Министрлер кабинетинин төрагасы Акылбек Жапаров Кыргызстанда ишкерлерге 10 миңдей көзөмөл-кассалык аппараттары (ККМ) бекер таратылып жатканын, дагы 20 миң ККМди сатып алууга акча бөлүнгөнүн билдирди. Бул тууралуу ал “Ала-Тоо 24” телеканалына салык саясаты боюнча берген маегинде айтты.
“Биз базарда иштегендерге 1-апрелге чейин көзөмөл-кассалык аппараттарды койбой эле койгула деп уруксат бергенбиз. Керек болсо аны жылдыруу мүмкүнчүлүгүн да карайбыз. Бирок бир жылда эмне иш жасалды көрүшүбүз керек. Базардын ээлери, ал жакта иштегендер менен сүйлөшкөм. Силер товарды кимден алып атасыңар айткылачы, андан башка эч нерсе сурабайбыз деп атабыз. Бизде товар ташыган 400гө жакын чоң-чоң компаниялар бар. Алар мурда 1,5-2 млрд. сом патентке төлөчү. Товарды кимге саттың деп сурасак эле баарын патентке берип салганын айтышчу. Ошентип алар 72 млрд. сомду патентке чыгарып коюп салык алынбай калчу. Биз азыр базардагылардан электрондук эсеп фактураны колдонуп товарды кимден алдыңар көрсөтүп койгула деп атабыз”.
Базарларда, жармаңкелерде жана көргөзмөлөрдө соода кылгандар 1-апрелге чейин ККМ колдонбой, патенттин негизинде иштесе болот. Салык кызматынын эсебинде, өлкөдө ККМ колдонушу зарыл болгон ишкерлердин саны 100 миңден ашат. Бул бизнесмендердин ишине жараша бир аз азайып же көбөйүп турат.
Бул аппаратты милдеттүү коюу талабы ишкерлердин нааразылыгы менен коштолуп келет. Бишкектеги, аймактардагы чакан жана орто бизнестин өкүлдөрү ага каршы бир нече жолу акцияга чыгышкан. Расмий маалымат боюнча, ушу тапта 65 миңден ашык ишкер ККМ колдонуп жатат. 2022-жылы ККМге өткөн ишкерлер дээрлик үч эсеге көбөйгөн.
Андан тышкары быйыл 1-январдан тартып Кыргызстанда соода-сатык менен алектенген ишкерлердин товарында товардык-транспорттук коштомо кагаздын электрондук түрү болушу шарт, буга чейин кагаз түрүндөгүсү колдонулуп келген. Ал үчүн соодагер Салык кызматынын маалыматтык системасынан “жеке кабинет” ачып, ар бир товарынын коштомо кагазын электрондук түрдө тиркеп турушу керек.
Электрондук товардык-транспорттук коштомо кагаз (ЭТТН) – бул жөнөкөй тил менен айтканда товарларды жөнөтүүчү, алуучу тарап жана жеткирген автоунаа жөнүндө маалыматтарды камтыган электрондук документ. Бул да ишкерлердин нааразылыгын жаратты. (BTo)
