АКШда бозгунда жүргөн түрк диниятчысы Фетхуллах Гүлендин тарапкерлерин бутага алуу токтой электигин Түркиядагы соңку рейд күбөлөдү. 26-апрелге караган түнү Түркиянын 80ге чукул аймагында атайын операция жүргүзүлүп, миңге чукул адам кармалды. Дагы эки миңден ашуун киши изделип жатат.
Түркиянын ички иштер министри Сулейман Сойлу кармалгандардын Гүлен кыймылына байланышы бар экенин ишара кылды:
- Азырынча 72 аймакта 1009 жашыруун "имам" кармалды. Бул Түрк мамлекети үчүн абдан маанилүү кадам.
Түркия 2016-жылдын 15-июлундагы төңкөрүш аракетин Фетхуллах Гүлендин тарапкерлери уюштурду деп ишенет. Гүлен жана анын жактоочулар бийликтин бул айыптоолорун четке кагып келет.
Ошентсе да жайдан бери баш-аягы 120 миңдей адам Гүлен кыймылына байланышы бар деген жүйө менен иштен айдалды. 40 миңдей киши камакка алынды.
Соңку рейд Түркияда президент Режеп Тайып Эрдогандын ыйгарым укуктарын кеңейткен референдумдан он күн өткөндөн кийин орун алып олтурат.
Өлкөнү парламенттик республикадан президенттикке айланткан бул референдум, төңкөрүш аракетинен кийинки тазалоолор жана адам укуктары боюнча тынчсыздануулардан улам Европа кеңешинин парламенттик ассамблеясы (PACE) 25-апрелде Түркияны көзөмөлдөө зарылчылыгын туудурган өлкөлөрдүн катарына кошту.
- Биз баалуулуктарды коргоо үчүн биригишибиз керек. Биз атынан сүйлөп жаткан 820 миллион адамдын баалуулуктары жана эркиндиктери Түркияда коркунуч астында. Окуялардын авторитардык өңүт алышына бөгөт коюу үчүн мониторинг системасы аркылуу биз Түркияга жана түрктөргө жардам бергибиз келет,-деди ассамблеянын Люксембургдан шайланган мүчөсү Анн Брассёр.
47 мамлекет мүчө болгон Европа кеңеши Түркияны мониторинг талап кылынган өлкөлөрдүн катарынан 2004-жылы чыгарган. Эми өлкөнүн ал тизмеге кайра кошулганын түркиялык депутаттар сынга алышып, мындан ары кеңештин жыйындарына катышпайбыз дешти. Президент Режеп Тайып Эрдоган болсо, кеңештин бүтүмүн чыйкыл саясат деп атады:
- Түркияга каршы кабыл алынган чечим - толугу менен саясий чечим. Канча ирет мындай чечимдерди кабыл алышса да, биз аны тааныбайбыз. Маселени деле көбүртүп жабырткыбыз келбейт.
Түркиядагы референдум 16-апрелде өлкөдө өзгөчө кырдаал режими өкүм сүрүп жаткан учурда өттү. Конституциялык өзгөртүүлөрдү калктын 51 пайыздан ашыгы колдоду. Эл аралык байкоочулар референдум тең эмес шартта өткөрүлгөнүн, добуштарды саноо жол-жобосуна да көлөкө түшкөнүн билдиришти.
Референдумдан кийин президент Эрдоган өлкөдө өлүм жазасы калыбына келтирилиши мүмкүндүгүн айтып, Түркия демократиялык баалуулуктардан тайды деген тараптардын камтамачылыгын күчөттү.
