Ташкенттин аба майданынан аны президент Шавхат Мирзиёев өзү тосуп алды. Тажик президенти Өзбекстанга мамлекеттик сапар менен акыркы жолу 20 жыл мурда, 1998-жылы келген. Ислам Каримовдун тушунда Тажикстан менен Өзбекстандын алакасы сууп кеткен.
Өзбекстан Республикасы менен Тажикстан Республикасынын ортосунда эки тараптуу кызматташтыктын узак жана туруктуу багыттарын камтыган Стратегиялык өнөктөштүк келишимине кол коюлду. Бул тууралуу Тажикстандын президенти Эмомали Рахмондун 17-августта Ташкентке жасаган мамлекеттик сапары учурунда маалым болду.
Эмомали Рахмон менен Шавхат Мирзиёевдин тар жана кеңири чөйрөдөгү жолугушуулары өзбек президентинин “Көксарай” резиденциясында өттү. Эки тараптуу сүйлөшүүнүн жыйынтыгында өндүрүш, чек ара, билим берүү, айыл чарба, маданий жана башка чөйрөдөгү кызматташтыкты камтыган 27 документке кол коюлду.
- Биздин кызматташтыгыбыздын жаңы этабын күбөлөгөн Стратегиялык өнөктөштүк келишимине кол коюлду. Ага кол коюп жатканда мен сыймыктанып, толкундап турдум. Биз кошунабыз, эң жакын кошунабыз, бирок бул жылдары бизде стратегиялык өнөктөштүк болгон эмес, - деди Шавкат Мирзиёев.
Андан тышкары, Өзбекстандын Сурхандарыя жана Тажикстандын Хатлон, Өзбекстандын Самарканд жана Тажикстандын Согди облустарынын ортосунда өз ара соода-экономикалык, илимий-техникалык жана маданий-гуманитардык келишимдерге кол коюлду.
Өзбекстандын мамлекет башчысынын басма сөз кызматы тараткан кабарда Шавкат Мирзиёев жолугушуу учурунда “биздин мамлекеттер арасында саясий ишеним жогорулап, кыска убакытта көптөгөн жылдар бою актуалдуу болуп келген маселелер чечилген” деди:
- Бүгүн биздин алдыбызда соода-экономикалык, транспорттук-коммуникациялык дараметти толук ишке ашыруу жана маданий-гуманитардык кызматташтыкты күчөтүү үчүн чоң мүмкүнчүлүктөр ачылып жатат. Биз бул сапар чыны менен тарыхый болуп калышын, ал эми биздин макулдашуулар элибизге узак жылдар бою кызмат кылышын каалайбыз.
Эмомали Рахмон өз сөзүндө Мирзиёевдин быйыл 9-мартта Дүйшөмбүдө болгон мамлекеттик сапарын эске салып, ал "биздин өлкөлөрдүн ортосундагы мамилелерди калыбына келтирип, ар кайсы багытта кызматташтыктын өнүгүшүнө дем берди" деди.
- Биз тарыхый жактан мааниси терең чечимдерди кабыл алдык. Бул чечимдер тажик-өзбек мамилесинин жаңы бийиктикке көтөрүлүп, жаңы сапатка жана форматка өтүүсүн шарттайт. Бүгүн кол коюлган документтер топтому биздин көп кырдуу кызматташтыгыбыздагы келишимдик-укуктук базаны бир кыйла кеңейтет. Анын ичинде эң негизгиси катары Стратегиялык кызматташтык жөнүндөгү келишимди айтсак болот.
Тажик президенти Шавкат Мирзиёевдин бийликке келиши менен Өзбекстанда жана элдин турмушунда чоң өзгөрүүлөр болуп жатканын да кошумчалады.
Өзбекстандын президентинин басма сөз кызматы тараткан кабарга ылайык, жолугушууда терроризмге, экстремизге, эл аралык кылмыштуулукка каршы туруу, укук коргоо органдарынын өз ара кызматташтыгын күчөтүү маселелери да талкууланган.
Жолугушууда айтылгандай, эки өлкөнүн соода жүгүртүүсү былтыркыдан 35 пайызга көбөйгөн.
Тажикстан менен Өзбекстандын соода жүгүртүүсү акыркы жылдары бир канча эсе арбыды. 2015-жылы ал 12 млн. долларды гана түзсө, 2017-жылы 126 млн. долларга жеткен. Эки мамлекеттин башчылары соода жүгүртүүнүн көлөмүн 500 млн. долларга жеткирүүгө ниеттенип жатышканын билдиришүүдө. Шавкат Мирзиёев эки өлкө мүмкүнчүлүктөрдү толук пайдалана элек экенин кошумчалады:
- Эгер ишти ушундай ыргакта уланта турган болсок, соода жүгүртүүнүн көлөмүн жакында 500 млн. долларга жеткиребиз. Чындыгында биздин дарамет жок эле дегенде 1 млрд. доллар.
Эмомали Рахмон Ташкентте өзбек кызматташы менен “Тажикстанда жасалган” деген атайын көргөзмө-жармаңкеге да катышат. Ал жармаңкеге Тажикстанда өндүрүлгөн товарлар коюлган. Ошондой эле эки президент Өзбекстандын “Артель” заводуна барат. Ушул эле күнү Рахмон менен Мирзиёев эки өлкөнүн шайырлары катышкан концертти көрүшөт.
Эмомали Рахмондун сапарынын алдында Ташкентте “Тажикстан-Өзбекстан” деген бизнес-форум уюштурулду. Анын жыйынтыгында эки өлкөнүн ишкерлери өз ара 100 млн. долларлык келишимдерге кол коюшканы кабарланды.
Тажикстандын президенти Самаркандга да барып, андагы туристтик жайлар менен таанышат.
Бул - Эмомали Рахмондун жооп сапары. Өзбекстандын президенти мамлекеттик сапар менен Тажикстанга быйыл 9-мартта барып кеткен. Анда 27 документке, анын ичинде эки өлкө жарандарынын 30 күнгө чейин кирип-чыгуусуна уруксат берген келишимге кол коюлган. Тажикстан менен Өзбекстандын жарандары муну эки мамлекеттин кызматташтыгынын кайра жандануусу катары баалашкан.
Тажик президенти Өзбекстанга акыркы жолу мамлекеттик сапар менен 20 жыл мурда, 1998-жылы келген.
Ислам Каримовдун тушунда Тажикстан менен Өзбекстандын алакасы сууп кеткен.
