Ирандын мамлекеттик маалымат каражаттары Ислам жумуриятынын Революция сакчыларынын корпусунун аскердик канаты - "Кудс" тандалма бөлүгүнүн улук кеңешчиси Сейед Рази Мусави Сириянын баш калаасы Дамаскка чукул жерде Израилдин аба соккусунда өлтүрүлгөнүн жарыялады.
Reuters агенттиги өз булактарына таянып, ал Сирияда "Кудстын" ишмердигин жана логистикасын координациялоого жооптуу болгонун" кабарлады. Революция сакчыларынын корпусуна жакын Tasnim маалымат агенттиги Мусави "Кудстын" Сириядагы узактан берки кеңешчилеринин бири жана Касем Сулейманинин «санаалашы» экенин жазды.
"Кудс" бөлүгүнүн кол башчысы Сулеймани 2020-жылдын 3-январында Багдаддын жанындагы аэропортко бараткан жолдо америкалык дрондун соккусунан каза тапкан. Беш күндөн кийин Тегеран ага жооп катары АКШнын Ирактагы күчтөрү жайгашкан эки базага сокку урган.
Газа тилкесинде дүйшөмбүгө караган түнү жөөт аскерлери анклавдын борбордук бөлүгүндөгү Ал-Магази качкындар лагерине сокку урганда ондогон жайкын тургун набыт болгону кабарланды.
Израилдин премьер-министри Биньямин Нетаньяху ХАМАСтын согушкерлерин толук жеңмейинче согуш уланарын айтты.
Толук курчоодо калган анклавда гуманитардык кырдаал курч, Улуттар Уюму жарым миллиондой адамды ачарчылык тооруганын билдирди.
Качкындар лагери бутага алынды
ХАМАС (АКШ жана Еврошаркетте террордук деп таанылган) радикал уюму башкарган Газанын саламаттыкты сактоо мекемесинин басма сөз катчысы Ашраф ал-Кудра 25-декабрда эртең менен изралдик учактар Газа тилкесиндеги Ал-Магази качкындар лагерине сокку урганда кеминде 70 киши набыт болгонун, ондогон адам уранды астында калганын билдирди.
Лагерде баш калкалагандар уранды астынан тирүү калгандарды куткаруу аракетинде.
"Карапайым калк бутага алынууда. Коопсуз жер жок. Алар бизге "Газадан коопсуз жакка кеткиле" дегенинен , качкындар турган лагерге көчүп келгенбиз. Бирок бул жер да кооптуу", -дейт соккуда үй-бүлөсүнөн айрылган качкын.
Ашраф Аль-Кудра аймакта жашаган тургундардын санынын көптүгүн эске алганда каза болгондордун саны өсүшү мүмкүн экенин эскертти. Ал-Магазиге жакын Ал-Акса ооруканасы жараат алгандарга толуп калганы кабарланууда.
Ал эми Associated Press агенттигинин журналисттери Дейр-ал-Балах шаарындагы ал-Магази качкындар лагеринде нес болгон палестиндер сөөктөрдү ары-бери көтөрүп жүргөнүн көрүшкөн. Жергиликтүү оорукана маалымдагандай, өлгөндөрдүн ичинде кеминде 12 аял, жети бала бар.
ХАМАС көзөмөлдөгөн Газа тилкесинин Саламаттык сактоо башкармалыгы ишемби күнү да Израилдин соккуларынан кеминде 166 киши набыт болгонун билдирген.
Палестинадагы Кызыл Жарым Ай коому дүйшөмбүдө жарадарларды "Тез жардам" менен ооруканаларга ташып жаткан тасмаларды Х баракчасына жарыялады. Анда Израилдин согуш учактары Газанын негизги жолдорун бомбалап, "Тез жардамдын" өтүшүнө тоскоолдук кылып жатканы айтылат.
Израил армиясынын басма сөз катчысы Эйлон Леви "Рейтерс" агенттигине жөөт аскерлеринин качкындар лагерине жасаган соккусу иликтенип жатканын, Израил армиясы эл аралык мыйзамдарды, анын ичинде карапайым элди коргоо үчүн мүмкүн болгон чараларды көрүп жатканын билдирди.
Израилдин премьер-министри Биньямин Нетаньяху жөөт армиясы Газанын кварталдарына тереңдеп кирип, хамасчыларга сокку урууну күчөткөнүн жекшембиде айтты.
