Мунун алдында Украина боюнча Германияда өткөн кризистик сүйлөшүүдө уруш тилкесинен оор куралдарды чыгаруу жагы макулдашылган болчу.
Украинанын чыгышындагы майдан тилкесинен оор куралдарды чыгаруу маселеси Орусия, Украина, Германия, Франция тышкы иштер министрлеринин шаршемби түнү Берлинде болгон кризистик сүйлөшүүлөрүнөн кийин жарыяланды.
Жыйындын конок ээси, Германиянын тышкы иштер министри Франк-Вальтер Штайнмайер Берлинде макулдашылгандарды Украинанын чыгышында тынчтык орнотуу аракеттериндеги “бурулуш” эмес, "жылыш" деп атады:
- Жериндеги кырдаалды өзгөртүү биз жаңы эле кагаз жүзүндө макулдашкандар турмушка кандай ашарына жараша болот. Мунун жообун биз жакынкы күндөрү алабыз. Оор техникаларды чыгаруу чынында кандай жүрүп жатканын, байланыш тобунун жыйынынан кийин билебиз. Биз ушуга, айрыкча Чыгыш Украинадагы жикчилдерге таасир көргөзүү рычагын колдонууга бүгүн макул болгон Орусияга көз карандыбыз.
Немис тышкы иштер министри Штайнмайер кошумчалагандай, Берлиндеги макулдашууну аткаруу мөөнөтүн жана калган чоо-жайын Орусия, Украина, ЕККУ өкүлдөрү кирген “байланыш тобу” талкуулайт.
Төрт тышкы иштер министрдин сүйлөшүүсүндө Минскиде былтыр сентябрда түзүлгөн тынчтык келишимде көргөзүлгөн демаркация тилкесинен оор куралдарды 15 чакырым ичкериге алып кетүү жагы макулдашылган.
Бул макулдашуу, украин тарап ырастагандай, орусиячыл жикчилдер уруш талаасындагы оор куралдарын жана согушкерлерин көбөйткөн учурга туш келди.
Украин президенти Петро Порошенко кечээ Давосто, Дүйнөлүк экономикалык форумда сүйлөп жатып, анын өлкөсүнүн аймагында орус аскерлеринин саны тогуз миңге жеткенин, алар өлкөнүн 7% аймагын “оккупациялап” турганын айткан:
- Украина азыр агрессивдүү кол салууга кабылды. Бул агрессия Крымды кошуп алгандык эле эмес. Бул Донецк менен Луганскта биздин 7% аймагыбыздын оккупацияланышы. Муну чечүүнүн жолу абдан жөнөкөй. Курал жана ок-дары менен жабдууну токтотуу. Чек араны жаап, аскерлерди алып кетүү. Абдан эле жөнөкөй тынчтык план. Эгер сиз мындан башка нерсени талкуулоону кааласаңыз, сиз анда тынчтыкты эмес, согушту көздөгөнүңүздү туюндурат.
Бул аралыкта Украинадагы кырдаал кечээ кечинде БУУнун Коопсуздук кеңешинде да кайрадан сөз болуп, анда Орусиянын украин президенти Петро Порошенко четке какты деген тынчтык планынын айрым өңүттөрү ачыкталды.
АКШнын Улуттар уюмундагы элчиси Саманта Пауэр жыйында сүйлөп жатып:
- Ал план Орусияны согушкерлерди чыгарып кетүү, эл аралык чек араларга көзмөлдү Украинанын өзүнө кайтарып берүү боюнча Минскиде алган милдеттенмелерден бошотот. Ал план жикчилдер былтыр сентябрдан бери ээлеген, орус аскер кызматчылары менен техникасы турган аймактарды мыйзамдаштырууга умтулат. Биз мындай тынчтык пландарды Абхазиядан, Түштүк Осетиядан, Приднестровьеден көргөнбүз. Келгиле, Путиндин тынчтык планынан кетейли да, аны Орусиянын оккупациялык планы деп атап койолу. Биз колубузда турган, Орусия кол коюп жана бузган планды аткарышыбыз керек, - деди.
Өз кезегинде Орусиянын БУУдагы элчиси Виталий Чуркин АКШнын украин кризисиндеги ролун “деструктивдүү” деп атап, Минск тынчтык келишими аткарылбай жатканы үчүн расмий Киевдин өзүн күнөөлөдү:
- Донбасстагы кырдаалдын азыркы курчушу капыстан эмес. Элдешүү мөөнөтү учурунда украин тарап, Минск келишимдерин бузуп, түштүк –чыгыштагы аскерий кубатын арттырып келди. Милитаризация күчөдү. Улам бир мобилизация жарыяланып, Киевде 2014-жылдагы жеңилүү үчүн реванш алуу чакырыктары айтылып жатты. Буга кошумча Киевдеги “согуш партиясын” жигердүү колдогон айрым өлкөлөр Украинага аскерий мүнөздөгү продукцияны жоопкерчиликсиз берди. Акыркы күндөрдөгү окуялар - Киевдин ички саясий жаңжалды аскерий жол менен чечүү багытын улантуу аракети.
Донецк: Өкмөттүк күчтөр аэропорт терминалынан чегинди
Бүгүн орусиячыл жикчилдер көзөмөлдөгөн Донецкте коомдук транспорт токтоочу аялдамадагы жарылуудан кеминде жөн-жай жети кишинин өмүрү кыйылды. ЕККУнун байкоочулары жарылуу болгон жерден жети кишинин сөөгүн көргөнүн, жикчилдер менен медициналык кызматкерлер болсо 13 киши өлгөнүн айтышууда. Маалыматтарга караганда, троллейбуска артиллериядан же минометтон атылган снаряд тийген.
Украинанын Коргоо министрлиги Донецк аэропортунун айланасында уруш уланып жатканын, аэропорттун айрым бөлүктөрү азыр деле өкмөттүк күчтөрдүн көзөмөлүндө экенин маалымдады. Бирок өкмөттүк аскерлер аэропорттун дээрлик талкаланып, урандыга айланган терминалынын имаратынан чегинген.
Билдирүүдө көргөзүлгөндөй акыркы 24 саатта аэропорт айланасындагы жана башка жерлердеги уруштардан украин тарап 10 аскерин жоготкон.
Ал эми аэропорттогу уруштарда жаракат алган 16 жоокер козголоңчуларга туткунга түшкөн. Орусиячыл жикчилдер бүгүн аларды Донецкте жарылуу болгон аялдамага алып келип, ошол жерде тизелеп турууга мажбурлашты. Кыжырланган жарандар туткундарга кол көтөрүштү.
ЕККУ уюмунун эсебинде, Украинанын чыгышында былтыр апрелде уруш башталгандан бери өмүрү кыйылгандардын саны 5000ден ашып кетти.
