Америкалык филантроп Жорс Сорос түзгөн Ачык коом Институту эл аралык Хюман Райтс Уотч уюмуна бөлгөн 100 миллион доллар өлчөмүндогү көлөмдүү грант буга чейин укук коргоо жаатында иштеген бир дагы тарапка берилген эмес.
Хюман Райтс Уотч уюмунун аткаруучу директору Кеннет Рос Ж.Соростун жолун дүйнөдөгү акчалуу, таасирдүү башка тараптар да жолдоп, адам укуктарын коргоо идеалын туу туткан уюмдарга карата колдоону күчөтөт деп ишенерин айтат.
Жорс Сорос болсо Ачык коом институту 10 жыл аралыгында бөлө турган 100 миллион доллар жаңы өзгөрүүлөрдүн башаты болот деп ишенет. Ошону менен катар эле Сорос Хюман Райтс Уотч уюмунан дагы бери дегенде 100 млн. долларды АКШдан сырткары жактардан издөөнү суранды.
Дүйнөдөгү таасирдүү адамдардын бири, 80 жаштагы Жорс Сорос «Форбс» журналынын тизмесинде дүйнөдөгү эң бай адамдардын бири катары 14 миллард долларга чукул байлыкка ээ деп маалымдалат. Сорос Нью-Йорк шаарындагы кеңсесинде отуруп «Рейтерс» агенттигине берген маегинде:
- 10 жыл ичинде берилчү 100 млн. доллар Хюман Райтс Уотч уюму дагы 100 млн. долларды АКШдан башка өлкөлөрдөн табат деген максатта берилүүдө. Уюм Европада жетишерлик күчтүү колдоого ээ, бирок андан башка Латын Америкасы менен Азияда дагы ошондой эле бекем колдоо издөөсү керек, - деп айтты.
Ж.Сорос АКШнын демократиялык партиясынын күчтүү колдоочусу катары мурунку президент Буштун эл аралык террорчулук менен күрөшүү саясатын сындап, эл арлык коомчулукта «АКШ моралдык жогорку стандарттын жоготту» деп кескин айтканы белгилүү.
100 миллион доллар колдоо алган Хюман Райтс Уотч уюму менен Сорос алыскы 80-жылдардан бери байланышы бардыгын айтып, бериле турган каражат сарамжалдуулук менен сарпталарын кошумчалады.
Хюман Райтс Уотч уюму үч жүзгө чукул кызматкери бар, дүйнөнүн токсонго жакын мамлекетинде ишмердүүлүк кылат. Соростун бул жолку көмөгү уюмдун жер-жерлердеги ишин кеңейтүүгө, анын ичинде Азия, Африкадагы долбоорлорду өркүндөтүүгө жумшалат.
Кыргызстандын түштүгүндөгү улуттар ортосунданы кагылышты дагы биринчилерден болуп жеринде иликтеген дал ушул Хюман Райтс Уотч уюму. Өткөн айда жарык көргөн алгачкы баяндамсында уюм бейтарап иликтөөлөрүнө таянып, окуядагы бир топ фактыларды ачыктаган. Атап айтканда, Оштогу урушту өзбек улутундагылар баштаганын, өкмөттүк күчтөр жергиликтүү өзбектерге ыдык көрсөткөнүн, кармалган өзбек улутундагыларды уруп-сабоолор болуп жатканы тууралуу эл аралык коомчулукка даректүү маалыматтар берилген.
Учурда Кыргызстандын түштүгүндөгү абалга Хюман Райтс Уотч уюму тыкыр сереп салуусун улантууда. Жеринде иликтөө жүргүзгөн бул уюмдун адиси Оле Солванг Хюман Райтс Уотч кагылыштагы конкреттүү кылмыштардын бетин ачып, кылмышкерлерди жазалоо маселесин көтөрүп жаткандыгын «Азаттыктын» кабарчысы Жаңыл Жусупжанга берген маегинде да айткан:
- Биз албетте ар түрдүү жолдор менен түшкөн маалыматтарды ачыкка чыгарабыз. Кээде доклад жарыялайбыз, кээде пресс-релиз жазабыз, кээде бийликтерге кат жазабыз. Азыр эл аралык иликтөө жүргүзүп жаткандарга да маалымат беребиз. Абалга жакындан байкоо салууну уланта беребиз деп ишенип коюңуз. Биз чогулган маалымат акыйкаттыкты камсыздоо үчүн максаттуу пайдаланат деп ишендире алам.
