Окуу жараяны кызуу жүрүп жатканына карабай Дүйшөмбүдөгү педагогикалык университетте окуган өзбекстандык студенттер ушул күндөрү сабакка катышпай жатышат. Алар эртеден кечке академиялык тастыктама алыш үчүн кезекте турушат. Анткени Өзбекстан кошуна мамлекеттерде окуган студенттерине 15-февралга чейин өлкөгө которулуп келип калууга буйрук берген. Студенттердин айтымында, бул мөөнөт ичинде академиялык тастыктамасын алып бара албагандар окуусун уланта албай калышат. Бирок Өзбекстанга барып, кошумча сертификация сынагынан өтүү милдетинен кутулганына кубанган айрым студенттер Мирзиёевдин бул демилгесин колдоп жатышат.
«Башка өлкөдөн алган диплом Өзбекстанда атайын сертификациядан өтүш керек. Бирок ал оор. Ошондуктан бизди өлкөгө чакырганы үчүн президент Мирзиёевге чоң рахмат», - деди алардын бири.
Учурда Тажикстандын жогорку окуу жайларында Өзбекстандан барган 5 миңдей студент окуйт. Тажик ЖОЖдору өзбекстандык студенттерге азырынча академиялык тастыктамадан башка эч кандай кагаз бербей турушат. Тажик тарап муну дүйнөлүк талап деп эсептейт. Маселен, Дүйшөмбү педагогикалык университетинин проректору Саади Косимов студенттер ойду-келди ары-бери которула албай турганын айтты:
«Учурда биз өзбекстандык студенттерге академиялык тастыктама гана берип жатабыз. Бул документ - ар бир студент каалаган учурда окуу жайынан талап кыла ала турган жалгыз документ. Өзбекстандын окуу жайларына которулууга мүмкүндүк бере турган бир да документти берген жокпуз. Анткени бир окуу жайынан экинчи окуу жайына которулуунун белгилүү мөөнөтү, тартиби бар. Биз аны буза албайбыз».
Өзбек президентинин мындай шашылыш чечимин кошуна өлкөдөгү окуу жайларынын жетекчилери түшүнө албай турушат. Анткени бир окуу жайынан экинчи окуу жайына которулуунун атайын мөөнөтү болот.
Учурда Кыргызстанда Өзбекстандан келген 17 миң студент билим алат. Ош мамлекеттик университетинин биринчи курсунун студенттери да окуусун Өзбекстанга которуп кете албай жатышат. Анын себебин окуу жайынын ректору Кудайберди Кожобеков мындайча түшүндүрдү:
«Биздин жалпы эреже боюнча каалаган студент арызын жазып, окуусун которуп кете алат. Бирок Кыргызстанда "биринчи курста которулбайт" деген эреже бар. Ал Өзбекстандын эрежесинде кандай, биз билбейбиз. Эгер аны такташсак, Өзбекстан кабыл ала турганы анык болсо, коңшу өлкөдөгү университет "биз бул студентти кабыл алдык" деп кат жибериши керек. Ошондо биздин окуу жайыбыздан кете берсе болот».
Ал эми Казакстандагы жогорку окуу жайларында Өзбекстандан барган 15 миңге жакын студент билим алат. Учурда ошол казак ЖОЖдорунда окуган студенттер да президентинин чакыруусун кабыл алууга мажбур. Шымкент мамлекеттик университетинин проректору Садыбек Бейсенбаев өзбекстандык студенттерге азырынча окуган сабактарынын тизмесин гана берип жатышканын айтты:
«Биз азырынча Өзбекстандан келген студенттердин бардык документтерин кайтарып беле элекпиз. Азырынча окуган сабактарынын тизмесин гана тактап берип жатабыз. Эгер Өзбекстандын окуу жайлары кабыл албаса кайра кетип, улантып кете алышат. Эгер кабыл алса, анда кабыл алган окуу жайынын кепилдиги менен документтерин которуп беребиз».
Кыргызстан, Тажикстанда жана Казакстанда окуган студенттер окуу жылынын так ортосунда Өзбекстанга которулуп кетерин күтүшкөн эмес. Ошондуктан колго тийген документин алып, мекенине кайтып жатышат. Бирок алардын колундагы кагаздары өз мекенинде окуусун улантууга жарамдуубу же жокпу, эч ким билбейт.
Өзбекстан кошуналарынын ЖОЖдорунда окуунун сапаты өз улуттук рейтингине жооп бербейт деген жүйө келтирүүдө. Бирок айрым маалыматтар боюнча Өзбекстан кошуна мамлекеттерде окуган студенттер диний радикализмге берилип келиши мүмкүн деп да чочулайт.
Өзбекстан Борбор Азия мамлекеттери баш болгон бир катар өлкөлөрдүн дипломдорун тааныбайт. Ошол эле учурда Орусия жана Батыш өлкөлөрүнүн дипломдорун кошумча сертификациясыз кабыл алат. Бирок Тажикстанда жана Кыргызстанда окуу акысынын арзандыгы өзбек жаштарын өзүнө тартып келет.
Эскертүү!
«Азаттыктын» материалдарына пикир калтырууда төмөнкү эрежелерди так сактоону өтүнөбүз: кайсы бир саясий партияга, топко үгүттөгөн, же каралаган, бир нече жолу кайталап жиберилген, адамдын беделине шек келтирген, келекелеген, кордогон, коркутуп-үркүткөн, басмырлаган жана жек көрүүнү козуткан пикирлер жарыяланбайт. Эрежени сактабай жазылган пикирлер сайтка чыкпайт. Модератор пикирлерди жарыялоо же андан баш тартуу укугун өзүнө калтырат.
