Газ жоктугунан шаар тургундарынын айрымдары көп кабаттуу үйлөрүнүн балконуна темир меш орнотуп алышты.
Ош дале газсыз отурат
Ошко Өзбекстандан газ качан келери дале белгисиз. Расмий Ташкен көгүлтүр от берүүнү токтотуу себебин да түшүндүрө элек.
Кыргыз өкмөтү газ боюнча Өзбекстан менен Орусиянын “Газпром” ишканасы сүйлөшүп жатканын билдирүүдө. Ошто 14-апрелден бери газ жок. Андан төрт күн мурун “Кыргызгаз” толугу менен “Газпромго” өткөн болчу. Орусиялык компания газ менен камсыздоо үзгүлтүккө учурабайт деп билдирген эле. Айрым депутаттар газ боюнча өкмөттү күнөөлөп жатат.
Энергетикалык көз карандысыздыктын баасы
Кыргыз өкмөтү Ошко газ качан берилерин азырынча билбейт. Мындан улам биринчи вице-премьер-министр Тайырбек Сарпашев “Азаттыктагы” маегинде бир канча күндөн бери газсыз отургандарды сабырдуулукка чакырды:
- Бүгүнкү күндө Өзбекстан менен сүйлөшүүлөрдү “Газпромдун” жетекчилиги жүргүзүп жатат. Газ, дегеле энергетикалык жактан көз карандысыз болуунун да баасы бар. Мен элди сабырдуукка чакырат элем. Бул маселе чукул арада чечилет. Болгондо да биротоло, майтарылгыс болуп чечилет.
Орусияга өткөн “Кыргызгаз” ишканасынын маалымат катчысы Рысбек Арунов газ боюнча Өзбекстандан жооп келбей жатканын билдирди:
- Биздин телеграммаларга өзбек тараптан жооп жок. Азыр “Газпром” деле, биз деле сүйлөшүүлөрдү жүргүзүп жатабыз. Бирок жооп болбой жатат. Келишим бүттү деп туруп, ошого таянып токтотуп коюшту. Биз келишимдин мөөнөтүн узартуу боюнча анын мөөнөтү бүтө электе эле, 11-апрелде кат жолдогонбуз. Бирок жооп бербей коюшту.
10-апрелде Бишкекте “Кыргызгазды” Оруcиянын “Газпром” ишканасына сатуу тууралуу жыйынтык келишимге кол коюлган болчу. Президент Алмазбек Атамбаев “Газпромдун” жетекчиси Алексей Миллер менен жолугушууда Кыргызстан газ боюнча толук көз карандысыздыкка жетишти деп айткан. Муну журналисттер менен жолугушууда Миллер да тастыктаган:
-“Газпром” Кыргызстандагы бардык газ керектөөчүлөрдү газ менен үзгүлтүксүз камсыздайт деген милдеттеме алды. Анан эң башкысы газ ыңгайлуу жана арзан баада болот.
Ошко Өзбекстандан газ качан келери дале белгисиз. Расмий Ташкен көгүлтүр от берүүнү токтотуу себебин да түшүндүрө элек.
Келишим чалагайым болгонбу?
“Кыргызгаздын” жетекчиси Тургунбек Кулмурзаев да газ менен камсыздоо үзгүлтүккө учурабайт деп ишендирген эле:
- “Эксклюзивдүү импорт” деген түшүнүк боюнча Кыргызстанды газ менен “Газпром” гана камсыз кылат. Булар ошондой жоопкерчиликти алды. Эгерде биз аларга альтернатива кылып койсок, анда силер тигил жактан алып жатасыңар, бул жактан алып жатасыңар деп чыгышмак да. Анан манипуляция деген чыкмак. Ошон үчүн газды үзгүлтүксүз, бир калыптанган баа менен Кыргызстанга “Газпром” гана алып келет деген жобо киргизгенбиз.
Өткөн аптада өкмөт Жогорку Кеңештеги коалициялык көпчүлүккө отчет берип жатканда газ маселеси да көтөрүлгөн болчу. Анда “Ар-намыс” фракциясынын депутаты, вице-спикер Бөдөш Мамырова кыргыз өкмөтү газ боюнча чалагайым келишим түзгөн деп сынга алган. Ушундан улам “Газпром” Ташкенди ийге келтире турган ыкмаларын пайдаланбай, Ошко газ берүү маселесин чечкенге батыл киришпейт жатат, дейт депутат:
- Өзбек туугандар “Кыргызгаз” Орусиянын “Газпромуна” толук өтүп кетишин карап турду. Келишимде ушулардын баары каралып, газ үзгүлтүккө учурабасын, ушундай кокустуктар болуп калышы мүмкүн, эгер Өзбекстан газды токтотсо ушундай чаралар көрүлөт деген жоболор келишимге жазылганда орус туугандар да кыймылдайт эле да. Келишимде андай нерселер жок болчу. Орусиянын Өзбекстанга таасир эте алган бир топ ыкмалары, кудурети бар. Алар “газды биз алып жатабыз, ал эми биздики, биз баш-аягыбызды жыйып алганча газды берип тургула, келишимде ушундай жазылган”, деп айтса болот эле да. Алар антип айтмак беле.
Кыргызстан Өзбекстандан жылына 1 миллиард кубга жакын газ алып келген. Ош газ чарба башкармалыгынын 50 миңден ашуун абоненти бар. “Газпром” “Кыргызгазды” алып жатканда өлкөнүн түндүгүнөн түштүгүнө чейин газ куурлары орнотуларын, көгүлтүр от жеткирилерин убада берген да жайы бар.