Хюман Райтс Уотч уюмунун аткаруучу директору Кеннет Рос Ж.Соростун жолун дүйнөдөгү акчалуу, таасирдүү башка тараптар да жолдоп, адам укуктарын коргоо идеалын туу туткан уюмдарга карата колдоону күчөтөт деп ишенерин айтат.
Жорс Сорос болсо Ачык коом институту 10 жыл аралыгында бөлө турган 100 миллион доллар жаңы өзгөрүүлөрдүн башаты болот деп ишенет. Ошону менен катар эле Сорос Хюман Райтс Уотч уюмунан дагы бери дегенде 100 млн. долларды АКШдан сырткары жактардан издөөнү суранды.
Дүйнөдөгү таасирдүү адамдардын бири, 80 жаштагы Жорс Сорос «Форбс» журналынын тизмесинде дүйнөдөгү эң бай адамдардын бири катары 14 миллард долларга чукул байлыкка ээ деп маалымдалат. Сорос Нью-Йорк шаарындагы кеңсесинде отуруп «Рейтерс» агенттигине берген маегинде:
- 10 жыл ичинде берилчү 100 млн. доллар Хюман Райтс Уотч уюму дагы 100 млн. долларды АКШдан башка өлкөлөрдөн табат деген максатта берилүүдө. Уюм Европада жетишерлик күчтүү колдоого ээ, бирок андан башка Латын Америкасы менен Азияда дагы ошондой эле бекем колдоо издөөсү керек, - деп айтты.
Ж.Сорос АКШнын демократиялык партиясынын күчтүү колдоочусу катары мурунку президент Буштун эл аралык террорчулук менен күрөшүү саясатын сындап, эл арлык коомчулукта «АКШ моралдык жогорку стандарттын жоготту» деп кескин айтканы белгилүү.
100 миллион доллар колдоо алган Хюман Райтс Уотч уюму менен Сорос алыскы 80-жылдардан бери байланышы бардыгын айтып, бериле турган каражат сарамжалдуулук менен сарпталарын кошумчалады.
Хюман Райтс Уотч уюму үч жүзгө чукул кызматкери бар, дүйнөнүн токсонго жакын мамлекетинде ишмердүүлүк кылат. Соростун бул жолку көмөгү уюмдун жер-жерлердеги ишин кеңейтүүгө, анын ичинде Азия, Африкадагы долбоорлорду өркүндөтүүгө жумшалат.
Кыргызстандын түштүгүндөгү улуттар ортосунданы кагылышты дагы биринчилерден болуп жеринде иликтеген дал ушул Хюман Райтс Уотч уюму. Өткөн айда жарык көргөн алгачкы баяндамсында уюм бейтарап иликтөөлөрүнө таянып, окуядагы бир топ фактыларды ачыктаган. Атап айтканда, Оштогу урушту өзбек улутундагылар баштаганын, өкмөттүк күчтөр жергиликтүү өзбектерге ыдык көрсөткөнүн, кармалган өзбек улутундагыларды уруп-сабоолор болуп жатканы тууралуу эл аралык коомчулукка даректүү маалыматтар берилген.
Учурда Кыргызстандын түштүгүндөгү абалга Хюман Райтс Уотч уюму тыкыр сереп салуусун улантууда. Жеринде иликтөө жүргүзгөн бул уюмдун адиси Оле Солванг Хюман Райтс Уотч кагылыштагы конкреттүү кылмыштардын бетин ачып, кылмышкерлерди жазалоо маселесин көтөрүп жаткандыгын «Азаттыктын» кабарчысы Жаңыл Жусупжанга берген маегинде да айткан:
- Биз албетте ар түрдүү жолдор менен түшкөн маалыматтарды ачыкка чыгарабыз. Кээде доклад жарыялайбыз, кээде пресс-релиз жазабыз, кээде бийликтерге кат жазабыз. Азыр эл аралык иликтөө жүргүзүп жаткандарга да маалымат беребиз. Абалга жакындан байкоо салууну уланта беребиз деп ишенип коюңуз. Биз чогулган маалымат акыйкаттыкты камсыздоо үчүн максаттуу пайдаланат деп ишендире алам.
