Айдоочулар арасында да мыкты делген майдын ордуна сапаты төмөнүн сатып, көз боёмочулук кылган май куюучулар көп экенин айтып, нааразы болушууда.
Асанбек Ишентаев шаарда унаасы менен эл ташып иштегенине көп жыл болду. Тажрыйбалуу айдоочу жаңы үлгүдөгү унааларга сапаты начар май куюлганы дароо билинерин айтат. Ал бензиндин АИ-92 үлгүсүнүн ордуна АИ-80 куюп койду деп шектенген учурлары көп болгону менен кайда арызданарын билбейт:
- Май куюучу жайларды тез-тез текшерип турса жакшы болмок. Азыр ишкерлерге эптеп эле акча табыш керек болуп калды. АИ-92 үлгүсүнүн ордуна АИ-80 куюп койгон учурлар көп эле болот. Ал дароо эле билинет, машине жакшы тартпай калат.
11-январда Жогорку Кеңештеги комитет жыйынында депутат Сайдулла Нышанов май куюучу жайлардагы күйүүчү майдын сапаты көзөмөлсүз калганын айтып, өкмөттү сынга алды. Эл өкүлүнүн айтуусунда, былтыр да айдоочулар ушул көйгөй менен парламентке кайрылышкан.
- Жаз-күз айларындагы сезон учурунда көпчүлүк май куюучу жайлардагы майдын сапаты талапка жооп бербейт. Маселен, АИ-80 деген бензин АИ-92 деп сатылат. Биз былтыр да өкмөткө тапшырма бергенбиз. Кыргызстандарт текшергенге укугубуз жок дегендей кылып жакшы көзөмөлдөбөйт. Өкмөт муну тез эле жөнгө салмак, бирок көзөмөлдөөчү органдар ошол ишкерлер менен байланышта болуп жатпайбы.
Нышанов бул маселеде “бармак басты, көз кысты” кылып жатат деп көзөмөлдөөчү органдарды күнөөлөйт.
Учурда бензиндин Аи-80 үлгүсү – 33, Аи-92 – 38, Аи-95 – 45 сомдун тегерегинде сатылууда. Кыргызстандагы айдоочулар көбүнчө бензиндин АИ-92 үлгүсү деп, АИ-80ди сатып коёрун айтып келишет. Биринчиден, айдоочулардын чөнтөгүнө чыгым, экинчиден, машине тез бузулары белгилүү. Бишкектеги машине оңдоочу жайлардын биринде иштеген Сагынбек буларды айтып берди.
- Мындай көйгөйгө өзүм деле далай ирет туш болгом. Мага оңдоткону келгендердин арасынан начар майдын айынан мотору бузулган машиналар да толтура. Айдоочулар начар майдан өздөрү эч сактана алышпайт. Болгону май куюучу жайлар таза иштесе дейт элем. Бирок бизде таза иштеген май куюучу жайды таппайсың. Эмне кылабыз, айла жок оңдоп айдай беребиз.
Ал эми күйүүчү, майлоочу май менен иштеген ири компаниялар, май куюучу жайлар мындай дооматтарды четке кагат. Бирок, ошол эле учурда Нефтетрейдерлер бирикмесинин аткаруучу директору Улан Кулов өлкөдө бул көйгөй бар экенин жашырган жок:
- Эми такыр жок деп айта албайм, андай учурлар бар. Чоң ишканаларда бул өңдүү фактылар аз катталат. Себеби алар узакка иштеш керек. Кардарларын жоготуп алуудан коркот.
Кыргызстанда 600дөн ашык май куюучу жайлардын теңи Нефтетрейдерлер бирикмесине мүчө болушкан. Май куюучу жайлардагы күйүүчү майдын сапатын Экономика министрлигине караштуу Кыргызстандарт көзөмөл жүргүзөт. Ал жердегилер кагаз түрүндө арыз түшкөндө гана текшерүүгө алышарын билдирди.
Буга чейин дагы Бишкек шаарындагы май куюучу жайлардын биринде жазылып турган майдын үлгүсү менен текшерүүнүн жыйынтыгы башкача чыгып калганы тартылган видеолор интернетте тараган. Бирок бул маселеге көзөмөлдөөчү органдар тарабынан чара көрүлгөнү байкалбайт.
