Мына ушул тема “Азаттыктын” “Арай көз чарай” талкуусуна коюлду.
Талкууга Жогорку Кеңештин депутаты Токон Мамытов, Мамлекеттик жаза өтөө мекемесинин жетекчисинин кеңешчиси Табылды Исаев жана “Жарандык коом коррупцияга каршы” өкмөттүк эмес уюмунун жетекчиси, Жаза өтөө мекемесинин коомдук байкоо кеңешинин төрагасынын орун басары Төлөкан Исмаилова катышты.
“Азаттык”: Чындыгында бул система көп мезгилден бери чыр-чатактан, жаңжалдардан арылбай келатат. Бир канча депутаттык, укук коргоочулардан турган комиссиялар да иликтеп көрүштү. Токон мырза, биздин билишибизче сиз бүгүн-эртең парламенттин коргоо жана коопсуздук комитетин жетектей турган болуп турасыз, ошол жаңы жумушуңузга да бул тармактын тиешеси бар. Жаза өтөө мекемелеринин айланасында эмне үчүн ушундай абал түзүлүп жатат?
Токон Мамытов: Азыркы Мамлекеттик жаза өтөө мекемесинин кызматынын жетекчиси, анын орун басарларынын адамгерчилик сапатына шек келтирээрлик, же алардын тууган-жакындарына асылалы деген ой-пикирден алыспыз. Ал киши тилекке каршы ушул принципти кармабай, айрым депутаттардын ата-энесине, туугандарына асылып чыкты. Баары былтыр кадр маселесинен башталды.
“Азаттык”: Негизи абактарда абал кандай? Аларды тамак-аш менен камсыздоо, шарттарын түзүү жакшыбы?
Токон Мамытов: Ал тиешелүү деңгээлде эмес, азыркы талапка жооп бербейт.
“Азаттык”: Табылды мырза, буга кандай жообуңуз бар?
Табылды Исаев: Бул бүгүнкү чыга калган проблема эмес, бул 10-15 жылдан бери келаткан нерсе. Шейшенбек Байзаков келгенден бери өзгөрүүлөр пайда болду. Бүгүнкү күндө биздин мамлекет өз деңгээлиндей акча бөлгөн жок, 27-30 пайыздай гана бөлүнүп атат. Ар бир абактагы киши үчүн бир күнкү тамагына 78 сом 11 тыйын, ал эми ооругандарга 138 сомдон бөлүнөт.
“Азаттык”: Төлөйкан айым, Жаза өтөө мекемесинин байкоочулар кеңешинин төрайымы катары да, укук коргоочу катары да бул тараптагы абалды жакшы билет. Төлөкан айым, абактарда өзгөрүү барбы? Болсо кайсы жагына?
Төлөкан Исмаилова: Биз алты жылдан бери жаза аткаруу институтуна өз демилгебиз менен киргенбиз. Андан кийин Роза Отунбаеванын жардыгы менен кеңеш түзүлгөн.
Алты жылдан бери келаткан өзгөрүүлөр тууралуу буларды айтат элек: түрмө абалын ачыкка чыгарып, бүгүнкү күндө түрмөлөр трагедиялык абалда экенин бүт коомчулук билип атат. Бул эң жакшы нерсе.
Экинчиден, абакта отурган адамдардын саны чакан Кыргызстан үчүн аябай көп. Анткени мыйзамсыз система, Ички иштер министрлигинин тергөө органдарынын кармоо убактысындагы жасаган иштер, башка институттар Совет мезгилинин калдыгында жана көмүскөдө турат.
Жаза аткаруу институтун реформа кылыш үчүн “Стратегия-215” деген план-долбоору бар. Кыска, орто жана узак мөөнөттөгү жасалуучу иштер такталган. Бюджеттик процесс да ачыкка чыгып келди.
Талкууга Жогорку Кеңештин депутаты Токон Мамытов, Мамлекеттик жаза өтөө мекемесинин жетекчисинин кеңешчиси Табылды Исаев жана “Жарандык коом коррупцияга каршы” өкмөттүк эмес уюмунун жетекчиси, Жаза өтөө мекемесинин коомдук байкоо кеңешинин төрагасынын орун басары Төлөкан Исмаилова катышты.
Талкууну толугу менен бул жерден угуңуз:
“Азаттык”: Чындыгында бул система көп мезгилден бери чыр-чатактан, жаңжалдардан арылбай келатат. Бир канча депутаттык, укук коргоочулардан турган комиссиялар да иликтеп көрүштү. Токон мырза, биздин билишибизче сиз бүгүн-эртең парламенттин коргоо жана коопсуздук комитетин жетектей турган болуп турасыз, ошол жаңы жумушуңузга да бул тармактын тиешеси бар. Жаза өтөө мекемелеринин айланасында эмне үчүн ушундай абал түзүлүп жатат?
Токон Мамытов: Азыркы Мамлекеттик жаза өтөө мекемесинин кызматынын жетекчиси, анын орун басарларынын адамгерчилик сапатына шек келтирээрлик, же алардын тууган-жакындарына асылалы деген ой-пикирден алыспыз. Ал киши тилекке каршы ушул принципти кармабай, айрым депутаттардын ата-энесине, туугандарына асылып чыкты. Баары былтыр кадр маселесинен башталды.
“Азаттык”: Негизи абактарда абал кандай? Аларды тамак-аш менен камсыздоо, шарттарын түзүү жакшыбы?
Токон Мамытов: Ал тиешелүү деңгээлде эмес, азыркы талапка жооп бербейт.
“Азаттык”: Табылды мырза, буга кандай жообуңуз бар?
Табылды Исаев: Бул бүгүнкү чыга калган проблема эмес, бул 10-15 жылдан бери келаткан нерсе. Шейшенбек Байзаков келгенден бери өзгөрүүлөр пайда болду. Бүгүнкү күндө биздин мамлекет өз деңгээлиндей акча бөлгөн жок, 27-30 пайыздай гана бөлүнүп атат. Ар бир абактагы киши үчүн бир күнкү тамагына 78 сом 11 тыйын, ал эми ооругандарга 138 сомдон бөлүнөт.
“Азаттык”: Төлөйкан айым, Жаза өтөө мекемесинин байкоочулар кеңешинин төрайымы катары да, укук коргоочу катары да бул тараптагы абалды жакшы билет. Төлөкан айым, абактарда өзгөрүү барбы? Болсо кайсы жагына?
Төлөкан Исмаилова: Биз алты жылдан бери жаза аткаруу институтуна өз демилгебиз менен киргенбиз. Андан кийин Роза Отунбаеванын жардыгы менен кеңеш түзүлгөн.
Алты жылдан бери келаткан өзгөрүүлөр тууралуу буларды айтат элек: түрмө абалын ачыкка чыгарып, бүгүнкү күндө түрмөлөр трагедиялык абалда экенин бүт коомчулук билип атат. Бул эң жакшы нерсе.
Экинчиден, абакта отурган адамдардын саны чакан Кыргызстан үчүн аябай көп. Анткени мыйзамсыз система, Ички иштер министрлигинин тергөө органдарынын кармоо убактысындагы жасаган иштер, башка институттар Совет мезгилинин калдыгында жана көмүскөдө турат.
Жаза аткаруу институтун реформа кылыш үчүн “Стратегия-215” деген план-долбоору бар. Кыска, орто жана узак мөөнөттөгү жасалуучу иштер такталган. Бюджеттик процесс да ачыкка чыгып келди.
