Ооганстандын президенти Ашраф Гани жана америкалык аскерлер менен жолугууну пландаган Патрик Шанахан Кабулга 11-февралда эртең менен келди. Пентагондун башчысы аны коштоп жүргөн журналисттерге айтканына караганда, “Талибан” менен тынчтык макулдашуусуна жетишүү боюнча сүйлөшүүлөргө ооган өкмөтү сөзсүз катышууга тийиш.
- Ооганстан боюнча талкууларга ооган өкмөтүнүн катышканы маанилүү, - деди ал. - Ооганстанда келечек кандай болушу керек экенин оогандар чечиши керек. Сөз АКШ тууралуу эмес, Ооганстан жөнүндө болуп жатат. АКШ коопсуздукту камсыз кылууга жетиштүү каражат жумшап келе жатат, бирок оогандыктар өз келечегин өздөрү чечиши керек.
Ооганстанда айрымдар “Талибан” менен кандай гана келишим болбосун түзүлүшүнө каршы. Ошол эле кезде талибдер да Ооганстандын расмий бийлиги менен түз сүйлөшүүлөрдөн такай баш тартып, аны Кабулдагы бийликти Батыштын “куурчак” өкмөтү деп мүнөздөгөн көз карашы менен түшүндүрүп келе жатат.
Пентагондун башчысынын сапары АКШнын Ооганстан боюнча атайын өкүлү Залмай Халилзад Трамптын администрациясынын демилгеси менен 17 жылдык согушту токтотуу максатында тынчтык макулдашуусуна жетишүү аракеттерин күчөткөн учурга туш келди. Мамлекеттик департамент билдиргендей, Халилзад 28-февралга чейин Белгияда, Германияда, Түркияда, Катарда, Ооганстанда жана Пакистанда болуп, дипломатиялык сүйлөшүүлөрдү жүргүзөт.
Залмай Халилзад менен “Талибан” кыймылынын өкүлдөрүнүн өткөн айда Катардын борбор шаары Дохадагы жолугушуусу алты күнгө созулган. Анын 8-февралда айтканына караганда, талибдер менен алдын-ала макулдашууга жетишилсе да сүйлөшүүлөрдү акырына чыгарууга дагы көп убакыт керек.
- Биздин саясат – Ооганстанда дайыма калууга аракеттенүү эмес, - деди Халилзад. - Биздин Ооганстанда болуп жатканыбыз азыркы шартка гана байланыштуу. Биз келечекте Ооганстанды толук эгемен, өз алдынча өлкө катары көргүбүз келет.
АКШнын коргоо министринин милдетин аткаруучу Патрик Шанахан Трамптын саясатына каршы чыгып, өткөн жылдын этегинде кызматтан кеткен Жим Мэттистин ордуна дайындалган. 56 жаштагы аскер башчы анын ишинин негизги багыты Сириядан АКШнын аскерлерин чыгаруу жана Кытайдын аскердик кубатына каршы туруу болорун айткан.
Шанахан 13-14-февралда Брюсселде НАТОнун жетекчилеринин жыйынына, ал эми 15-17-февралда Мюнхендеги коопсуздук боюнча конференцияга катышат.
Шанахан 11-февралда ага Ак үйдөн Ооганстандагы 14 миң америкалык жоокердин санын азайтуу боюнча эч кандай көрсөтмө болбогонун да кошумчалады. Буга чейин президент Дональд Трамп америкалык аскерлердин санын эки эсе кемитүүгө ниеттенип жатканы тууралуу маалымат тараган.
Ооганстандан америкалык аскерлерди чыгаруу маселеси өткөн жумада Москвада “Талибан” кыймылы менен экс-президент Хамид Карзай баштаган ооган коомчулугунун өкүлдөрү кирген делегациянын эки күндүк сүйлөшүүсүндө да козголгон. Ага ооган өкмөтүнүн жана АКШнын өкүлдөрү катышкан эмес.
“Талибан” кыймылы 2001-жылы АКШ баштаган күчтөр өлкөгө келгенге чейин бийликте турган. Талибдер 11-сентябрда АКШда террордук чабуулдарды уюштурган “Аль-Каида” кыймылына колдоо көрсөтүүнү токтотуудан баш тарткан соң бийликтен кулатылган.
Айрым маалыматтарда өкмөттүк күчтөр азыр Ооганстандын 60 пайыздай аймагын гана көзөмөлдөйт, калганына “Талибан” жана башка топтор бийлик жүргүзөт. Ооганстанда аскерлер жана карапайым адамдар талибдерден тышкары, "Ислам мамлекети" террордук тобунун куралдуу чабуулдарынан да жапа чегип келе жатат.