"Израил жарандары, биз Газа тилкесиндеги согушту тереңдетип жатабыз. Биз ХАМАСтын үстүнөн толук жеңишке жеткенге чейин күрөштү улантабыз. Бул биздин барымтадагыларды кайтаруунун, ХАМАСты жок кылуунун жана Газа тилкесинде мындан ары коркунуч болбошун камсыздоонун жалгыз жолу" деди Нетаньяху.
"Аргасыз кир сууну ичебиз"
Ал эми Бириккен Улуттар Уюму Газа тилкесинде жарым миллиондой адамды ачарчылык тооруганын жарыялаган. Уюмдун эсебинде кийинки жылдын февралына чейин Газанын эки миллиондой калкы ач калышы мүмкүн.
Учурда тилкеге чет жактан келген гуманитардык жардам жетишсиз болууда. Анын үстүнө жардам жүктөлгөн машинелер орто жолдон таланып-тонолуп кеткен учурлар да катталып жатат.
"Кишилер алыстан келип, кезеке турушат, бирок, колго илинер эч нерсе жок. Бул суу жуунганга да жарабайт. Бүткүл дүйнөлүк саламаттыкты сактоо уюму бул сууда микроб, оорулар бар экенин айтат. Бирок мен аргасыз ушул сууну ичүүгө мажбурмун" , - дейт Жабалия качкындар лагеринин тургуну Абу Лоаи Ал- Бири.
БУУнун Коопсуздук Кеңешинде Газа боюнча резолюция 9-декабрдан бери улам башка күнгө которулуп, кабыл алынбай келе жатат. Ал күнү резолюцияга вето койгон жалгыз өлкө АКШ болгон.
Уюмдун Дүйнөлүк азык-түлүк программасынын соңку маалыматы боюнча, Израилдин аскердик соккуларынан палестиналык бул анклавдын калкынын жарымы жабыркап жатат.
7-октябрда ХАМАСтын согушкерлери Израилдин шаар-конуштарына кол салганда, 1200 киши набыт болуп, 240 киши барымтага алынган. Эл аралык ортомчулардын көмөгү менен ХАМАС барымтадан 105 туткунду, ал эми Израил түрмөлөрүнөн 210 палестиналыкты бошоткон.
Согуш башталганы толук курчоодо калган анклавда Израилдин соккуларынан 20 миңдей киши набыт болгонун Газанын бийлиги билдирүүдө. Бул санды көз карандысыз булактардан ырастоо мүмкүн эмес.
АКШ президенти Жо Байден 2024-жылы улуттук коргонууга рекорддук 886 миллиард доллар бөлгөн мыйзам долбооруна кол койду.
“Мыйзам маанилүү ыйгарым укуктарды берип, бизге зарыл болгон куралдуу күчтөрүн түзүүгө, болочоктогу чыр-чатактарды алдын алууга шарт түзөт, бул миссияны күндө аткарып жаткан жоокерлерди, алардын жубайларын, үй-бүлөлөрүн колдойт” деп айтылат Байдендин билдирүүсүндө.
Бул сумманын ичинен 11,5 миллиард Индия-Тынч океан аймагында Кытайдын таасирин тизгиндөөгө, 800 миллион доллары орус агрессиясына каршы күрөшүп жаткан Украинага жардам катары бөлүнгөн.
Байден октябрда Конгресстен дагы 106 миллиард доллар сураган. Бирок Конгресс ал суранычты канааттандыра элек. Бул пакеттин ичинен 61 миллиард Украинага аскердик жардам иретинде, ал эми 14 миллиард Израилди колдоого берилмек.
Республикачылар менен демократтар бул боюнча орток пикир таба албай убара. Республикачылар Мексика менен чек арага көбүрөөк акча бөлүнсө гана бул пакетти жактырарын жүйө келтирүүдө. Демократтар буга макул эмес.
7-октябрдан кийин башталган Израил армиясынын аскердик операциясынан бери Газада 20 миң адам көз жумду. Бул тууралуу 22-декабрда ХАМАС (АКШ жана Еврошаркетте террордук деп таанылган) радикал тобу көзөмөлдөгөн Газанын Саламаттык сактоо министрлиги билдирди.
Израил армиясы - ЦАХАЛ Газа тилкесин бомбалоону улантууда. Алар операциясын күч алдырганы, карапайым палестиндердин арасындагы жоготуулар, үй-жайсыз, ачка калган элдин саны күн санап өскөнү өкмөттөр, эл аралык уюмдар гуманитардык абалга тынчсыздануусун билдирип келет.
ЦАХАЛ жихадчылардын инфратүзүмүнө гана кол салганын айтып, ХАМАСтын Газа тилкесиндеги калктуу конуштарга буталарды койгон деп айтып келет.