Өткөн жуманын аягында мамлекет башчысы Сооронбай Жээнбеков Дин иштери боюнча мамлекеттик комиссиянын төрагасы Зайырбек Эргешовду кабыл алып, диний уюмдар жана окуу жайлардын каттоосун кайра карап чыгып, алар менен иш алып барууну жандандыруу маселесин көтөрдү.
Радикалдашуунун булагы
Жолугушууда бардык медреселерде жана диний окуу жайларында бирдиктүү окуу программасын киргизүү жагынан көзөмөлдү күчөтүү маселеси талкууланды. Президенттик аппараттын маалыматтык саясат бөлүмүнүн башчысы Толгонай Стамалиева мамлекет башчысынын тапшырмасынын маани-маңызына мындайча токтолду:
Радикалдык идеяларды жайылтууга бөгөт коюш үчүн керек болсо мечиттерде эмне сөз болуп жатканына чейин көңүл буруу боюнча тапшырма берилди.
- Президент диний чөйрөдөгү мамлекеттик саясат дүйнөбий (светтик) мамлекеттин принциптерине таянып жүргүзүлүшү керек экенин өзгөчө баса белгиледи. Дин боюнча биринчи туура маалымат берүү, айрыкча мечиттерде, медреселерде жана диний уюмдарда дин таануу кандай тартипте жүргүзүлүп жатканына көзөмөлдү күчөтүү маселеси көтөрүлдү. Радикалдык идеяларды жайылтууга бөгөт коюш үчүн керек болсо мечиттерде эмне сөз болуп жатканына чейин көңүл буруу боюнча тапшырма берилди. Анан президент ошол эле учурда "мечиттер менен медреселерди мамлекет башчысы көзөмөлгө алсын деди" деп эле, ашкере текшерип, жаап, күч колдонууга жеткирбеш керек экенин да эскертти.
Президент Сооронбай Жээнбеков "салттуу диндин негиздерин калкка жеткирүү керек" деп да белгилеген.
Дин иштери боюнча мамлекеттик комиссиянын төрагасы Зайырбек Эргешов жолугушууда диний билим берүүнү жөнгө салуу маселеси коюлганын айтты:
- Кыргызстанда диндер ортосундагы өз ара сабырдуу мамилени бекемдөө маселеси каралды. Бул биринчи кезекте туура диний билим берүүгө байланыштуу экени белгилүү. Бизге муфтият менен бирге диний билим берүүнү бирдиктүү окуу программасынын негизинде тартипке келтирүү боюнча тапшырма берилди. Айрыкча салттуу исламды элге жеткирип, анын баалуулуктарын кеңири түшүндүрүү аркылуу радикалдык идеяларга каршы туруу жөнүндө айтылды.
Рухий боштук – экстремизмге өбөлгө
Рухий боштук – экстремизмге өбөлгө
Диний экстремизм менен күрөш жүргүзүү милициянын милдети, тартип сакчылары катуураак иштесе эле баары жайында болот, экстремисттердин колунан эч нерсе келбейт деп көңүл тынчытуу жарабайт.
Себеп менен натыйжа
Диний чөйрөдөгү талдоочулар Кыргызстанда диний кырдаал туруктуу болуп турганы менен бир топ татаал экенин айтышат. Салафизмдин такфирчилер өңдүү багыттары, "Йакын-Инкар" сыяктуу радикал жамааттар тамыр алып, Кыргызстанда өз алдынча кыймылдарга чейин өсүп жетип жатканы белгиленди. Дин иштери боюнча эксперт Канатбек Мурзахалилов коомду курч карама-каршылыктарга алып келе турган андан башка дагы бир топ жагдайлар бар экенин мисал келтирди:
- Бүгүнкү күндө Кыргызстандагы диний кырдаал туруктуу, бирок чыңалуу абалында турат. Соңку мезгилде бир динден экинчи динге өтүү маселеси коомду ажырымга алып келе турган жана радикалдык чакырыктарга жем таштай турган жагдай болуп баратат. Ошонун кесепетинен көрүстөндөн жай талашкан жагдайлар кездешүүдө. Диний азчылыктын өкүлдөрүнө басым көрсөтүү жагы да курчуп баратат. Албетте дин эркиндиги жана адам укуктары деген маселе бар. Бирок бул жерде диний ар түрдүүлүктүн көбөйүшү жана бир эле диндеги ар түрдүү жамаатташуу, анын негизинде жаатташуу жараяны жүрүп жатканы коомду ажырымга алып келиши мүмкүн. Бул нерсенин алдын алып, азыртан чара көрө билишибиз зарыл.
2014-жылы диний чөйрөдөгү мамлекеттик саясатты жүзөгө ашыруу боюнча атайын концепция кабыл алынган.
Дин иштери боюнча мамлекеттик комиссиядан каттоодон өтүп, Кыргызстанда расмий иш жүргүзүп жаткан 2330дай диний мекеме бар. Буга коомдук уюмдар, бирикмелер, фонддор, окуу жайлар, мечиттер, медреселер, чиркөөлөр жана ибадатканалар кирет. Анын 1900дөйү ислам багытындагы уюмдар жана мечиттер болсо, 370 уюм христиан динине таандык.
Кыргызстандын соттору тарабынан 18 диний уюм экстремисттик деп табылып, өлкөдө ишмердүүлүк жүргүзүүсүнө тыюу салынган.
