11-январда Алексей Филатовдун продюсердик борбору өткөргөн сулуулар сынагында музыканын коштоосунда улууларды туурап кийинип, боёнуп алган кичинекей көчөт кыздар жана балдар сахнадан ары-бери шайдоот басып өтүп, бийлеп жатышты.
“2016-жылдын кичинекей сулуу кызы жана келбеттүү мырзасы” конкурсуна катышууга кырктан ашык окуучу келиптир. Алардын басымдуу бөлүгү башталгыч класста окуйт.
Сынактын жыйынтыгында ийгиликке жетишкен жеңүүчүлөрдүн бири, 5-класстын окуучусу Сезим бизге бул сынакка кантип катышып калганын айтып берди:
- Мектепте кастинг болду. Ошол жерден тандалып келдим.
- Конкурска катышканга кандай даярдык көрдүң?
- Чачымды жасалгалаттым, көйнөк алдым, макияжга бардым.
- Бул конкурстан кандай таасир алдың? Эмнени үйрөндүң?
- Мага чоң сахнага чыгып өзүмдү көрсөткөнүм жакты...
Дагы бир номинацияны утуп алган жеңүүчүнүн апасы Чынара кызын бул сынакка катыштырууга канча каражат жумшаганын кеп кылды:
- Макияжына эки миң, чач жасалгасына бир жарым миң жумшадым. Көйнөгүбүз бар болчу. Албетте акча кетет. Бирок бала үчүн бул анча деле көп чыгым эмес.
Чынара ар бир баланын ата-энеси бул сынакка катышуу үчүн Алексей Филатовдун продюсердик борборунан таалим алганын, ага айына беш миң сомдон төлөгөнүн айтты. Бирок эне жумшалган каражатка өкүнбөйт. Себеби кызы сынакка катышууга машыга баштаган кезден бери өз оюн тартынбай айтканды, эл арасында өзүн эркин сезгенди үйрөнгөн.
Анткен менен мектеп жашындагы кенже балдар арасында өтүп жаткан мындай сулуулар сынактарын коммерциялык максатты көздөйт деп сынга алгандар деле аз эмес. Маселен, “Баластан” студиясынын продюсери Кундуз Аманованын айтымында, шоу-бизнесте ушул өңдүү долбоорлор менен акча тапканды адатка айландырган бир нече топ бар:
- Жергиликтүү деңгээлде өткөн сулуулар сынагынын келечеги жок. Анткени жеңген таланттуу балдарды чет мамлекеттерге алып барып, андан ары чоң сынактарга катыштырбайт. Андыктан мындай конкурстарды уюштуруучулар тыйын табуу үчүн эле өткөрүшөт десек болот. Тарбиялык мааниси тууралуу да эч нерсе деп айта албайм. Бир байкаганым, балдардын өз жашына ылайык келбеген сүйүү ырларын ырдаганы ар бир эле көрүүчүнү ыңгайсыз кылат. Мисалы, Филатовдун продюсердик борбору балдардын ата-энесинен балдарыңардын фотосессиясын жасайбыз, теледе сүйлөгөндү үйрөтөбүз деп акча табат дешет.
Аманова мектеп жашындагы кыздардын боёнуп алып сахнага чыкканын сынга алды.
Бул сынакты өткөрүп жаткан Алексей Филатов сын-пикирлерди четке кагып, жогорудагыдай конкурстар аркылуу өз максаты үчүн умтулган жаш лидерлер өсүп чыгат деп ишенерин билдирди:
- Биз бул балдар кенедей кезинен эле өз дараметине ишенип, ийгиликке жетсе болорун билип өссө деп ойлойбуз. Мисалы, кеченин жүрүшүнөн өзүңүз байкаган чыгарсыз, чынында биз наристелердин көңүлүн көтөргөнгө, алардын максатына болгон умтулуусуна шык берүүгө жан дилибизди арнадык. Калыстар тобу жыйынтыгында балдардын ар бирине байгесин берди. Сынакка катышкан 42 баланын ар бирине өзгөчө көңүл бурулду.
Филатовдун пикиринде, наристелер үчүн жумшалган арзыбаган каражат алардын адам болуп калыптануусуна зор өбөлгө болот.
Педагогика илиминин доктору Абдыкерим Муратов ата-энелер кенже балдарга ылайык келбеген мындай долбоорлорго каражат жумшоо менен балдарына туура эмес тарбия берип жатат деп ойлойт:
- Буга педагогикалык, мектеп коомчулугу, ата-энелер, аялдар уюмдары каршы тура албай, аларга бөгөт коё албай, сынактын уюштуруучулары биздин турмушка активдүү аралашып кетти. Чынында ар бир бала сулуу да. Ар бир кызды даярдоо үчүн ата-энеден канчалаган каражат кетет! Мындай конкурстар биздин улуттук менталитетке да туура келбейт. Элдик педагогикада кыргыз кызы сахнага дене-мүчөсүн көрсөтөйүн деп чыккан эмес.
Муратовдун айтымында, ата-энелер балдарын сулуулар сынагына караганда, дүйнө таанымын өстүрүү жаатында уюшулган сынактарга же спорттук мелдештерге катыштырса болмок.
Билим берүү жана илим министрлигинин адиси Назгүл Мусаева мектепке караган жана мектептен тышкаркы билим берүү мекемелери өткөрүп жаткан ар бир сынак министрликтин көзөмөлүндө болгонун, ал эми жеке менчик чыгармачыл уюмдар өткөрүп жаткан сынактарга, окуу курстарына катыштыруу же катыштырбоо жоопкерчилиги ата-энелердин өзүндө экенин айтты.
