар ушул уставдын чийкилигинен чыгып олтура,- деди Каныбек Осмоналиев.
Улуттук олимпиада комитетинин өзгөртүлгөн жаңы уставын талкуулап, тез арада кабыл алынып, жаңы 45 мүчөсү шайланбаса Кыргызстан эл аралык олимпиада комитетининин каржылоосунан куру калат. Ал түгүл Кыргызстанды мүчөлүктөн чыгарып салуусу толук ыктымал. Ошондуктан коомдук уюмдун ишмердүүлүгүнө өкмөт кийлигишпестен жардам берип, кыргыз спортунун өнүгүшүнө салымын кошууга жарамдуу жетекчи шайлануусун көзөмөлгө алып тураарын билдиришти.
Олимпиада чемпиону Каныбек Осмоналиев улуттук олимпиада комитети ишмердүүлүгүн ачык, так жүргүзбөгөндүктөн, эл аралык уюмдардан келген каражаттар спортчуларга берилбей келгендигин, Кыргызстанды дүйнөгө тааныткан спортчулар бул уюмга мүчө болбой, өгөйлөнүп келгенин айтты.
Дүйнөлүк спорттун өнүгүш ыргагынан Кыргызстан ат чабым алыста калганын, спорттук медицинаны өнүктүрүүнү колго алуу зарылдыгын спорт ардагери, медицина илимдеринин доктору Эрнест Акрамов көтөрдү.
Улуттук олимпиада комитетиндеги кризистин келип чыгышы 2004- жылдын декабрынан бери так талашуу, бийликтин киришүүсү менен башталганын спорт ардагерлери белгиледи. Ошол учурдагы президент Аскар Акаевдин уулу Айдар олимпиадалык хартия, уставды бузуу менен 13 жылдан бери УОКту түптөгөн Эшим Кутманалиевдин ордун ээлеген. Өлкөдөгү ыңкылаптан бери бул уюмдун жетекчилери үч ирет алмашты.
Былтыр жайында Улуттук Олимпиада комитетине президент болуп шайланган Жогорку кенештин депутаты Баяман Эркинбаев үч ай гана иштеди. Ал эл аралык олимпиада комитети менен таанышып, кызматташууга бел байлап жатканда 22- сентябрда үйүнүн жанынан атылып өлтүрүлдү. Ошондон бери спорт, УОК саясатка аралашып, андан бери ушул окуяга байланыштуу белгилүү спортчулар Раатбек Санатбаев менен Кадырбек Атакараев кайтыш болушту.
-УОКтун президентинин орду өтө эле саясатташып, талашка түшүп кетти. Себеби бул орунга кудалангандар арбын. Белилүү балбан, маркум Раатбек Санатбаев өз талапкерлигин президенттикке коймок. Анын өтүп кетүүсү толук мүмкүн эле. Себеби спорт федерациялардын дээрлик көпчүлүгү анын талапкерлигин колдоорун билдиришкен. Тез арада бул кризистен чыкпасак, спортчулар жабыр тартаары анык,- деди спорт ардагери Руслан Искенов.
Жыйында айтылган пикирлерге ылайык УОКтун жаңы уставын олимпадалык Хартиянын таламдарын эске алуу менен кайра карап чыгуу үчүн демилгечи топ түзүлдү. Топту спорт ардагери, Кыргыз спорт комитетинин төрагасынын мурдакы орун басары Владимир Пономарев жетектеп, үч күндүн ичинде бардык спорт коомчулугун сунуштарын эске алып, жаңы долбоорун даярдоо тапшырылды. Спорт федерацияларынын жетекчилери да өз ойлорун айтып, жаңы Уставка алымча-кошумча сунуштары бар экенин билдиришти.
Эми Баяман Эркинбаевдин ордуна УОКко ким президент болот, ким татыктуу, ким олимпиадалык кыймылды алдыга сүйрөп кете алат деген суроолор жаралып спорт коомчулугун түрдүү имиштер аралап жүрөт. Анын үстүнө бул УОКтун жетекчилигинин орду саясый эл аралык кадыр-барктуу орунга айланып, өтө эле саясатташып да кетти.
Учурда УОКтун президенттигине кызыккандар арбын. Бирок талапкерлигин расмий коюуудан чочулап турушат. Кыргызстанды эл аралык аренага дүйнө коомчулугуна тааныта турган мындай уюмга криминалдык элементтерди киргизүүгө болбостугун өкмөт башчы Феликс Кулов белгиледи.
УОктун президенти болуш үчүн бир спорт федерациянын жетекчиси жана улуттук олимпиада комитетинин мүчөсү болуу шарт. Ошондой эле УОКтун жаңы шайланчу 45 мүчөсү өзүн президенттикке көрсөтүүгө акылуу.
-Учурда 13-январга чейин жаңыртылган Уставды кабыл алып, жаңы 45 мүчөнү шайлап, алардын тизмесин эл аралык олимпиада комитетине жөнөтпөсөк, анда Кыргызстанга финансылык жардам болбойт. Ал түгүл бизди ЭОК мүчөлүктөн чыгарып салуусу, 2006- жылкы Катардагы 15- Азия оюндарына жана 2008- жылкы Пекин олимпиадасына катышпай калуубуз мүмкүн. ЭОКтон чыгыш оңой, ага кайра мүчө болуп кирүү кыйын ,- дейт УОК аткаруу комитетинин мүчөсү, өлкөнүн күрөш федерациясынын президенти Мурат Саралинов.
Ушунун баары улуттук олимпиада комитетинин президентинин ордун талашуудан башталып, мыйзам бузууларга жол берилип жатканын, ушундай талаш-тартыштын айынан спортчулар жабыр келишкенин оор атлетика боюнча дүйнөнүн 4 жолку жана олимпиаданын чемпиону Каныбек Осмоналиев айтты.
- Эл аралык олимпиада комитети эгемендүү өлкөнүн иш- аракеттерине кийлигише албайт. Алар олимпиадалык хартиянын негизинде гана уставдын долбоорун сунуш кылууга акылуу. Ошол долбоордун негизинде эл аралык тартиптин алкагында улуттук өзгөчөлүктөрдү эске алуу менен Кыргызстандын уставын алымча- кошумчалардын негизинде кабыл алуубуз керек. Бардык башаламандыктар ушул уставдын чийкилигинен чыгып олтура,- деди Каныбек Осмоналиев.
Улуттук олимпиада комитетинин өзгөртүлгөн жаңы уставын талкуулап, тез арада кабыл алынып, жаңы 45 мүчөсү шайланбаса Кыргызстан эл аралык олимпиада комитетининин каржылоосунан куру калат. Ал түгүл Кыргызстанды мүчөлүктөн чыгарып салуусу толук ыктымал. Ошондуктан коомдук уюмдун ишмердүүлүгүнө өкмөт кийлигишпестен жардам берип, кыргыз спортунун өнүгүшүнө салымын кошууга жарамдуу жетекчи шайлануусун көзөмөлгө алып тураарын билдиришти.