Бишкек шаарына 137 жыл

26-Октябрь, 2015

Ушул аптада Бишкек шаарынын 137 жылдыгы белгиленди. Буга байланыштуу шаардын борборунда, ар кайсы эс алуу, маданий жайларда майрамдык иш-чаралар, көргөзмө-жармаңкелер өттү. Аны шаар башкармалыгы жана шаардагы райондордун жетекчиликтери уюштурду.

1 Биринчи Май райондук администрациясына караштуу Чыгармачыл балдар борборунун окуучулары Панфилов паркында өздөрүнүн жаш досторуна атайын концерт тартуулашты.

2 Баш калаанын аянты 12,7 миң гектар. Расмий маалыматтар боюнча 2012-жылдагы калк санак боюнча элдин саны - 874,4 миңге чукул деп айтылган. Бейрасмий маалыматтарга караганда, учурда Бишкекте миллиондон ашуун калк жашайт.

3 1938-жылы Бишкекте үч административдик район - Пролетар (азыркы Ленин), Биринчи Май, Свердлов райондору түзүлгөн. 1961-жылы шаарга Кызыл-Аскер, Төкөлдөш айылдары, Аламүдүн, Көк-Жар айылдарынын бир бөлүгү, 1984-жылы Чоң-Арык, Орто-Сай айылдары кошулган. 1974-жылы жаңы - Октябрь району түзүлгөн.

4 Учурда Бишкек шаары төрт райондон, бир шаарча жана айылдан турат. Алар: Биринчи Май, Ленин, Октябрь, Свердлов райондору, Чоң-Арык шаарчасы жана Орто-Сай айылы.

5 Тарыхый маалыматтарга караганда, азыркы Бишкек жайгашкан аймакта адамдар биздин заманага чейинки 5-4 кылымдар эле отурукташа баштаган. VII-кылымдан баштап Бишкек калаасы Жул шаарчасы катары таанымал болгон деген маалымат бар.

6 Ал эми 1825 –жылы бул жерде Кокон хандыгы Пишпек чебин курган. Кийин аны орус армиясы талкалап, өз аскерлерин жайгаштырган. 1878-жылы Бишкек Жети-Суу уездик аймагында шаары деген макамга ээ болгон. Шаардын тургундары соода-сатык, багбанчылык менен алектенишкен.

7 Совет бийлиги орногондон киийн Бишкек Түркистан автономдук республикасынын курамына кошулуп, Кара-Кыргыз автономиясынын борборуна айланган жана 1926-жылы Фрунзе ысымын алган.

8 1991-жылы Кыргызстан эгемендүүлүк алган соң шаарга тарыхый Бишкек аты кайтарылган.

9 Айрым маалыматтар боюнча 18-кылымда Бишкек аттуу баатыр ушул аймакты жердеп, журтту душмандардан коргоп турган. 19-кылымдын башында кыргыз феодалдарынын өз ара чатагынан пайдаланган Кокон хандыгы Чүй өрөөнүн басып алып, жергиликтүү элди башкарып туруу үчүн бир катар чептерди курдурган.

10 Бишкек шаары көп улуттуу. 2000-жылдагы расмий маалымат боюнча шаарда 52, 2 пайыз кыргыз, 33, 2 пайыз орус, 11, 2 пайыз украин, 1, 6 пайыз казак, 1, 6 пайыз өзбек, 2, 1 пайыз татар, 0, 7 пайыз немис, 0, 5 пайыз дуңган, 1, 7 пайыз уйгур ж. б. улуттар жашайт.