Оштун Араван районунда өзбек чек арачылары аткан кыргызстандык жаран Фатима Абдукахарова азыр Өзбекстандагы ооруканада жатат.
Эки жеринен ок жеген аялдын абалы канааттандырарлык экенин кыргыз чек арачылары коңшу өлкөдөгү кесиптештерине таянуу менен тастыктоодо. Бирок канткен менен бул окуя чек араны мыйзамсыз бузуп өтүүлөрдү токтото албайт дешет жергиликтүүлөр.
Окуя кыргыз-өзбек чек арасынын Чек-Абад бекетинен 100 метрдей ары жакта болгон. Үйүнө келе жаткан Фатима Абдукахарованы коңшу өлкөнүн аскерлери "чек ара тилкесинен мыйзамсыз өтүп баратасың" деп, атып салышкан. Кыргыз чек арачылары барган мезгилде аны Өзбекстанга алып кетип атышкан экен.
Араван чек ара заставасынын зардалынын орун басары Бакыт Өмүрзаков:
- 27-апрель күнү эртең менен саат 9дар чамасында Кыргызстандын жараны Фатима Абдукахарова Өзбекстандан бери көздөй өтүп келе жаткан. Бул жерде өтмө бекет жок болгондон кийин анын бул кадамы мыйзамсыз болуп саналат. Аны өзбек аскерлери көрүп калып эскертүү беришкен. Ага болбой койгондон кийин алар эскертүү катары асманга да ок атышкан. Бирок ал багытын дагы деле уланта бергенде өзбек аскерлери Абдукахаровага 2 жолу ок ачышкан.
Өмүрзаков ошондой эле, коңшу өлкөнүн кесиптештерине таянуу менен жабырлануучунун абалы канааттандырарлык экенине токтолду:
- Окуя болгон мезгилде биз бекетте болчубуз. Анан кийин бардык. Алардын чек арачылары аялга биринчи жардам көрсөтүштү. Кийин Мархамат районунун дарыгерлери тез жардам менен келишти. Алар аны Мархамат шаарына алып кетип, ошол жакта дарылап атышат. Бир сыйра айыккандан кийин Кыргызстанга өткөрүп беришет. Азыр анын абалы жакшы деген маалыматтар бар.
Фатима Абдукахарова Кыргызстанга турмушка чыкканына 20 жылдай болгон. Өзбекстанга төркүндөрүнөн кабар алып барганы айтылууда. Чек-Абад айылдык округунун жетекчиси Рафыкжан Эргешов буларды айтты:
- Абдукахарова Фатима Өзбекстанга Кара-Суу районундагы "Достук" бекети аркылуу мыйзамдуу жол менен өткөн. Бирок кайра кайтып келатканда жакыныраак деп ушул жолду тандаптыр. Анан ушундай окуя кабылып отурат. Адистер анын паспортунун мөөнөтү да өтүп кеткен болуш керек дешүүдө. Ошол күнү аны бул жакта күйөөсү тосуп турган экен. Сыягы, телефондон макулдашып, анан келген болуш керек.
- Жашыруунун кереги жок, ары-бери өтүп аткандар азыр деле бар. Жөнөкөй эле мисал: үйү чек ара тилкесинде жайгашкан адамдар үйдүн бул жагынан киргизип, нары жагынан Өзбекстанга чыгарып коюп атышат. Биздин айыл округдагы ушундай үйүнүн жарымы аркы өлкөдө, жарымы берки өлкөдө калган кишилердин баары менен сүйлөшүп чыктык. Бирок эми алар бул ишин токтотуп койот деп эч ким кепилдик бере албайт. Ошол себептүү чек араны мыйзамсыз бузууну токтотуу үчүн жөн эле чек араны ачып коюш керек. Анткени элге деле кыйын да. Так ушул жерде 200 метр турган жерден түз өтпөй, тиги жак менен айланып, "Достук" бекети аркылуу 120 км жол жүрүш керек. Анан кайра Өзбекстандан ушул биздин тушубузга келиш үчүн дагы 120 км жол жүрүшү керек.
Калкты кыйнаган чек ара
Жергиликтүү тургундардын бири Анворжан да эки өлкө эртерээк чек араны ачпаса, мындай окуялар кайталана бере турганын белгилейт:
- Бизге эле кыйын болду. Өтүп баратсаң атам дешет, өтпөсөң туугандарыңдан алыстайсың. Мен өткөндө туугандарыма барып келатып да аскерлер менен урушуп атып өттүм. 75 миң сом бер дешти эле болбой койдум. Зарыл болуп аткандан кийин мыйзамсыз болсо да өтөсүң да. Анан бир күн мени деле атып салышабы, ким билет...
Чек-Абад айылынын башка бир тургуну Уктөмхан:
- Ошол аялды атып салышты дегенден кийин коркуп калдык. Анын деле энеси ооруп калып ошого барган дешет. Кечээ эле менин Өзбекстандагы бир тууган акем каза болуп калды эле барып бата кыла албадым. Чек араны тезирээк ачышпаса, эл азап тарта берет.
30-апрелде айрым маалымат каражаттары Жогорку Кеңештин депутаты Токон Мамытовго шилтеме жасап, Араван районунда өзбек чек арачылары кыргызстандык Фатима Абдукахарованы атып өлтүрдү деп жазып чыгышкан болчу.
"Азаттыктын" Бишкектеги кабарчысы. 2010-жылдан 2017-жылга чейин Ош облусунда кабарчы болуп иштеген. Ош Мамлекеттик университетинин журналистика факультетин аяктаган.
