Мындай чектөөнү коңшу өлкө 3-январда киргизип, азыктар темир жол менен гана ташылышы керектигин Бишкекке күтүүсүз кабарлаган эле. Парламенттин айрым депутаттары Казакстан тараптан Кыргызстан товараларын ЕАЭБ өлкөлөрүнө экспорттоого чектөө киргизилип жатканына байланыштуу өкмөткө каршы чараларды көрүүнү сунуштаган.
“Ыңгайсыз суроолор” телепрограммасында Евразия экономикалык биримдигиндеги ушул жана башка көйгөйлөр талкууланды.
Эмне себептен Кыргызстан ЕАЭБдин алкагында өз мүмкүнчүлүгүн тийиштүү деңгээлде колдоно албай жатат? Деги эле Кыргызстандын бул биримдикке киргенден берки абалын кандай баалоого болот?
Талкууга экономика министринин орун басары Алмаз Сазбаков жана Жогорку Кеңештин мурдагы депутаты Улукбек Кочкоров катышты.
“Азаттык”: Евразия экономикалык биримдигинин жаңыдан иштелип чыккан Бажы кодексиндеги Кыргызстандын кызыкчылыгына төп келбеген бир катар шарттардан улам саммит учурунда мамлекет башчысы Алмазбек Атамбаев ага кол коюудан баш тартканы тууралуу ЕАЭБ комиссиясынын башчысы маалымат таратып, бирок бир катар талаш-тартыштардан кийин Кыргызстан Бажы кодексине кол койгону жарыяланган. Улукбек мырза, аталган кодексте Кыргызстандын ишкерлери үчүн кандай жеңилдиктер, кандай шарт бар экени белгисиз деген депутаттардын тынчсыздануусунда негиз барбы?
Казакстан кара жолун жабаарын эскертти
Улукбек Кочкоров: Эми бул Евразиялык экономикалык комиссиянын алкагында каралып жатпайбы. Биздин парламентке дагы ал чыккан жок, биздин талдоочу, тармак өкүлдөрүнө талкууга коюлган жок. Ошол эксперттери гана өздөрү чечип жатат. Мен президентке дагы, өкмөт башчыга дагы кайрылат элем. Биздин өкүлчүлүктөн ошол комиссияда кимдер иштеп жатат? Бүгүн ошол биримдикке киргизүү боюнча кимдер иштеп жатат, ошолор кайсы критерий менен тандалууда? Эртеңки күнү, эки-үч жылдан кийин алар башка мамлекеттин жарандыгын алып ошол жакта калып кетпейби деген маселе эч кимдин оюна да келген жок. Биздин Кыргызстандын кызыкчылыгын коргойбу же коргобойбу? Бир мамлекетте дагы мындай эмес, бир эле Кыргызстанда 80-90 пайыз ошондой коркунучу бар адамдар иштеп жатат.
“Азаттык”: Алмаз мырза, “Ата Мекен” фракциясынын лидери Кыргызстан биримдикке киргенден кийин 115 млн доллар чыгашага учураганын билдирди. Кыргызстан ушул өңдүү тобокелчиликтерге даяр беле, бул эмне акчалар?
Алмаз Сазбаков: Атайын комиссия изилдөө жасап чыккан. Бул комиссияны Жогорку Кеңештин танспорт боюнча комитети түзгөн. Биз биримдикке кирип жатканда транзиттик тарифтер жана унификацияланган тарифтер бар эле. Ошондо транспорт министрлиги өкмөткө “биз унификацияланган тарифти бүгүнкү күндө ала албайбыз, бизге өткөөл убакыт бергиле, эки жылдан кийин ошол тарифти киргизели” деп айкан эле. Эмне дегенде, биздин ички компанияларыбыз аябай чыгаша болуп калат деп биз эки жылга өткөөл убакыт алып алганбыз. Андан кийин биримдикке кирген соң унификациялык тарифтер транзиттик тарифтерге караганда үч эсе арзан экен. Ошондуктан чечим кабыл алдык, кайра унификациялык тарифке өтөлү деп, бирок өтө албай калдык. Бул биздин позиция болчу, өзүбүздөн кеткен ката болуп жатат. Ката үчүн ким жооп берет бул чоң суроо. Талкуулар болду буга же транспорт министрлиги жооп береби же ошо кездеги өкмөт жооп береби? Бирок ал убактагы чечим кабыл алып жаткан кишилер азыр жок да.
